Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Groningen (1888-1897)

Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Groningen (1888-1897) geeft een overzicht van verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer in het kiesdistrict Groningen in de periode 1888-1897.^[1]

Het kiesdistrict Groningen was al ingesteld in 1848. De indeling van het kiesdistrict werd gewijzigd na de grondwetsherziening van 1887. Tot het kiesdistrict behoorden vanaf dat moment de volgende gemeenten: Bedum, Groningen, Haren, Hoogezand, Noorddijk, Slochteren en Ten Boer.

Het kiesdistrict Groningen was in de periode 1888-1897 een meervoudig kiesdistrict; het vaardigde per zittingsperiode twee leden af naar de Tweede Kamer. Elke kiezer bracht twee stemmen uit. Om gekozen te worden moest een kandidaat minimaal de districtskiesdrempel behalen.^[2]

Legenda

cursief: in de eerste verkiezingsronde geëindigd op de eerste of tweede plaats van de niet-direct gekozen kandidaten, en geplaatst voor de tweede ronde;
vet: gekozen als lid van de Tweede Kamer.

6 maart 1888 bewerken

De verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.^[3]

	6 maart	20 maart^[4]
Kiesgerechtigden	6.360	6.360
Opkomst	5.098	5.588
Geldige stemmen	10.062	5.578
Blanco stemmen	110	7
Kiesdrempel	2.516	2.789
Kandidaten
S. van Houten^[5]	2.573
J.D. Veegens	2.372	3.738
A. Brummelkamp	1.643	1.840
H.J.A.M. Schaepman	1.540
J.A. Nieuwenhuis	935
F. Domela Nieuwenhuis	726
A.M. Prins	103

9 juni 1891 bewerken

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	9 juni	23 juni^[4]
Kiesgerechtigden	6.021	6.021
Opkomst	3.939	4.000
Geldige stemmen	7.714	3.947
Blanco stemmen	150	43
Kiesdrempel	1.929	1.974
Kandidaten
J.D. Veegens^[5]	2.387
S. van Houten^[5]	1.785	2.629
A. Brummelkamp	1.103	1.318
H.J.A.M. Schaepman	1.059
A.L. Poelman	904
F. Domela Nieuwenhuis	320
F. van der Goes	92

10 april 1894 bewerken

De verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.^[6]

	10 april
Kiesgerechtigden	6.026
Opkomst	3.569
Geldige stemmen	6.647
Blanco stemmen	481
Kiesdrempel	1.662
Kandidaten
J.D. Veegens^[5]	2.123
H.L. Drucker	1.841
S. van Houten^[5]	1.107
A. Brummelkamp	582
J. Haspers	508
H.J.A.M. Schaepman	199
J.G. Gleichman	112

Voortzetting bewerken

Bij de herziening van de Kieswet in 1896 werden de meervoudige kiesdistricten opgeheven. Het kiesdistrict Groningen werd gesplitst in twee enkelvoudige kiesdistricten, Groningen en Hoogezand.^[7]

Zie ook bewerken

Bronnen

Tweede Kamerverkiezingen kiesdistrict Groningen op www.verkiezingsuitslagen.nl
Verkiezingen Tweede Kamer 1848-1918 op huygens.knaw.nl

Noten

↑ De verkiezingen in 1888 waren de eerste verkiezingen waarbij een Tweede Kamer van 100 leden gekozen werd.
↑ De districtskiesdrempel werd bepaald door de volgende formule: 50% van het aantal uitgebrachte geldige stemmen, gedeeld door het aantal in het district te verkiezen zetels.
↑ Bij de grondwetsherziening van 1887 was het aantal leden van de Tweede Kamer uitgebreid van een variabel aantal, afhankelijk van de bevolkingsomvang, naar een vast aantal van 100. Tegelijkertijd werd het aantal kiesdistricten uitgebreid.
↑ ^a ^b Omdat niet twee kandidaten in de eerste ronde er in slaagden de kiesdrempel te overschrijden, was een tweede verkiezingsronde nodig. Deze werd gehouden tussen de twee niet-direct gekozen kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen behaald hadden.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor Groningen.
↑ De Tweede Kamer was ontbonden nadat een conflict was ontstaan tussen de Kamer en de regering.
↑ Een enkelvoudig district vaardigde per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer.

[1] De verkiezingen in 1888 waren de eerste verkiezingen waarbij een Tweede Kamer van 100 leden gekozen werd.

[drempel-2] De districtskiesdrempel werd bepaald door de volgende formule: 50% van het aantal uitgebrachte geldige stemmen, gedeeld door het aantal in het district te verkiezen zetels.

[3] Bij de grondwetsherziening van 1887 was het aantal leden van de Tweede Kamer uitgebreid van een variabel aantal, afhankelijk van de bevolkingsomvang, naar een vast aantal van 100. Tegelijkertijd werd het aantal kiesdistricten uitgebreid.

[tweede_ronde-4] Omdat niet twee kandidaten in de eerste ronde er in slaagden de kiesdrempel te overschrijden, was een tweede verkiezingsronde nodig. Deze werd gehouden tussen de twee niet-direct gekozen kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen behaald hadden.

[zittend-5] Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor Groningen.

[6] De Tweede Kamer was ontbonden nadat een conflict was ontstaan tussen de Kamer en de regering.

[7] Een enkelvoudig district vaardigde per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]