De tonalpohualli, een Nahuatl woord dat "telling van de dagen" betekent, is een heilige periode van 260 dagen (vaak benoemd als "jaar") binnen het precolumbiaanse Mesoamerica, met name onder de Azteken. Deze kalender periode kent geen zon noch maan, maar bestaat eerder uit 20 trecena, of 13 dagenperiodes. Elke trecena wordt gewijd aan en staat onder toezicht van verschillende goden.

Pagina 11 refereert aan de Codex Magliabechiano, en toont vier dag symbolen van de tonalpohualli: Vuursteen/Mes, Regen, Bloem, en Kaaiman/Krokodil (cipactli), met Spaanse beschrijvingen. Zie hoe erg het regensymbool op Tlaloc lijkt, de Azteekse god van de regen en vruchtbaarheid.

De oorsprong is onbekend dit valt voor een deel toe te schrijven aan de zuivere antiquiteit van de tonalpohualli. Er zijn verscheidenen theorieën voor deze unieke kalenderperiode: dat het de cyclus van Venus vertegenwoordigt, dat het de menselijke zwangerschapsperiode vertegenwoordigt, of dat het het aantal dagen tussen 12 augustus en 30 april vertegenwoordigt wanneer de zon niet in de lucht is in de tropische laaglanden. Anderzijds stellen sommige geleerden voor dat tonalpohualli helemaal niet gebaseerd is op een natuurlijk fenomeen, maar eerder op totalen van 13 en 20, beide belangrijke getallen in Mesoamerica.

De andere belangrijk Azteekse kalender, xiuhpohualli, is een zonnekalender, die op 18 maanden van 20 dagen wordt gebaseerd. Een xiuhpohualli werd aangewezen door de naam van zijn eerste tonalpohualli dag. Bijvoorbeeld, Hernan Cortes ontmoet Motecuhzoma II op dag 8 wind in jaar 1 riet (of 8 november, 1519 in juliaanse kalender).

De xiuhpohualli en de tonalpohualli vallen iedere 52 jaar samen. Het "jaar" 1 Riet was de 13e in die 52 jaar cyclus.

Dagtekens bewerken

In de Azteekse kalender zijn er twintig dagtekens.

Afbeelding Nahuatl naam Uitspraak (IPA) Nederlandse vertaling Richting
  Cipactli [siˈpaktɬi]? krokodil
Alligator
Kaaiman
Watermonster
Oost
  Ehecatl [eʔˈeːkatɬ]? Wind Noord
  Calli [ˈkalli]? Huis West
  Cuetzpalin [kʷetsˈpalin]? Hagedis Zuid
  Coatl [ˈkoː(w)aːtɬ]? Slang Oost
  Miquiztli [miˈkistɬi]? Dood Noord
  Mazatl [ˈmasaːtɬ]? Hert West
  Tochtli [ˈtoːtʃtɬi]? Konijn Zuid
  Atl [aːtɬ]? Water Oost
  Itzcuintli [itsˈkʷintɬi]? Hond Noord
  Ozomatli
Ozomahtli
[osoˈmaʔtɬi]? Aap West
Afbeelding Nahuatl naam Uitspraak (IPA) Nederlandse vertaling Richting
  Malinalli [maliːˈnalli]? Gras Zuid
  Acatl [ˈaːkatɬ]? Riet Oost
  Ocelotl [oˈseːloːtɬ]? Jaguar Noord
  Quauhtli
Cuauhtli
[ˈkʷaːwtɬi]? Arend West
  Cozcaquauhtli
Cozcacuauhtli
[koːsaˈkʷaːwtɬi]? Gier Zuid
  Ollin
Olin
[ˈoliːn]? beweging
Aardbeving
Oost
  Tecpatl [ˈtekpatɬ]? Vuursteen
Mes
Noord
  Quiahuitl
Quiyahuitl
[kiˈ(j)awitɬ]? Regen West
  Xochitl [ʃoːtʃitɬ]? Bloem Zuid

Galerij van Dagtekens bewerken

Notitie; de symbolen zijn kloksgewijs geplaatst rond de kalender.

Zie ook bewerken

Externe links bewerken