Thunderball (roman)
Thunderball is het negende James Bondboek geschreven door Ian Fleming. Het is tevens het eerste deel van de Blofeld-trilogie. Fleming baseerde het boek op het scenario van een mislukt James Bondfilmproject. De eerste verfilming van het boek kwam uit in 1965. Net als bij alle andere Bondverhalen van Ian Fleming, werd ook deze bewerkt tot een krantenstrip. Toen Fleming echter zijn verhaal The Living Daylights aan een concurrerende krant verkocht, werd de strip abrupt afgebroken.
| Thunderball Kalm Aan Mr. Bond | ||||
|---|---|---|---|---|
_(9454824895).jpg)
| ||||
Titelpagina van Thunderball, gesigneerd door Sean Connery
| ||||
| (Boekomslag op en.wikipedia.org) | ||||
| Auteur(s) | Ian Fleming (gebaseerd op een script van Ian Fleming, Kevin McClory en Jack Whittingham) | |||
| Vertaler | Annie den Hertog-Pothoff | |||
| Kaftontwerper | Richard Chopping | |||
| Land | Groot-Brittannië | |||
| Taal | Engels | |||
| Reeks/serie | James Bond - Blofeld/SPECTRE-trilogie #1 | |||
| Genre | Spionage | |||
| Uitgever | Viking Press, Pan Books, Signet Books, Coronet Books, MJF, Berkley, Penguin Books, Random House, Thomas & Mercer | |||
| Oorspronkelijke uitgever | Jonathan Cape | |||
| Uitgegeven | 27 maart 1961 | |||
| Pagina's | 254 | |||
| Verfilming | Thunderball Never Say Never Again (officieus) | |||
| Voorloper | For Your Eyes Only | |||
| Vervolg | The Spy Who Loved Me On Her Majesty's Secret Service | |||
| ||||
Het boek is in het Nederlands uitgebracht met de titel Kalm Aan Mr. Bond.
Verhaal bewerken
Omdat de levensstijl van James Bond niet bepaald gezond is, met veel roken en drinken, stuurt M hem naar het kuuroord Shrublands. In de kliniek ontmoet Bond een zekere graaf Lippe, die een vreemd teken op zijn pols draagt. Bond belt hierover naar het hoofdkwartier en ontdekt dat het een teken van een Tong-organisatie in Macau is. De graaf heeft Bond echter afgeluisterd, en vermoordt hem bijna door te knoeien met een apparaat dat de ruggengraat oprekt. Bond neemt wraak door Lippe in een stoombad op te sluiten, zodat de graaf met tweedegraads brandwonden in het ziekenhuis terechtkomt.
Wat Bond niet weet is dat graaf Lippe een agent is voor SPECTRE, een geheime organisatie, opgebouwd uit voormalige leden van spionagediensten en criminele organisaties. SPECTRE lanceert haar Plan Omega: het kapen van V-bomber met twee kernkoppen aan boord. Hiervoor werd de Italiaanse piloot Giuseppe Petacchi omgekocht, die met het vliegtuig naar de Bahama's vliegt, alwaar SPECTRE's plaatsvervangend leider, Emilio Largo, Petacchi vermoordt en de bommen weg laat voeren. SPECTRE eist hierna een losgeld van 100 miljoen pond sterling. Het plan is dus een succes, maar door Lippes grote fout moet het een week worden uitgesteld. Ernst Stavro Blofeld, het hoofd van SPECTRE, laat hem liquideren.
De Amerikaanse en Britse regeringen lanceren hierop Operatie Thunderball, maar houden zo veel mogelijk geheim. M besluit echter om Bond alles toe te vertrouwen, en hem naar de Bahama's te sturen. M doet dit op grond van pure logica: er zijn redenen om aan te nemen dat SPECTRE een Europese organisatie is, en de bommen dus niet in Europa zal laten ontploffen; vanuit de Bahama's is het makkelijk om de bommen te verbergen, en om ermee naar een grote stad te komen.
Op de Bahama's werkt Bond weer samen met Felix Leiter, die vanwege de noodtoestand weer is teruggeroepen bij de CIA. In Nassau maakt Bond ook kennis met Domino Vitali, de maîtresse van Largo. Zodra Bond hoort dat Largo met een internationale groep miljonairs op een soort schattenjacht is, begrijpt hij dat dit de hoge leden van SPECTRE zijn, die de operatie persoonlijk zijn komen uitvoeren. De mannen komen namelijk nauwelijks aan land. Uiteindelijk verleidt Bond Domino, waarna hij haar zo ver krijgt om Largo te bespioneren. Bovendien blijkt Domino de zus van de vermoorde piloot Petacchi. Met een Geigerteller komt ze aan boord van Largo's jacht, de Disco Volante. Largo krijgt haar echter door: hij neemt Domino gevangen en martelt haar.
Bond en Leiter hebben inmiddels hun superieuren ingelicht en zijn aan boord gegaan van een onderzeeër, om de Disco Volante te volgen naar de verstopplaats van de bommen. Een groot gevecht tussen beide partijen breekt uit. Als Bond op het punt staat om door Largo gedood te worden, verschijnt Domino, die Largo met een harpoen in zijn nek schiet. Later, in het ziekenhuis, vertelt Leiter dat een van de gearresteerde leden van SPECTRE, Professor Kotze, alles heeft opgebiecht. Bij de inval in hun hoofdkwartier in Parijs bleek Blofeld echter al gevlucht.
Controverse bewerken
Oorspronkelijk zou het verhaal van Thunderball het eerste deel worden van een filmserie. Bonds tegenstanders zouden in eerste instantie de Russen zijn, maar later werd dit veranderd naar de Maffia, totdat men op het idee kwam van SPECTRE, een organisatie opgebouwd uit leden van SMERSJ, de Gestapo, de Mafia en de Tong. Jack Whittingham en Kevin McClory zouden het script van Fleming nog meerdere keren bewerken. Door meerdere problemen stierf het project een snelle dood.
Fleming werkte het verhaal daarna om tot de roman Thunderball, net zoals hij ideeën voor een (nooit voltooide) James Bondtelevisieserie had verwerkt in meerdere korte verhalen. Hierop sleepten McClory en Whittingham Fleming voor de rechter wegens plagiaat. De rechtszaak deed Flemings gezondheid geen goed, en dus maakten ze een schikking: voortaan zou er in het boek vermeld worden dat het was gebaseerd op het script van Fleming, Whittingham en McClory. Bovendien verkreeg McClory de filmrechten.
In 1964 maakte McClory een overeenkomst met Harry Saltzman en Albert R. Broccoli, de producenten van de James Bondfilmserie. Gedrieën maakten ze de film, als vierde in de officiële serie. Volgens de afspraak zou McClory daarna twaalf jaar geen nieuwe verfilming van het boek maken. Na 1976 mocht EON Productions Blofeld en SPECTRE dus niet meer gebruiken. Plannen om in 1978 een nieuwe verfilming te maken gingen niet door toen United Artists een rechtszaak aanspanden tegen McClory, die zich geen verdediging kon veroorloven.
Uiteindelijk kon McClory in 1983 alsnog een remake maken bij Warner Bros., onder voorwaarde dat Thunderball, James Bond en/of 007 niet in de titel voorkwamen. Dit werd Never Say Never Again. In de jaren 90 werkte McClory met Sony aan plannen voor een remake, Warhead 2000, met Timothy Dalton of Liam Neeson als Bond. Toen Sony in 1997 haar eigen James Bondserie aankondigde, begonnen MGM en Danjaq een rechtszaak. De uitspraak luidde dat voortaan alleen EON Productions James Bondfilms mocht maken. In een tegenaanklacht van Sony werd geclaimd dat McClory geld diende te krijgen voor alle Bondfilms, omdat hij mede verantwoordelijk was voor de creatie van de filmversie. De rechter oordeelde dat McClory dan veel eerder stappen had kunnen ondernemen en dat de zaak verjaard was. In 2005 werd Metro-Goldwyn-Mayer gedeeltelijk eigendom van Sony. In wiens handen de rechten op Thunderball precies waren, was daarna enige tijd niet duidelijk. In november 2013 werd bekendgemaakt dat Danjaq en MGM de filmrechten definitief hadden overgenomen van de erven van McClory.