The Gods Must Be Crazy

The Gods Must Be Crazy
Regie	Jamie Uys
Producent	Jamie Uys
Scenario	Jamie Uys
Hoofdrollen	N!Xau; Sandra Prinsloo; Marius Weyers
Muziek	John Boshoff
Montage	Stanford C. Allen
Cinematografie	Buster Reynolds; Robert Lewis
Première	1980
Genre	Komedie
Speelduur	109 minuten
Taal	Engels; Afrikaans; Juǀʼhoan
Land	Zuid-Afrika; Botswana
	(en) IMDb-profiel
	MovieMeter-profiel
	(mul) TMDb-profiel
	(en) AllMovie-profiel
Portaal	Film

The Gods Must Be Crazy is een komische speelfilm uit 1981 van Jamie Uys. De film speelt zich af in Botswana en Zuid-Afrika. Het vertelt het verhaal van Xi, een bosjesman in de Kalahariwoestijn wiens stam geen enkel contact heeft met de moderne beschaving. De film heeft de status van een cultfilm.^[1]^[2]

Er zijn vier vervolgfilms uitgebracht, één speelt zich eveneens af in Zuidelijk Afrika, daarin spelen Xi's kinderen en safaridieren een hoofdrol. De andere drie zijn gemaakt in Hongkong.

Verhaal bewerken

Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud of de afloop van het verhaal.

De film begint als een documentaire, waarin op satirische wijze een beeld wordt geschetst van het jachtige westerse leven. Daarna zien we een vliegtuigje, waarvan de piloot een leeggedronken glazen colaflesje uit het raam gooit.

De Bosjesmannen komen na het vinden van het flesje voor het eerst met de buitenwereld in contact. Ze bedenken allerlei nuttige gebruikswijzen voor het flesje, maar na een tijdje ontstaan er spanningen: ze worden afgunstig en krijgen ruzie, iets dat ze eerder nooit meemaakten. Daarom gelooft Xixo dat het flesje een kwaadaardig ding is en besluit het over de rand van de wereld te werpen.

Hij gaat op reis en komt hier verschillende "goden" tegen en andere voor hem onverklaarbare zaken (zoals blanken en auto's). De kijker ziet een interessant beeld van de westerse beschaving door Xixo's ogen.

Verschillende verhalen worden parallel verteld: behalve het verhaal van Xixo op reis naar het einde van de wereld is er het verhaal van een schooljuf die komt lesgeven in Botswana en wordt opgehaald door een ietwat wereldvreemde, stuntelige en verlegen onderzoeker met een halfdefecte auto en een oogje op de lerares. Ten slotte is er een verhaallijn van een guerrillaorganisatie die een aanslag wil plegen op de president. Uiteindelijk komen alle verhaallijnen samen. Het is een film vol humor, met veel slapstick door middel van versnellingen.^[3]

Rolverdeling bewerken

Acteur	Personage
N!Xau	Xi
Sandra Prinsloo	Kate Thompson
Marius Weyers	Andrew Steyn
Louw Verwey	Sam Boga
Michael Thys	Mpudi
Paddy O'Byrne	Verteller

Kritische beschouwing bewerken

The Gods Must Be Crazy is een film over afgoderij, aanbidding, revolutionairen en de zinloosheid van de tijd, tegen de achtergrond van confrontaties tussen tribale en moderne culturen. Volgens 100 cult films (2019) heeft The Gods Must Be Crazy de ingrediënten van een cultfilm, ondanks het wisselvallige kritische ontvangst sinds de première in 1980: het werd eerst als een buitenissige eigenaardigheid gezien, waarna het een periode van stormachtig succes kende voordat het aanzien van deze film kelderde omwille van vermeende vulgaire, beledigende en politiek incorrecte inhoud. Het aanzien van de film herstelde later langzaam weer toen het als een (vermoedelijk onbedoelde) maatschappijkritische film gezien begon te worden.^[4]

In Cult Cinema (2012) wordt The Gods Must Be Crazy als voorbeeld genoemd van hoe transnationalistisch cultfilms kunnen zijn. De film presenteert conflicten tussen normaliteit en de transgressieve 'ander' in de vorm van interculturele en internationale conflicten. Het komt zelfs tot uiting in de identiteit van de film, dat als Botswaans gepresenteerd is, terwijl het eigenlijk een Zuid-Afrikaanse productie is die de internationale boycot van het Apartheidregime probeerde te omzeilen. Het verhaal is op het eerste gezicht spottend over de verschillen, maar lijkt uiteindelijk juist integratie van verschillende culturen te promoten. De focus op met name een exotisch volk, taal en regio en culturele botsingen leidt tot vervreemding van het westerse filmtheaterpubliek ten aanzien van haar eigen standaard. De film doorbreekt de binaire tegenstelling van de in het westerse film gebruikelijke wij-tegen-zij-mentaliteit.^[5]

Externe links bewerken

(en) The Gods Must Be Crazy in de Internet Movie Database

Meer lezen:

(en) Canby, Vincent, "Film view; is 'The Gods Must Be Crazy' only a comedy?", The New York Times, 28 oktober 1984.
(en) Harmetz, Aljean, "'Gods must be crazy' tops art-movies list", The New York Times, 30 januari 1985.
(en) Klemesrud, Judy, "'The Gods Must Be Crazy' - a truly international hit", The New York Times, 28 april 1985.
(en) Mathijs, Ernest; Mendik, Xavier (red.), Ernest (1 december 2007), The Cult Film Reader. McGraw-Hill Education (UK), p. 85-86. ISBN 978-0-335-21923-0.
(en) Gorelik, B.(2015). The Gods Must Be Crazy: Sorry, but it’s still funny. Journal of African Cinemas, 7(1), 51–55.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Zie bijvoorbeeld (en) Corliss, Richard, Cinema: A Quartet of Cult Objects / The Gods Must Be Crazy. Time (4 februari 1985). , (en) The Gods Must Be Crazy (recensie). Roger Ebert (1 januari 1981). In diverse engelstalige publicaties wordt de film een cult, cult movie of cult classic genoemd. Uit betreffende teksten is ook op te maken hoe de karakteristieken van deze film bijdragen aan zijn status van een cultfilm.
↑ (en) Echebiri, Uwa, 7 Movies About Africa That Caught The World’s Attention - TVovermind. tvovermind (2 juni 2023). Geraadpleegd op 20 april 2024.
↑ (en) mfordfeeney, The Gods Must Be Crazy (1980) (recensie). Now Very Bad... (5 augustus 2014). Geraadpleegd op 20 april 2024.
↑ (en) Mathijs, Ernest; Mendik, Xavier (25 juli 2019), 100 Cult Films. Bloomsbury Publishing. ISBN 978-1-83871-400-0.
↑ (en) Mathijs, Ernest; Sexton, Jamie (30 maart 2012), Cult Cinema. John Wiley & Sons. ISBN 978-1-4443-9643-0.

[1] Zie bijvoorbeeld (en) Corliss, Richard, Cinema: A Quartet of Cult Objects / The Gods Must Be Crazy. Time (4 februari 1985). , (en) The Gods Must Be Crazy (recensie). Roger Ebert (1 januari 1981). In diverse engelstalige publicaties wordt de film een cult, cult movie of cult classic genoemd. Uit betreffende teksten is ook op te maken hoe de karakteristieken van deze film bijdragen aan zijn status van een cultfilm.

[2] (en) Echebiri, Uwa, 7 Movies About Africa That Caught The World’s Attention - TVovermind. tvovermind (2 juni 2023). Geraadpleegd op 20 april 2024.

[3] (en) mfordfeeney, The Gods Must Be Crazy (1980) (recensie). Now Very Bad... (5 augustus 2014). Geraadpleegd op 20 april 2024.

[4] (en) Mathijs, Ernest; Mendik, Xavier (25 juli 2019), 100 Cult Films. Bloomsbury Publishing. ISBN 978-1-83871-400-0.

[5] (en) Mathijs, Ernest; Sexton, Jamie (30 maart 2012), Cult Cinema. John Wiley & Sons. ISBN 978-1-4443-9643-0.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]