Spoorbrug

brug waarover trein kan rijden
(Doorverwezen vanaf Spoorviaduct)

Een spoorbrug is een brug waar een spoorweg over een verkeersweg, een andere spoorweg of een waterweg heen gaat.

Spoorbrug over de Zijlweg in Haarlem

Speciale eisen

bewerken

Aan een spoorbrug worden ten opzichte van een verkeersbrug diverse speciale eisen gesteld. Door het grote gewicht van een trein moet een spoorbrug zeer sterk zijn. Daarom wordt vaak voor een speciale constructie gekozen, zoals een vakwerkconstructie, of een boogbrug. Een lichte constructie zoals een hangbrug is als spoorbrug minder geschikt.

Verder mag de hellingshoek van een spoorbrug, net zoals voor een spoorlijn, niet al te groot zijn. Daarom zijn er vaak aanbruggen nodig, waar de spoorlijn al op een hoger niveau wordt gebracht. Het talud van de spoorlijn zal kilometers voor de spoorbrug al op een hoger niveau boven maaiveld komen te liggen.

De geluidsproductie van met name een stalen spoorbrug kan een probleem vormen. Het rolgeluid van de trein wordt versterkt met het geluid van de brug zelf, die door de wielen van de trein wordt aangestoten. Bij een betonnen spoorbrug speelt dit veel minder.

Beweegbaarheid

bewerken

Sommige spoorbruggen zijn beweegbaar: ze kunnen open om het scheepvaartverkeer door te laten. Ze spelen een rol bij de dienstregeling/planning van zowel het trein- als het scheepvaartverkeer. Anno 2013 zijn er nog 56 beweegbare spoorbruggen in Nederland. Bediening en onderhoud zijn de verantwoordelijkheid van ProRail. De bedieningstijden worden echter vastgesteld door de Inspectie Leefomgeving en Transport.[1] Boven de bruggen is meestal op de veilige doorvaarthoogte een bord aangebracht met de waarschuwing: "AANRAKEN DRADEN LEVENSGEVAARLIJK".

Geschiedenis

bewerken

In de eerste kwart eeuw van de spoorwegen werden alleen enkele kleinere bruggen over kleinere wateren gebouwd. De bouw van spoorbruggen in Nederland begon eigenlijk pas nadat er spoorlijnen werden aangelegd die de grote rivieren gingen kruisen. Dit vond plaats na de spoorwegwet van 1860, waarbij de Staat der Nederlanden spoorwegen ging aanleggen. Voordien had het particuliere initiatief de grote investeringen in grote bruggen nog niet ondernomen.

Spoorbruggen in Nederland

bewerken

Zie ook: Lijst van spoorbruggen in Nederland

 
Spoorbrug over de IJssel bij Deventer
 
De Gouwespoorbrug bij Gouda
 
De Gouwespoorbrug bij Gouda
 
De Demka-spoorbrug te Utrecht
 
De Werkspoorbrug te Utrecht
 
De Hef te Rotterdam gezien vanuit het oosten
 
Spoorbrug over de Rijn bij Oosterbeek
 
Brug over Amsterdam-Rijnkanaal tussen Driemond en Weesp
 
Over het Westerkanaal in Amsterdam

Spoorbruggen over de grote rivieren

bewerken

Overzicht van grote spoorbruggen over de grote rivieren van Nederland (cursief: voormalig):

IJssel:

Nederrijn en Lek:

Maas:

Nieuwe Maas en Koningshaven:

Oude Maas:

Waal en Beneden Merwede:

Hollands Diep:

Spoorbruggen over kanalen en andere wateren

bewerken

Overzicht van grote spoorbruggen over grote kanalen of ander water in Nederland (cursief: voormalig):

Van Starkenborghkanaal:

Van Harinxmakanaal:

  • Spoorbrug van Harinxmakanaal bij Leeuwarden (spoorlijn naar Meppel)
  • Spoorbrug van Harinxmakanaal bij Leeuwarden (spoorlijn naar Harlingen en Stavoren)

Prinses Margrietkanaal:

Coevorden:

  • Spoorboog Coevorden bij Coevorden
  • Spoorbrug Coevorden (Spoorlijn Zwolle - Emmen) in Coevorden
  • Spoorbrug Coevorden (Spoorlijn Coevorden - Gronau) in Coevorden

Overijsselse Vecht

  • Spoorbrug bij De Haandrik bij De Haandrik
  • Spoorbrug over de Vecht bij Zwolle

Zwolle-IJsselkanaal

  • Spoorbrug over het Zwolle-IJsselkanaal bij Zwolle

Twentekanalen:

Maas-Waalkanaal:

Merwedekanaal

Amsterdam-Rijnkanaal:

Amstel

Staande mast route:

Noordzeekanaal:

Noordhollandsch Kanaal

Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder

In Noord-Holland over diverse kanalen en ander water:

In Zuid-Holland over diverse kanalen en ander water:

Gouwe:

In de Haven van Rotterdam over diverse kanalen:

In Zeeland over diverse kanalen:

In Noord-Brabant:

In Limburg:

Andere spoorbruggen en -viaducten

bewerken

Spoorbruggen in België

bewerken

Diverse grote spoorbruggen in andere landen

bewerken
Zie de categorie Spoorbruggen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.