Spisula inaequilatera

Spisula inaequilatera is een uitgestorven mariene schelpensoort.

Spisula inaequilatera Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Plioceen
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Mollusca (Weekdieren) Klasse: Bivalvia (Tweekleppigen) Orde: Venerida Familie: Mactridae Geslacht: Spisula
Soort
Spisula inaequilatera (Nyst, 1845)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Portaal    Biologie

Beschrijving

Schelpkenmerken

De schelp is sterk ongelijkzijdig met een ver achter het midden gelegen umbo. Er is meestal een afgeknotte achterzijde die met stompe hoeken overgaat in zowel de boven- als de onderzijde. Van de umbo loopt een zwakke kiel naar de hoek tussen achter- en onderzijde. De onderzijde is vrijwel recht maar kan iets naar binnen gebogen zijn, de voorzijde is regelmatig afgerond.

De afgeplatte gedeelten aan beide kanten van de umbo (lunula en area) zijn bijna niet te onderscheiden van de rest van de schelp. Waaiervormige groeven, zoals aanwezig op lunula en area van Spisula subtruncata ontbreken bij Spisula inaequilatera, in plaats daarvan lopen de groeilijnen gewoon over deze veldjes door.

Het slot is heterodont met cardinale en laterale tanden. De laatste vertonen dwarse groeven wat Spisula onderscheidt van Mactra die gladde laterale tanden heeft.

Aan de binnenzijde van de schelp vertoont de mantellijn een brede en korte mantelbocht.

Afmetingen

• Lengte: tot 33 millimeter.
• Hoogte: tot 22 millimeter.
• Semidiameter: tot 7 millimeter.

Habitat en levenswijze

De soort is bekend uit molluskenassociaties die wijzen op een ondiepe (minder dan ongeveer 20 meter) en warme zee. Er zijn aanwijzingen dat de soort enige verlaging van het zoutgehalte ten opzichte van normaal zeewater kan verdragen. Op grond van tellingen van groeilijnen hebben deze dieren mogelijk een maximale leeftijd van ongeveer 20 jaar gehad.

Fossiel voorkomen

Spisula inaequilatera is in het Noordzeebekken bekend uit het Laat Plioceen. In Nederland komt zij voor in de Formatie van Oosterhout, waarin zij plaatselijk zeer algemeen is. Biostratigrafisch treedt deze soort op in de Zone van Nassarius propinquus en Lentidium complanatum. In België komt zij voor in de pliocene afzettingen bij Antwerpen in de Zanden van Kruisschans en de Zanden van Merksem. In Engeland is zij bekend uit de Red Cragformatie in East Anglia.

Deze Spisula-soort spoelt af en toe aan op de Noordzeestranden van de provincie Zeeland.

Zie ook

• Lijst van Mollusca
• Termen in gebruik bij de beschrijving van schelpen

Bronnen, noten en/of referenties

• Heering, J., 1950. Pelecypoda (and Scaphopoda) of the Pliocene and older-Plistocene deposits of the Netherlands. Mededelingen Geologische Stichting, C-IV-1, no 9, pp. 1-225.
• Moerdijk, P.W., Janssen, A.W., Wesselingh, F.P., Peeters, G.A., Pouwer, R., Van Nieulande, F.A.D., Janse, A.C., Van Der Slik, L. (†), Meijer, T., Rijken, R., Cadée, G.C., Hoeksema, D., Doeksen, G., Bastemeijer, A., Strack, H., Vervoenen, M., Ter Poorten, J.J., 2010. De Fossiele Schelpen van de Nederlandse kust. In: Geologie van Nederland, NCB NATURALIS, Leiden, 320 pp.; ISBN 978-90-5011-342-7.
• (fr) Nyst, P.H. (1878-1881) Conchyliologie des terrains tertiaires de la Belgique. -- Annales du Musée royal d'Histoire naturelle de Belgique, 3: 1-262 (1878), 28 pls. (1881).
• Spaink, G., 1975. Zonering van het mariene Onder-Pleistoceen en Plioceen op grond van mollusken fauna's. In: W.H.Zagwijn & C.J. van Staalduinen (eds), Toelichting bij geologische overzichtskaarten van Nederland. Rijks Geologische Dienst, Haarlem: 118-122.
• Urk, R.M. van, 1959. De Spisula's van het Nederlandse strand. Basteria, 23(1-2): 1-29.
• (en) Wood, S.V., 1851-1860. A monograph of the Crag Mollusca, or, description of shells from the Middle and Upper Tertiaries of the east of England, 2. Bivalves. Monograph of the Palaeontographical Society of London, 1-150, pls 1-12 (1851); 151-216, pls 13-20 (1853); 217-342, pls 21-31 (1857), notes 1, 2 (1860).

Europese Mactridae