Versie van 6 okt 2023 10:51 bewerken Bdijkstra (overleg \| bijdragen) interfacemoderatoren, moderatoren 132.217 bewerkingen k wl Label: Visuele tekstverwerker ← Oudere bewerking		Versie van 16 mei 2024 09:58 bewerken ongedaan maken 91.223.124.167 (overleg) kom boven, officiele vertalingen vanuit de dale 1950 definieert ontzwem Labels: Ongedaan gemaakt Visuele tekstverwerker Nieuwere bewerking →
Regel 2: [[Bestand:Zeeland provinciewapen oud.svg\|thumb\|120px\|Oude wapen]] Het '''Wapen van Zeeland''' werd (in traditionele vorm) op 4 december 1948 bij Koninklijk Besluit officieel vastgesteld. De spreuk onder het wapen luidt 'Luctor et Emergo': ik worstel en ~~kom boven~~ontzwem. Het wapen wekt de indruk dat die spreuk betrekking heeft op de strijd tegen het water (de afgebeelde [[leeuw (dier)\|leeuw]] lijkt immers uit het [[water]] op te rijzen). Die veronderstelling berust echter op een misverstand. De strijd die bedoeld wordt, is die [[Tachtigjarige Oorlog\|tegen de Spanjaarden]]. In oudere versies van het wapen zijn de twee helften van elkaar gescheiden door een rechte lijn. Het gaat in feite om een halve (uitkomende) leeuw boven een afzonderlijk veld met golvende lijnen.<ref>[http://www.zeeland.nl/ruimte_wonen/regio/zeeland/wapen Zeeuwse vlag en wapen], Provincie Zeeland</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20180927124926/https://www.dezb.nl/zeeland/zeeuwse-collectie/provinciewapen-van-zeeland.html Provinciewapen van Zeeland], Planbureau en Bibliotheek van Zeeland</ref> Het wapen dateert echter van ruim vóór de [[Tachtigjarige Oorlog]]. Een vroege versie wordt al afgebeeld op het titelblad van ''Le champion des dames'' uit 1440. Hertog [[Filips de Goede]] van Bourgondië laat zich hierop omringen door de wapens van zestien gewesten, waaronder dat van het [[graafschap Zeeland]] (''conte de Zellande''). De halve (uitkomende) leeuw is ook hier door een rechte lijn gescheiden van de golven.<ref>Martin le Franc, ''Le champion des dames'', 1440. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Français 12476, fol. 8 ([https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b525033083/f8.item hier op Gallica]).</ref> Op een [[miniatuur (schilderij)\|miniatuur]] uit 1450 met het aanbiedingstafereel van de ''Roman de Girart de Rousillon'', vervaardigd voor Filips de Goede, wordt de leeuw in zijn geheel afgebeeld. De halve (uitkomende) leeuw is wel weer te zien op een krijgsverordening van [[Karel de Stoute]] uit de periode 1473-1476.<ref>Koninklijke Bibliotheek, Den Haag, [http://manuscripts.kb.nl/show/manuscript/10+C+3 RMWW 10 C 3]</ref> Daarnaast is het wapen afgebeeld op een portret van [[Maria van Bourgondië (1457-1482)\|Maria van Bourgondië]] door de Brugse kroniekschrijver [[Anthonis de Roovere]] (1430-1482) (hier met een gaande leeuw).<ref>Anthonis de Roovere, ''De cronicke van Vlaenderen'', Stadsbibliotheek Brugge, ms. 437, fol. 361v ([https://web.archive.org/web/20190329094622/http://www.flandrica.be/flandrica/items/show/904 Online op Flandrica]).</ref> In de ''Kattendijke-kroniek'' van 1491 is een golvende scheidslijn te zien, vermoedelijk foutief nagetekend naar een ouder voorbeeld.<ref>[http://resources.huygens.knaw.nl/retroboeken/kattendycke/#page=702 A. Janse et al. (ed.), ''Johan Huyssen van Kattendijke-kroniek. Die historie of die cronicke van Hollant, van Zeelant ende van Vrieslant ende van den Stichte van Utrecht''], p. 527</ref> De Engelsman Matthew Paris tekent overigens al rond 1250 een vergelijkbaar wapen met een uitkomende leeuw (maar zonder herkenbare golven) naast het wapen van graaf [[Willem II van Holland]]. De heraldicus Hubert de Vries noemt dit een "wapen dat niet anders kan zijn dan van Zeeland".

Wapen van Zeeland (provincie): verschil tussen versies