Zijn moeder overleed toen hij 8 jaar oud was. Twee jaar later hertrouwde zijn vader met [[Maria Theresia van Bragança]]. De verhouding met zijn stiefmoeder was goed, en zij steunde hem in de perikelen rond zijn huwelijk.
FransFranz Ferdinand had geen belangstelling voor cultuur, maar wel voor het leger. Hij werd [[generaal-majoor]] bij de [[cavalerie]]. Daarnaast had hij grote belangstelling voor de [[Jacht (activiteit)|jacht]], die leidde tot een haast ziekelijke neiging om zo veel mogelijk dieren af te schieten.
=== Troonopvolger ===
Na het overlijden van kroonprins Rudolf in 1889 werd de vader van FransFranz Ferdinand de vermoedelijke troonopvolger. Na diens overlijden in 1896 benoemde keizer Frans Jozef Frans Ferdinand met tegenzin tot troonopvolger; hij had geen vertrouwen in hem. Hun ideeën over het keizerrijk verschilden ook behoorlijk. Frans Ferdinand was het niet eens met de speciale status die [[Hongarije]] in de dubbelmonarchie had, maar streefde eerder naar een gedecentraliseerde staat met autonomie voor de diverse bevolkingsgroepen. In verband daarmee was hij een voorstander van een politiek van vrede en stabiliteit, waardoor hij in conflict kwam met de oorlogsgezinde partijen aan het hof.
