Leidersbeginsel: verschil tussen versies

Het '''leidersbeginsel''' (''FührerprinzipFührerprincipe'') is een beginselaspect uit het [[Fascime]], waarbij de leider de beslissingen neemt voor zijn hele groep. Het beginsel kan toegepast worden op alle domeinen van de maatschappij {{bron?}}.

Het beginsel kwam sterk naar voren met de opkomst van het [[fascisme]]. Fascistische landen en organisaties zijn meestal piramidaal gestructureerd met één sterke man aan het hoofd. Vaak kennen leiders van fascistische dictaturen zichzelf de titel 'leider' toe. Zo noemde [[Benito Mussolini]] zich ''il Duce'', [[Adolf Hitler]] ''der Führer'', [[Francisco Franco]] ''el Caudillo'' en [[Ante Pavelic]] ''poglavnik''. Het belang van het collectief ([[collectivisme]]) gaat in deze visie altijd boven het belang van het individu. Dit hogere belang wordt verpersoonlijkt in de leider aan wie men onvoorwaardelijke gehoorzaamheid en trouw verschuldigd is. Er is een militair aandoende hiërarchie van leiders waarbij lager geplaatsten kritiekloos hebben te gehoorzamen aan hun superieuren. Die superieuren hebben hierdoor een onbeperkte bevoegdheid, maar zijn zelf onvoorwaardelijke gehoorzaamheid verschuldigd aan de leiders die weer boven hen staan. Wanneer een leider zwak of corrupt is, zou een sterkere leider hem mogen afzetten en vervangen. Op deze wijze zou het gebrek aan 'democratische' controle van hogere organen dan worden gecompenseerd. Uiteraard past een democratische besluitvorming niet in dit model: dit is alleen maar "vertragend geleuter" volgens de meeste fascisten.

De Duitse Führer Adolf Hitler wilde in [[Mein Kampf]] een Germaanse staat stichten op basis van het leidersbeginsel. Het beginsel moest van kracht worden in de hele staat.{{bron?}} Het beginsel mocht niet ophouden bij de grondwet, maar moest de totale wetgeving en zelfs het burgerlijk leven doordringen. De staat diende van de kleinste gemeente tot de hoogte leiding van het Rijk het leidersbeginsel door te voeren. De leider beschikte over een onbeperkt gezag en een onbeperkte vrijheid van handelen tegenover zijn ondergeschikten, terwijl hij volkomen verantwoording schuldig was aan zijn meerderen. Hij moest de grootst mogelijke invloed krijgen en zo weinig mogelijk in zijn streven belemmerd worden. De staat moest de belichaming zijn van het streven om de enkeling boven de massa te stellen, om dus de massa ondergeschikt te maken aan de besten. Er was geen sprake van beslissingen bij meerderheid van stemmen; uiteindelijk nam één man de beslissing. Er zouden parlementen zijn met raadsleden die enkel konden raad geven, want alleen de leider had recht tot bevelen. De parlementen waren nodig, omdat zo de belangrijkste mensen naar voren konden komen. Er waren geen vertegenwoordigende lichamen waarin de meerderheid besliste. De Germaanse staat kende alleen raadgevende lichamen die de gekozen leider terzijde stonden. De beslissing lag in handen van de leider. Absoluut gezag en absolute verantwoordelijkheid gingen onvoorwaardelijk samen. {{bron?|deze hele alinea staat vol beweringen waarvan geclaimd worden dat Hitler deze in Mein Kampf zou hebben gedaan. Bewijzen, middels secundaire literatuur, zijn voor dergelijke beweringen onontbeerlijk}}

Hitler verduidelijkte wie voor hem geschikt was voor het leiderschap. Intellectuelen waren zelden grote organisatoren. De gave om ideeën te vormen had met leiderscapaciteiten niets uitstaande. De agitator bezat veel eerder leiderscapaciteiten dan de intellectueel. Een agitator was bij machte om een idee bij de grote massa ingang te doen vinden. Want leider zijn betekende: de massa’s in beweging kunnen brengen. Liever een stevige volksman aan het roer. Mensen die niet de minste betekenis schenen te bezitten, bleken toch geboren leiders te zijn. {{bron?}}

Naast de duidelijkste uitingen van het beginsel in staatsverband is het leidersbeginsel een algemeen begrip dat op alle domeinen van de maatschappij toegepast kan worden. Waar je een groep hebt, kan de groep georganiseerd worden volgens het leidersbeginsel, politiek, militair, burgerlijk ...