Smeerwortel

Geslacht van planten uit de familie Boraginaceae (Ruwbladigen)

Smeerwortel (Symphytum) is een geslacht van planten uit de ruwbladigenfamilie (Boraginaceae). Het geslacht bevat overblijvende planten, meestal kruiden, geen struiken of bomen. De kelk is tot een kwart of geheel ingesneden. De bladeren zijn langwerpig tot lancetvormig en verspreid geplaatst.

Smeerwortel
Gewone smeerwortel
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Klasse:Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:Bedektzadigen
Clade:'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade:Lamiiden
Orde:Boraginales
Familie:Boraginaceae (Ruwbladigenfamilie)
Geslacht
Symphytum
L. (1753)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Smeerwortel op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

In Nederland en België komt de gewone smeerwortel (Symphytum officinale) voor en de ruwe smeerwortel (Symphytum asperum), een soort uit de Kaukasus, is hier en daar in Nederland ingeburgerd. Ook de kruising tussen deze beide, bastaardsmeerwortel (Symphytum ×uplandicum) is soms te vinden. Daarnaast is er ook nog de knolsmeerwortel (Symphytum tuberosum).

Naast de natuurlijke soorten zijn er voor de tuin een aantal cultivars, zoals:

Medisch gebruik bewerken

Traditioneel worden zalven en omslagen of kompressen op basis van Smeerwortel ingezet bij botbreuken, verstuikingen en kneuzingen. De plant heeft dan een pijnstillende, ontstekingsremmende werking.[1] Vroeger werd de plant ook inwendige gebruikt. In de moderne geneeskunde wordt dat afgeraden, omdat de plant ook pyrrolizidine-alkaloïde in variabele hoeveelheden bevat die in het lichaam de lever kunnen beschadigen en kankerverwekkend kunnen zijn[2].

Tuinieren bewerken

In de tuin kan de plant lastig zijn vanwege zijn snelle groei en uitbreiding. Aan de andere kant kan hij goed gebruikt worden als mulch of als gier.

Bloemdiagram bewerken

Externe links bewerken