Simon Portegies Zwart
Simon Frederik Portegies Zwart (Amsterdam, 21 april 1965) is een Nederlandse sterrenkundige, die zowel actief is op het gebied van informatica als astrofysica. Zijn onderzoek richt zich vooral op het simuleren van astronomische verschijnselen op supercomputers.
Hij leidt een interdisciplair team van computationeel georienteerde astronomen aan de Sterrewacht Leiden van de Universiteit Leiden.
Levensloop bewerken
Portegies Zwart promoveerde in 1996 aan de Universiteit Utrecht, onder begeleiding van prof. Frank Verbunt op een proefschrift met de titel Interacting Stars. Hierna ging hij als Spinoza-fellow aan de slag bij de Universiteit van Amsterdam. In 1997 ging hij een jaar naar Tokyo als JSPS (Japanese Society for the Promotion of Science) fellow. Daarna won Portegies Zwart in de VS een Hubble-fellowship. Hij werkte hiermee aan de Boston University (1998) en het Massachusetts Institute of Technology (2000). In 2002 kwam hij naar Amsterdam en zette als KNAW-fellow zijn onderzoek voort. Daar werd hij in 2007 benoemd tot universitair docent en in 2009 tot hoogleraar aan de Universiteit Leiden. Sinds 2013 is hij gastonderzoeker bij RIKEN [1]. Van 2013 tot 2021 was hij hoofdredacteur van het internationaal wetenschappelijk tijdschrift "Computational Astrophyiscs and Cosmology".
Wetenschappelijk onderzoek bewerken
Het onderzoek van Portegies Zwart wordt gekenschetst door het bestuderen van een enorme diversiteit aan astronomische verschijnselen. Dit doet hij door het programmeren van supercomputers in een scala van computertalen en met een enorme diversiteit aan hardware. Zo realiseerde hij zich in 2007 dat grafische kaarten (GPUs) ook gebruik kunnen worden voor grootschalig wetenschappelijk rekenwerk. Zijn uiteindelijke doel is doorgaans het beter te begrijpen van de natuur en met name astronomische verschijnselen. Met name de milti-schaal en multi-fysische verschijnselen hebben zijn aandacht, en dat leidde in 2009 tot het ontwikkelen van het Astrophysics Multipurpose Software Environment (AMUSE), dat wordt gebruikt voor astronomisch onderzoek en onderwijs.
Prijzen bewerken
In 2000 Hij verdiende samen met prof. S. McMillan een "Honorable mention" voor zijn essay over de thermodynamical van zwarte gaten[4] voor de Gravity Research Foundation.
In 2007 won Portegies Zwart de Pastoor Schmeitsprijs, gelijktijdig met Eline Tolstoy.[2].
In 2008 bemachtigde hij een Vici van NWO.
Hij is sinds 2009 hoogleraar aan de Universiteit Leiden. Zijn onderzoek richt zich op computationele astrofysica.
2011 won hij de NWO Enlighten your research prijs.
2014 won hij samen met voormalig promovendus Tjarda Boekholt de Wim Nieuwpoort prijs.
2019 won hij de NWO Innovation award.
2020 won hij de IEEE HPC Innovation Excellence Awards in een groter samenwerkingsverband voor het toepassen van AI in wetenschappelijke berekeningen.
Popularisatie bewerken
Portegies Zwart houdt zich actief bezig met het populariseren van wetenschap, door middel van lezingen op lagere en middelbare scholen, maar ook door het schrijven van populair wetenschappelijke artikelen en boeken. Hij leverde in 2018 een bijdrage aan het boek geschreven naar aanleiding van de Nationale Wetenschaps Agenda, over de onderliggende reden dat de klok doorgaans rechtsom draait[3]. Hij verwoordde zijn onderzoek in artikelen in Zenit, Scientific American en New Scientist. Tevens schreef hij samen met journalist Martijn van Calmthout een populair boek over het ontstaan van het zonnestelsel[4]. In 2022 leverde bij een belangrijke bijdragen aan de New Scientist Sterrenkundekalender.
Externe link bewerken
- Profielpagina universiteit Leiden
- Documentaire in de series "the Cosmic Front", aflevering: Solar siblings, 2013, National Japanese broad-
casting corporation
Literatuur bewerken
- C. V. Leeuwen, D. Podareanu, V. Codreanu, M. Cai, A. Berg, S. Portegies Zwart, R. Stoffer, M. Veerman, C. V. Heerwaarden, S. Otten, S. Caron, C. Geng et al., Deep-learning enhancement of large scale numerical simulations, ArXiv abs/2004.03454 (2020).
- S. F. Portegies Zwart and S. L. W. McMillan, Gravitational thermodynamics and black-hole mergers, Int, J, of Mod. Phys, A 15, 4871 (2000), doi:10.1142/S0217751X00002135.
- S. F. Portegies Zwart and S. L. W. McMillan, Astrophysical Recipes: the Art of AMUSE, 2018, IOP Publishers.
- M. van Calmthout, S. F. Portegies Zwart, de Zaak Zonnestelsel, Lias publishers, 2019
Bronnen, noten en/of referenties
|