Sarah Blaffer Hrdy

Sarah Blaffer Hrdy
Persoonlijke gegevens
Geboortedatum	11 juli 1946
Geboorteplaats	Dallas (Texas)
Nationaliteit	Verenigde Staten
Wetenschappelijk werk
Vakgebied	primatologie, antropologie
Promotor	Irven DeVore
Alma mater	Radcliffe College; Harvard-universiteit; Wellesley College
	officiële website
Portaal	Biologie

Sarah Hrdy (née Blaffer; Dallas, 11 juli 1946) is een Amerikaans primatoloog, antropoloog en auteur.

Blaffer Hrdy leverde belangrijke bijdragen in de evolutionaire psychologie en sociobiologie. Ze droeg bij aan een beter begrip van de evolutionaire invloed op vrouwelijk gedrag.

Biografie bewerken

Blaffer werd geboren in Texas in 1946. Ze groeide op in Houston en ging er naar de 'St. John's School'. In 1969 behaalde Blaffer aan het 'Radcliffe College' een Bachelor of Arts in de antropologie cum laude. Ze huwde Daniel Hrdy in 1972 en kreeg drie kinderen met hem. Blaffer Hrdy doctoreerde in 1975 aan de Harvard-universiteit met een proefschrift over de Voor-Indische hoelman. Tot 1979 deed ze geregeld onderzoekswerk in India maar werd ziek waarna ze tot 1984 les gaf in Harvard. Dat jaar werd ze professor antropologie aan de universiteit van Californië - Davis. Sinds 1996 is ze professor emeritus maar blijft betrokken bij de 'Animal Behavior Graduate Group'. Blaffer Hrdy woont met haar man in Californië en baat er de walnootplantage 'Citrona Farms' uit.

Onderzoek bewerken

In haar vroege werk bestudeerde Blaffer Hrdy de Voor-Indische hoelman. Ze stelde dat kinderdoding bij primaten een vorm van seksuele selectie is en niet het gevolg van een te hoge bevolkingsdichtheid zoals voorheen werd aangenomen. Mannetjes doden de jongen waarmee ze geen familiale banden hebben opdat de vrouwtjes niet meer hoeven te zogen en sneller terug vruchtbaar en beschikbaar voor de eigen voortplanting zijn. Vrouwelijke promiscuïteit zou een tegenstrategie zijn. Mannetjes kunnen daardoor niet zeker zijn over de afkomst van de jongen. De hypothese veroorzaakte aanvankelijk nogal wat controverse maar die werd na verder onderzoek geleidelijk aan minder.^[1]

Vervolgens onderzocht Blaffer Hrdy waarom de mens zich als enige primaat voortplant alvorens het nageslacht op eigen kracht kan overleven. Volgens haar danken we die versnelde voortplanting aan coöperatieve broedzorg. Kinderen die het best met hulpmoeders^{[noot 1]} konden communiceren overleefden de natuurlijke selectie wat leidde tot groeiende sociale vaardigheden bij de mens. Taal en andere specifiek menselijke sociale vermogens zouden zich op die manier ontwikkeld hebben.^[1]

Bibliografie (selectie) bewerken

The Langurs of Abu: Female and Male Strategies of Reproduction, 1977, Cambridge, Harvard University Press, ISBN 0-674-51058-5
The Woman that Never Evolved, 1981, Cambridge, Harvard University Press, ISBN 0-674-95539-0
Infanticide: Comparative and Evolutionary Perspectives, 1984, New York: Aldine Publishing Co, ISBN 0-202-36221-3, (samen met G. Hausfater)
Mother Nature: A History of Mothers, Infants and Natural Selection, 1999, New York, Pantheon, ISBN 0-679-44265-0. (vertaald als Moederschap. Een natuurlijke geschiedenis)
Mothers and Others: The Evolutionary Origins of Mutual Understanding, 2009, Cambridge, Harvard University Press, ISBN 0-674-03299-3 (vertaald als Een kind heeft vele moeders. Hoe de evolutie ons sociaal heeft gemaakt)

Erkenning bewerken

1981 'The New York Times Notable Books of 1981' voor The Woman That Never Evolved
1985 lid California Academy of Sciences
1987–88 'Guggenheim Fellow'
1988 'Radcliffe Graduate Society Medal'
1990 lid National Academy of Sciences
1992 lid American Academy of Arts and Sciences
1999 'Publishers Weekly Best Books of 1999' voor Mother Nature
1999 'Library Journal Best Books of 1999' voor Mother Nature
2001 'Howells Prize for Outstanding Contributions to Biological Anthropology' voor Mother Nature
2003 'University of California Panunzio Award'
2007 'Centennial Medal' van 'Harvard GSAS'
2011 lid 'American Philosophical Society'
2012 'Staley Prize' van de 'School of Advanced Research' voor Mothers and Others
2012 'Howells Prize' voor Mothers and Others
2013 'HBES Lifetime Career Award for Distinguished Scientific Contribution' van de 'Human Behavior and Evolution Society'
2014 'NAS Award for Scientific Reviewing' voor haar "insightful and visionary synthesis of a broad range of data and concepts from across the social and biological sciences to illuminate the importance of biosocial processes among mothers, infants, and other social actors in forming the evolutionary crucible of human societies"

Externe link bewerken

Eigen webstek

Bronnen, noten en/of referenties

Bron

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Sarah Blaffer Hrdy op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

Noot

↑ Blaffer Hrdy gebruikt de term hulpmoeder voor iedereen die helpt bij het opvoeden van een kind.^[2]

Referenties

↑ ^a ^b Lynne A. Isbell, The International Encyclopedia of Primatology: Hrdy, Sarah Blaffer. John Wiley & Sons (2017). Geraadpleegd op 8 mei 2023.
↑ Blaffer Hrdy, Sarah (2009), Een kind heeft vele moeders. Nieuw Amsterdam, blz. 31. ISBN 9789046806562.

[3] Blaffer Hrdy gebruikt de term hulpmoeder voor iedereen die helpt bij het opvoeden van een kind.^[2]

[IEP-1] Lynne A. Isbell, The International Encyclopedia of Primatology: Hrdy, Sarah Blaffer. John Wiley & Sons (2017). Geraadpleegd op 8 mei 2023.

[2] Blaffer Hrdy, Sarah (2009), Een kind heeft vele moeders. Nieuw Amsterdam, blz. 31. ISBN 9789046806562.

[1]

[noot 1]

[2]