Sahrawi

etnische groep

De Sahrawi of Saharawi zijn een bedoeïenen-volk dat stamt uit Westelijke Sahara. De samenleving is in het algemeen gebaseerd op de traditionele stammencultuur, waarin familieverbanden een belangrijke rol spelen. De hoofdtaal is het Arabische Hassaniya-dialect. De meeste Sahrawi volgen een liberale en tolerante vorm van de Sunni-islam, die is aangepast aan het nomadische bestaan en lokale tradities.

Sahrawi met kameel

Het grootste deel van de bevolking werd vanaf eind 1975 verdreven naar permanente vluchtelingenkampen in Algerije en voor een kleiner deel naar Mauritanië, als gevolg van de bezetting door Marokko. Marokko bezette en koloniseerde 80% van Westelijke Sahara. De Sahrawi beschouwen dit gebied, inclusief de territoriale kustwateren met hun rijke visgebieden, als hun tradionele grondgebied en hebben daar de Sahrawi Arabische Democratische Republiek (SADR) uitgeroepen. De verzetsorganisatie Polisario strijdt voor de bevrijding van Westelijke Sahara en zelfbeschikkingsrecht voor de Sahrawis.

Het volk bewerken

 
Kaart van de stammen in Westelijke Sahara en grensgebied

Sahrawi of Saharawi (Arabisch: صحراوي) betekent letterlijk woestijnbewoner. Als meervoudsvorm voor Sahrawi wordt ook Sahrawis gebruikt en als bijvoeglijk naamwoord Saharaans. De bevrijdingsbeweging Polisario is door de VN erkend als de wettige vertegenwoordiger van het Sahrawi-volk. De aanduiding 'Saharawi' heeft waarschijnlijk zijn oorsprong in het Spaanse 'Saharaui', in het Engels verbasterd tot 'Saharawi' en in het Frans tot Sahraoui. De term 'Saharawi' of 'Saharaui' lijkt afkomstig te zijn van de autoriteiten van de Spaanse kolonisator, in gebruik sinds 1967 en werd vermeden door Polisario.[1],p.79-82

De Sahrawi zijn van oorsprong een nomadisch stammenvolk met een mix van Sanhaja-Berberse en Arabische wortels, alsmede van andere inheemse en Afrikaanse volkeren. In de loop der tijd heeft aanzienlijke vermenging van verschillende stammen plaatsgevonden. Zo ontstond een unieke Sahrawi-identiteit in WS. De etnische taal is het Arabische Hassaniya-dialect, dat tezamen met hun door de woestijn bepaalde nomadencultuur de Sahrawi als volk verbindt.[2]

Verspreiding bewerken

Volgens Joshua Project zijn er anno 2023 wereldwijd circa 600.000 Sahrawi, verspreid over vijf landen: afgerond 248.000 in Westelijke Sahara, 171.000 in Algerije, 165.000 in Marokko, 15.000 in Frankrijk en 900 in Libië (gezien de chaos in Libië is dit aantal speculatief).[3] Afgaande op de cijfers over vluchtelingen, zou het in Algerije gaan om circa 174.000 personen en in Mauretanië 26.000. In Spanje wonen duizenden Sahrawi in het land van de oorspronkelijke kolonisator, tussen ruwweg 3.000 en 12.000 personen.[4][5]

In het door Marokko bezette deel van Westelijke Sahara (WS) zijn de Sahrawis geconcentreerd in de stedelijke gebieden El-Ayoun (Al Ajoen of Laayoune) en Smara in het noordwesten en Dakhla in het midden-westen.[1],p.33

In het door Polisario gecontroleerde deel van WS leeft ook nog een aantal Sahrawi-vluchtelingen in de woestijn, in 2011 naar schatting meer dan 20.000.[6],p.7

In Mauretanië was het in 2009 getelde aantal 26.000. Veel vluchtelingen migreren tussen Mauretanië en Algerije heen en weer.[7] De bevolking is geconcentreerd in de noordelijke steden Nouadhibou en Zouerate.[1],p.33

Vluchtelingenkampen bewerken

 
Kaartje van de Tindouf-kampen (Dakhla niet afgebeeld)

Het grootste deel van de Sahrawi-bevolking eindigde als gevolg van de Marokkaanse bezetting in permanente Sahrawi vluchtelingenkampen in de provincie Tindouf in het zuidwesten van Algerije. De vier kampen Awserd (Aousserd), Al Ajoen (Laayoune), Boujdour (Bojador) en Smara liggen nabij de stad Tindouf. Een vijfde kamp Dakhla ligt circa 140 km zuidoostelijk van Tindouf.[8] De kampen zijn genoemd naar plaatsen in WS en worden bestuurd door de bevrijdingsorganisatie Polisario. In het satellietkamp 27 February Camp nabij Rabouni is een speciale school voor vrouwen gevestigd.[9][10]

In Tindouf heeft de vredesmacht MINURSO een Liaison Office, dat het aanspreekpunt is voor Polisario.[11] In Rabouni, 25 km zuidelijk van Tindouf, bevindt zich het administratieve centrum van de kampen. Hier bevinden zich ook onder andere het belangrijkste ziekenhuis, kantoren van NGO’s, VN-organisaties die in het gebied werkzaam zijn en instituties van de uitgeroepen Sahrawi-staat SADR.[8][9]

In 2016 werden officieel circa 90.000 vluchtelingen in de vijf kampen in Tindouf geregistreerd als "vulnerable refugees" die in aanmerking komen voor officiële humanitaire hulp.[12] Het totale aantal vluchtelingen in deze kampen ligt veel hoger. Eind 2017 werden bijna 174.000 kampbewoners geregistreerd, waarvan 125.000 in aanmerking kwamen voor voedselhulp van de UNHCR.[13] Door nieuwe gevechten met het Marokkaanse leger in november 2020 vluchtten nog eens 4.700 Sahrawi van het frontgebied naar de kampen.[14]

Referenties en noten bewerken

  1. a b c Nicola Cozza, Singing like Wood-birds: Refugee Camps and Exile in the Construction of the Saharawi Nation. Thesis 2004 (12,5 MB). via
  2. Sahrawi People. Atlas of Humanity (jan 2023 bekeken)
  3. Saharawi. Joshua Project, VS, een christelijke organisatie (jan 2023 bekeken)
  4. La policía detuvo a saharauis en Jaén al pedir la residencia. El País, 16 juni 2010.
    "Entre los aproximadamente 3.000 saharauis que viven en España era un secreto a voces." (Voor de ongeveer 3.000 Sahrawi die in Spanje woonden was het een publiek geheim.)
  5. La migracion saharaui en Espana. Estrategias de visibilidad en el tercer tiempo del exilio, p. 52, noot 88. Carmen Gómez Martín, 2011.
    "Het is momenteel onmogelijk om exacte cijfers te geven over het aantal Saharanen dat in het land woont, aangezien er geen officiële gegevens zijn vanuit de Spaanse overheid of de Saharaanse autoriteiten. Uit de voor dit proefschrift verzamelde informatie werd hun aantal berekend tussen 10.000-12.000 mensen, voornamelijk woonachtig aan de Middellandse Zeekust (Catalonië, de Valenciaanse Gemeenschap, Murcia en Andalusië), de Canarische Eilanden, Baskenland en Extremadura." (vertaald uit het Spaans)
  6. Protracted Sahrawi displacement Challenges and opportunities beyond encampment.  Elena Fiddian-Qasmiyeh, mei 2011; Via
  7. World Refugee Survey 2009: Mauritania. USCRI, 17 juni 2009. Archiefpag.
  8. a b Off the Radar — Human Rights in the Tindouf Refugee Camps Zie hfdst. Background. Human Rights watch, 18 okt 2014
  9. a b The 27 February Camp: Sahrawi Refugees in Algeri. Elena Fiddian-Qasmiyeh, University of Oxford, 2010
  10. Land and People. Arso (jan 2023 bekeken)
  11. Wbsite van MINURSO (jan 2023 bekeken)
  12. 'UNHCR Algeria Fact Sheet, jan 2016
  13. Sahrawi Refugees in Tindouf, Algeria: Total In‐Camp Population. UNHCR, maart 2018
  14. ACAPS Briefing Note: Algeria: Sahrawi refugees in Tindouf, 19 jan 2022

Weblinks bewerken