S-Bahn Basel

De S-Bahn Basel verbindt sinds 1997 de agglomeratie Bazel met het stadscentrum van de stad Bazel. Onder de agglomeratie vallen ook gebieden in Duitsland en Frankrijk. De S-Bahn wordt daarom behalve door de SBB ook door DB Regio, de SNCF en SBB GmbH (Duitse tak van de SBB) bediend.

S-Bahn Basel
Een S-bahn trein in Station Basel SBB
Basisgegevens
Locatie	Bazel
Vervoerssysteem	S-Bahn
Startdatum	1997
Lengte trajecten	357 km
Aantal lijnen	8
Aantal stations	108
Aantal passagiers	47 miljoen per 2019
Spoorwijdte	1435 mm
Uitvoerder(s)	SBB, SBB GmbH, DB Regio, SNCF
Netwerkkaart
Portaal    Openbaar vervoer

De opdrachtgevers voor de S-Bahn Basel zijn de kantons Bazel-Stad, Basel-Landschaft, Aargau, Solothurn en Jura, de Duitse deelstaat Baden-Württemberg en de Franse regio Grand Est.

Geschiedenis

Na langdurige voorbereidingen waarin verschillende juridische en technische problemen werden opgelost kon in 1997 het bedrijf gestart worden.

• De eerste lijnen werden op 1 juni 1997 in gebruik genomen. Het gaat hier om de S1 van Frick/Laufenburg – Basel SBB – Mulhouse en de S3 van Olten – Basel SBB – Laufen.
• Op 24 mei 1998 werd de frequentie op de S1 verhoogd en de S9 van Sissach – Läufelfingen – Olten in gebruik genomen.
• Op 6 januari 2002 werd de S4 van Freiburg naar Basel SBB in gebruik genomen.
• Op 15 juni 2003 werd de SBB GmbH opgericht met het doel treinen buiten Zwitserland te kunnen rijden.
• Op 12 december 2004 werd de S3 verlengd van Laufen naar Porrentruy.
• Op 12 december 2004 werd de S5 van Weil am Rhein – Lörrach – Steinen en de S6 van Basel Bad Bf. – Lörrach – Steinen – Zell (Wiesental) in gebruik genomen.

Netwerk

Het netwerk van de S-Bahn Basel bestaat op dit moment uit de volgende lijnen:

Serie	Treinsoort	Route	Bijzonderheden
S 1	S-Bahn Basel (SBB)	Basel SBB – Rheinfelden – Stein-Säckingen [– Frick] / [– Laufenburg]
S 3	S-Bahn Basel (SBB)	Porrentruy – Delémont – Basel SBB – Liestal – Sissach – Olten
S 5	S-Bahn Basel (SBB GmbH)	Weil am Rhein – Lörrach Hbf – Steinen (– Schopfheim – Zell (Wiesental) )
S 6	S-Bahn Basel (SBB GmbH)	Basel SBB – Basel Bad Bf – Lörrach Hbf – Steinen – Schopfheim – Zell (Wiesental)
S 9	S-Bahn Basel (SBB)	Sissach – Läufelfingen – Olten
RB 27	Regionalbahn (DB Regio)	Basel Bad Bf – Müllheim (Baden) – Freiburg (Breisgau) Hbf	S-Bahn Basel
RB 30	Regionalbahn (DB Regio)	Basel Bad Bf – Rheinfelden (Baden) – Bad Säckingen – Waldshut – Lauchringen	S-Bahn Basel
TER 96100	TER (SNCF)	Mulhouse-Ville – Basel SBB	S-Bahn Basel
TER 96200	TER (SNCF)	Strasbourg-Ville – Sélestat – Colmar – Mulhouse-Ville – Basel SBB	S-Bahn Basel

De smalspoorbaan tussen Liestal en Waldenburg wordt soms ook tot S-bahn Basel gerekend:

Serie	Treinsoort	Route	Bijzonderheden
WB 19	Smalspoorbaan (WB)	Liestal – Hölstein – Niederdorf – Waldenburg

Opmerkingen:

• De meeste lijnen van de S-Bahn Basel rijden om het half uur,
• Nieuw geopende haltes:
  • 1997: Basel St. Johann
  • 1999: Weil Gartenstadt en Pfädlistraße
  • 2004/5: Lörrach Schillerstraße en Dammstraße
  • 2006: Basel Dreispitz
  • 2007: Schopfheim West en Lörrach Schwarzwaldstrasse
  • 2008: Pratteln Salina Raurica, Rheinfelden Augarten en Riehen Niederholz
  • 2017: Schopfheim-Schlattholz

Elektrische tractie

Het net van de S-Bahn Basel en het traject van Basel SBB naar Freiburg im Breisgau is geëlektrificeerd op een spanning van 15.000 volt 16 2/3 Hz wisselstroom. Het traject van Mulhouse naar Basel SNCF is geëlektrificeerd met een spanning van 25.000 volt 50 Hz wisselstroom.

In het station van Bazel bevindt zich tussen Basel SNCF en Basel SBB een sluis waar beide spanningssoorten gescheiden blijven. Op dit deel is een bovenleiding zonder spanning aanwezig. De elektrische locomotieven worden hier met een diesellocomotief of een elektrische meerspanninglocomotief gerangeerd.

Het traject van Basel Bad Bf naar Waldshut is niet geëlektrificeerd.

Plannen

Het eerste grote uitbreidingsproject van de S-Bahn was het moderniseren van de Wiesentalbahn. Hierdoor werden er nieuwe stations in Lörrach en Weil am Rhein geopend en alle andere haltes aangepast.

Projecten

De S-Bahn van Basel kampt met het ontbreken van een doorgaand traject door het centrum alsmede het ontbreken van een ontsluiting van de binnenstad van Bazel. Op lange termijn kan een ondergrondse keerlus die het station Basel SBB met twee tunnelstations in het stadscentrum van Groot Bazel en twee tunnelstations in het Messe centrum van Klein Bazel verbindt de oplossing zijn. Mocht dit doorgaan dan zullen op de betreffende stations de lijnen S1, S3, S4, S5 en S6 dusdanig ingelegd worden dat op het 'City-traject' er om de 7½ minuut een trein zal rijden.

Centrum variant 3

De centrumvariant ontsluit de bestaande knooppunten met twee tunnelstations, te weten de stations Barfusserplatz en Marktplatz in het stadscentrum van Groot-Bazel en de tunnelstations Clarestrasse en Messeplatz in het Messe centrum van Klein Bazel. Hier zijn nog een tweetal subvarianten mogelijk. De Bazelse regering maakte op 20 november 2007 bekend dat naar deze varianten nog een studie zal volgen.

Noordelijke variant

De noordelijke variant ontsluit de toekomstige ontwikkelingsgebieden bij de Rheinhäfen, St. Johann en Klybeck. Het traject van Basel-St. Johann naar het station Badischen Bahnhof is in dit geval als een viaduct voorzien. Dit betreft een goedkopere variant dan de Centrumvariant.

• lengte noordelijke variant: 7,7 km
• lengte centrumvariant: 4,3 - 4,8 km
• referendum (gepland): 2020
• begin bouwwerkzaamheden (gepland): 2021
• ingebruikname (gepland): 2028

Literatuur

• Jürgen Burmeister: Grenzenlos mobil . In: Eisenbahn-Magazin . 4/2007, S. 26–28.

Externe link

• Trinationale S-Bahn Basel