Raaks (straat)
De Raaks is een straat en voormalige waterloop in de Noord-Hollandse stad Haarlem. De straat ligt in het Centrum. De voormalige waterloop is in 1868 gedempt. De Raaks verbindt de Gedempte Oude Gracht met de Zijlvest.
| Raaks | ||
|---|---|---|
| ||
De Raaks gezien richting de Gedempte Oude Gracht.
| ||
| Geografische informatie | ||
| Locatie | Haarlem | |
| Stadsdeel | Haarlem-Centrum | |
| Wijk | Oude Stad | |
| Begin | Gedempte Oude Gracht | |
| Eind | Raaksbruggen / Zijlvest | |
| Algemene informatie | ||
| Aangelegd in | 1868 | |
| Bestrating | Asfalt en straatklinker | |
| Geen toegang | Autoverkeer (van 11:00 t/m 23:00) | |
| Bebouwing | Raakskwartier, Albert Heijn | |
| Opvallende gebouwen | Hoofdpostkantoor | |
Aan de noordzijde van de Raaks staan het voormalig Hoofdpostkantoor uit 1920 en enkele panden van eind 19e eeuw. De zuidzijde van de Raaks wordt gevormd door winkels, appartementen en kantoren van het vernieuwde Raakskwartier.
Geschiedenis bewerken
De Raaks was oorspronkelijk een waterloop. Bij de uitbreiding van Haarlem in de 15e eeuw kwam dit deel van de Haarlemse Beek binnen de stadsmuren te liggen. Om de toegang tot de stad via de beek af te sluiten werd een waterpoort gebouwd met twee torens. 's Nachts werd de doorvaartopening in de poort afgesloten met een ketting (een raaks).
Halverwege de 19e eeuw werden de stadsmuren van Haarlem gesloopt en vele grachten gedempt. De twee torens van de Raaks werden in 1866 gesloopt. De Raaks werd in 1868 gedempt. In 1837 werd ten zuiden van de Raaks een gasfabriek gebouwd op een braakliggend terrein aan de Zijlvest.
De fabriek werd in 1902 gesloopt en op het terrein werden drie scholen (HBS-A, HBS-B en MULO) gebouwd en twee kerken met bijgebouwen, de Jacobs- of Vestekerk en de Hoeksteen. Tussen 1919 en 1922 werd aan de noordzijde van de Raaks een hoofdpostkantoor gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School. Dit monumentale voormalige postkantoor werd in 2011 verbouwd tot nieuw stadskantoor van de gemeente Haarlem.
In 1997 werden plannen ontwikkeld voor vernieuwing van het gebied ten zuiden van de Raaks, waar op dat moment een in 1970 gebouwde parkeergarage, twee scholen en twee kerken stonden. Protest tegen de nieuwbouwplannen voorkwam niet dat de HBS-A werd gesloopt, maar resulteerde wel in behoud van de Vestekerk. In dit nieuwe Raakskwartier is onder meer een stadskantoor gebouwd waar de gemeente Haarlem een deel van zijn ambtenaren huisvest.
Openbaar vervoer bewerken
Aan de westzijde is halte Raaksbrug van de lijnen 50 en sinds december 2014 R-netlijnen 340, 346 en 356. In noordoostelijke richting is halte Nassaulaan van de lijnen 2, 3 en 73. In zuidoostelijke richting is halte Centrum/Verwulft met dezelfde lijnen en R-net lijn 300, voorheen de Zuidtangent geheten.
Zie ook bewerken
Externe links bewerken
- Architectuurcentrum Haarlem: De Raaks - historisch perspectief
- Stadskantoor Zijlpoort (voormalig postkantoor) - Haarlem.nl (gearchiveerd)
