Portaal:Steden/Uitgelicht stad BNL/9

Grote kerk, Enschedé
Grote kerk, Enschedé

Enschede (Nedersaksisch: Eanske) is een stad en gemeente in Twente, in het zuidoosten van de Nederlandse provincie Overijssel, vlak bij Hengelo. De gemeente telt 161.741 inwoners (1 januari 2024). Enschede is daarmee de grootste stad van Overijssel en de dertiende stad naar grootte van Nederland. De gemeente Enschede maakt deel uit van het kaderwetgebied Regio Twente.

Enschede ontstond als nederzetting bij een adellijke sterkte. Omstreeks 1300 kreeg Enschede stadsrechten, die in 1325 door de bisschop van Utrecht werden bevestigd. De stad bleef echter relatief onbetekenend tot in de 18e eeuw toen de textielnijverheid tot ontwikkeling kwam. Na de onafhankelijkheid van België in 1830 werd de textielindustrie in Twente sterk gestimuleerd door het Rijk, Enschede ontwikkelde zich tot hoofdplaats van deze nijverheid. De stadsbrand van 1862, waarbij nagenoeg de hele stad werd verwoest, zorgde ervoor dat deze ontwikkeling in een stroomversnelling terechtkwam. Enschede groeide uit tot het belangrijkste centrum van textielproductie in Nederland. Textielfamilies als Van Heek,

De meeste van de grote fabriekscomplexen zijn in de jaren '70 en '80 gesloopt, enkele zijn gerenoveerd en kregen een nieuwe bestemming. Zo werden in de voormalige fabrieken van Jannink en van Van Heek woningen gerealiseerd. Daarnaast werd een deel van het Jannink-complex tot museum omgebouwd. Na het verdwijnen van de textielindustrie in de jaren '60 en '70 ontwikkelde Enschede zich tot dienstencentrum. Er is een aantal belangrijke zorginstellingen gevestigd, onder meer het Medisch Spectrum Twente (MST) en revalidatiecentrum het Roessingh. De binnenstad werd vanaf de jaren '80 gerevitaliseerd door de aanleg van een autovrij stadserf en het invullen van vrijgekomen industrieterreinen met woningen, winkelcentra en kantoren.

Enschede vormt ruimtelijk gezien met Hengelo (O), Borne en het Duitse Gronau (Westfalen) een agglomeratie met bijna 400.000 inwoners.