Portaal:Steden/Uitgelicht stad BNL/1

Luchtfoto van de Grachtengordel en de Binnenstad

Amsterdam (ook wel: Mokum uit het Jiddisch-Amsterdams) is de hoofdstad van Nederland. De stad ligt in de provincie Noord-Holland, aan de monding van de Amstel en aan het IJ. De haven van Amsterdam is via het Noordzeekanaal verbonden met de Noordzee.

Op 1 juni 2005 telde de gemeente Amsterdam 738.434 inwoners. De gemeente is onderverdeeld in verschillende stadsdelen. De stedelijke regio (Amsterdam, samenwerkende gemeenten (zie ROA), Almere, en anderen) telt ongeveer 1,5 miljoen inwoners.

In de 13e eeuw werd de dam (op de plek van het plein dat nu de Dam heet) aangelegd, waar Amsterdam zijn naam aan ontleent. Het stukje rivier buitenwaarts, het Damrak, was het begin van de Amsterdamse haven. De eerste stadsrechten komen rond 1300 en spoedig daarna komt de tol op bier. De contacten rond de bierhandel met Hamburg waren de springplank voor de handel met het Oostzeegebied, het begin van Amsterdam als handelsstad en in de 15e eeuw was Amsterdam gegroeid tot de belangrijkste handelsstad van Holland. De stad kreeg al snel een traditie van burgerlijk bestuur, met een belangrijke rol voor de vroedschap: een college van vooraanstaande burgers die de meeste bestuurders benoemden.

Pas omstreeks 1850 begon Amsterdam zich uit te breiden buiten de 17e eeuwse Singelgracht. Toen brak de industriële revolutie door en begon een nieuwe periode van expansie. Vernieuwing van de handel (Noordzeekanaal), nieuwe industrie en een bevolkingsexplosie die opgevangen werd in de 19e-eeuwse-gordel. De bevolking groeide van ca. 250.000 omstreeks 1850 tot 510.000 in 1900.

Aan het einde van de twintigste eeuw kreeg dat Amsterdam nieuwe impuls met bouwen aan 'de compacte stad' en kwam Amsterdam in een nieuwe periode van bloei: centrum van tolerantie en emancipatie, van nieuwe media en kenniseconomie, van diversiteit (cultureel, economisch, etnisch).