Wikipedia

Lijst van politieke partijen in Nederland

Wikimedia-lijst
(Doorverwezen vanaf Politieke partijen in Nederland)
 Portaal Politiek

De lijst van politieke partijen in Nederland is een historisch overzicht van politieke partijen die in het heden of het verleden actief zijn geweest in de Nederlandse politiek, op zowel nationaal als lokaal niveau. De lijst van provinciale en lokale (plaatselijke) partijen beperkt zich tot partijen die bij de laatste verkiezingen een of meer zetels hebben gehaald.

Landelijke partijen bewerken

Nationaal vertegenwoordigd bewerken

Zestien politieke partijen zijn vertegenwoordigd in de Tweede Kamer (TK),[a] zestien in de Eerste Kamer (EK)[a] en elf in het Europees Parlement (EP).[b]

Partij Logo Afk. Ideologie Richting EU-partij EU-fractie Partijleider Zetels
TK EK EP
Partij voor de Vrijheid   PVV Rechts-populisme Radicaal-rechts ID Wilders, Geert Geert Wilders 37 4 0
Partij van de Arbeid   PvdA Sociaaldemocratie Centrumlinks PES S&D Timmermans, Frans Frans Timmermans 25[c] 14[c] 6
GroenLinks   GL Groene politiek Links EGP Groenen/EVA 3
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie   VVD Conservatief-liberalisme Centrumrechts ALDE Renew Europe Yeşilgöz, Dilan Dilan Yeşilgöz 24 10 5
Nieuw Sociaal Contract   NSC Communitarisme Centrum Omtzigt, Pieter Pieter Omtzigt 20 - -
Democraten 66   D66 Sociaalliberalisme Centrum ALDE Renew Europe Jetten, Rob Rob Jetten 9 5 1
BoerBurgerBeweging   BBB Agrarisme Centrumrechts Plas, Caroline van der Caroline van der Plas 7 16 -
Christen-Democratisch Appèl   CDA Christendemocratie Centrumrechts EVP EVP Bontenbal, Henri Henri Bontenbal 5 6 5
Socialistische Partij   SP Democratisch socialisme Links Dijk, Jimmy Jimmy Dijk 5 3 0
DENK   DENK Minderhedenbelangen Centrumlinks Baarle, Stephan van Stephan van Baarle 3 - 0
Partij voor de Dieren   PvdD Ecologisme Links APEU Linkse Fractie Ouwehand, Esther Esther Ouwehand 3 3 1
Forum voor Democratie   FVD Nationaal-conservatisme Extreemrechts geen Baudet, Thierry Thierry Baudet 3 2 1
Staatkundig Gereformeerde Partij   SGP Religieus rechts Rechts ECPM ECH Stoffer, Chris Chris Stoffer 3 2 1
ChristenUnie   CU Christendemocratie Centrum ECPM EVP Bikker, Mirjam Mirjam Bikker 3 3 1
Volt Nederland   Volt Europees federalisme Centrum Volt Europa Dassen, Laurens Laurens Dassen 2 2 0
JA21   JA21 Liberaal-conservatisme Rechts ECH ECH Eerdmans, Joost Joost Eerdmans 1 3 1
50PLUS   50+ Ouderenbelangen Centrum EDP Hooft, Gerard van Gerard van Hooft 0 1 0
Onafhankelijke Politiek Nederland   OPNL Regionalisme Centrum geen[d] Goot, Auke van der Auke van der Goot - 1 -
Meer Directe Democratie   MDD Directe democratie Rechts ECH Rookmaker, Dorien Dorien Rookmaker - - 1

Lokaal vertegenwoordigd bewerken

De volgende landelijke partijen zijn niet in Eerste of Tweede Kamer of Europarlement vertegenwoordigd maar wel in één of meer Provinciale Staten (PS), gemeenteraden (GR) of waterschappen (WS).

Logo Partij Afk. Ideologie Richting EU-partij Partijleider Zetels
PS GR WS
  Belang van Nederland BVNL Klassiek liberalisme Rechts Haga, Wybren van Wybren van Haga 0 17 4
  BIJ1 BIJ1 Antikapitalisme Radicaal links Olf, Edson Edson Olf - 5 -
  De Groenen DG Groene politiek Links Treuren, Mark van Mark van Treuren - 0[e] 1
  Forza! Forza! Fortuynisme Rechts Castricum, Ralph Ralph Castricum - 7 -
  Hart voor Vrijheid HvV Antivax Syncretisch 0 1 -
 
 Nederland Transparant NT Bestuurlijke transparantie Syncretisch - 8 -
 
 Nieuwe Communistische Partij-NCPN NCPN Marxisme-leninisme Extreemlinks Visser, Rinze Rinze Visser - 1 -
 
 PartijvdSport PvdS Gezondheidspromotie Centrum Duivenboden, Annemarie van Annemarie van Duivenboden - 1 -
  Piratenpartij PPNL Piratenpolitiek Syncretisch PPEU Treuren, Mark van Mark van Treuren 0 1[e] 0
  Politieke Partij voor Basisinkomen PPvB Onvoorwaardelijk basisinkomen Links Hannen, Sepp Sepp Hannen - 0[e] -
 
 Respect! R! Fortuynisme Rechts Eekhuis, René René Eekhuis - 1 -
 
 Splinter SPL Progressief liberalisme Centrumlinks Kooten-Arissen, Femke Merel van Femke Merel van Kooten-Arissen - 1 -
 
 Trots op Nederland TROTS Conservatief-liberalisme Rechts Raadt, Sander van den Sander van den Raadt - 3 -
  Verenigde Communistische Partij VCP Marxisme-leninisme Extreemlinks Modderman, Engel Engel Modderman - 3 -
  Verenigde Senioren Partij VSP Ouderenbelangen Centrum - 9 -

Niet vertegenwoordigd bewerken

De volgende politieke partijen hebben deelgenomen aan verkiezingen of zijn geregistreerd voor komende verkiezingen, maar zijn niet (meer) vertegenwoordigd op nationaal of lokaal niveau en (voor zover bekend) niet opgeheven.

Logo Partij Afk. Ideologie Richting EU-partij Partijleider Laatste verkiezingen
  Alliantie Alliantie Communitarisme Centrumrechts Provinciale Staten 2023
Atheïstisch Seculiere Partij ASP Laïcisme Centrumlinks Gemeenteraden 2022
  Code Oranje CO Directe democratie Syncretisch Blase, Bert Bert Blase Provinciale Staten 2023
GeenPeil GP Directe democratie Rechts Tweede Kamer 2017
  GOUD GOUD Ouderenbelangen, Ouderenpartij Centrum Haan, Liane den Liane den Haan Provinciale Staten en waterschappen 2023
  Groep Otten GO Economisch liberalisme Rechts Otten, Henk Henk Otten Gemeenteraden 2022
  Jezus Leeft JL Evangelisatie Rechts Spek, Florens van der Florens van der Spek Provinciale Staten 2023
  JONG JONG Jongerenbelangen Centrum Tweede Kamer 2021
  LEF - Voor de Nieuwe Generatie LEF Jongerenbelangen Links Duijn, Daniël van Daniël van Duijn Tweede Kamer 2023
  Liberaal Democratische Partij LibDem Sociaalliberalisme Centrum Tuyll van Serooskerken, Sammy van Sammy van Tuyll van Serooskerken Europees Parlement 2014
  Libertaire Partij LP Libertarisme Rechts EPIL Lamoen, Tom van Tom van Lamoen Tweede Kamer 2023
  Modern Nederland MN E-Democracy Syncretisch Tweede Kamer 2021
Nederland met een PLAN NL PLAN Participatiedemocratie Centrum Chan, Kok Kuen Kok Kuen Chan Tweede Kamer 2023
Nederlandse Volks-Unie NVU Neonazisme Extreemrechts Kusters, Constant Constant Kusters Gemeenteraden 2022
  NLBeter NLB Publiekesectorbelangen Centrum Tweede Kamer 2021
 
 Onafhankelijk Politiek Actief OPA Ouderenbelangen Centrum Gemeenteraden 2022
OPRECHT OR Nationaal-conservatisme Rechts Tweede Kamer 2021
  Pacifistisch-Socialistische Partij '92 PSP '92 Pacifistisch socialisme Links Provinciale Staten en waterschappen 2015
  Partij voor de Republiek PvdR Republicanisme Centrum Tweede Kamer 2021
Samen voor Nederland SvN Rechts-populisme Extreemrechts Michel Reijinga Tweede Kamer 2023
  Ubuntu Connected Front UCF Ubuntuïsme (menswaardigheid) Links Tweede Kamer 2021

Provinciale partijen bewerken

De volgende politieke partijen zijn actief op provinciaal niveau en in sommige gevallen tevens op gemeentelijk en/of waterschapsniveau. Ze hebben bij de Provinciale Statenverkiezingen 2023, de gemeenteraadsverkiezingen 2022 of de waterschapsverkiezingen 2023 één of meer zetels gehaald.

Logo Partij Afk. Provincie EU-partij Zetels
PS GR WS
  Fryske Nasjonale Partij FNP Friesland EVA 4 58 2
  Groninger Belang GB Groningen 3 - 3
  Lokaal Brabant LB Noord-Brabant 2 - -
  Lokaal-Limburg LL Limburg 2 - 3
  Partij voor het Noorden PvhN Groningen 1 3 -
  Partij voor Zeeland PvZ Zeeland 2 - 4
  Provinciaal Belang Fryslân PBF Friesland 1 - -
  Sterk Lokaal Drenthe SLD Drenthe 1 - -
  Sterk Lokaal Flevoland SLF Flevoland 1 - -

Waterschapspartijen bewerken

De volgende landelijke politieke partijen zijn uitsluitend actief in de waterschappen.

Logo Partij Afk. Zetels
  Algemene Waterschapspartij AWP 21
  Water Natuurlijk WN 91

De volgende politieke partijen zijn uitsluitend actief in een enkel waterschap.

Partij Afk. Waterschap Zetels
Betaalbaar Water BW Noorderzijlvest 1
Boeren Burgers Waterbelang BBW Hollands Noorderkwartier 2
Gemeentebelangen Drenthe-Overijssel GBDrOv Drents Overijsselse Delta 2
Hollandse Delta Natuurlijk HDN Hollandse Delta 1
Lokaal Waterbeheer LWB Vallei en Veluwe 1
Ondernemend Water OW Rijn en IJssel 1
Ons Water OW Brabantse Delta 3
Student & Water S&W Noorderzijlvest 1
Vrienden van de Berkel VvdB Rijn en IJssel 2
Waterbelang Limburg WBL Limburg 10
Waterplatform Groen, Water & Land GW&L Hollands Noorderkwartier 5
Waterschapspartij Hollandse Delta WPHD Hollandse Delta 5
Water, Wonen en Natuur WWN Zuiderzeeland 6
Werken aan Water WaW De Dommel 1
West-Brabant Waterbreed WBWB Brabantse Delta 3

Lokale partijen bewerken

  Zie Lijst van lokale politieke partijen in Nederland voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Er zijn veel lokale partijen. Zo zijn er 'Gemeentebelangen', 'Stadspartijen', 'Leefbaren' die in veel gemeenten voorkomen maar meestal niet samenwerken. Ook zijn er partijen die focussen op een bepaalde groep kiezers, zoals inwoners van één plaats in een gemeente, ouderen en studenten.

Leden bewerken

 
Totaal aantal leden van in de Tweede Kamer vertegenwoordigde politieke partijen in Nederland.
 
Aantal leden van in de Nederlandse Tweede Kamer vertegenwoordigde partijen. Klik op de afbeelding voor een grotere versie

Het gezamenlijke ledental van de Nederlandse politieke partijen schommelt sinds 1994 rond de 300.000. Voorheen hadden met name de grote traditionele partijen veel meer leden. Het CDA telde in 1980 nog ruim 162.000 leden, in 1990 ongeveer 125.000 en per 1 januari 2016 nog 50.181 leden. De PvdA ging in diezelfde periode van bijna 113.000 naar ruim 91.000 naar 46.045 en de VVD van 85.000 naar bijna 60.000 naar 28.436.

Kleinere partijen zagen hun ledental juist groeien. GroenLinks had in 1996 een ledental van 11.700, maar staat anno 2016 op 21.180 leden. De SP had bijna 16.000 leden toen ze bij de Tweede Kamerverkiezingen 1994 in het parlement kwam en heeft per 1 januari 2016 41.710 leden. Ook de PvdD is gegroeid in ledental, van 6.370 in 2007 naar 12.131 in 2016. De SGP en ChristenUnie zijn al jaren vrij stabiel en hebben respectievelijk 29.928 en 23.398 leden. De PVV, sinds 2006 vertegenwoordigd in de Tweede Kamer, kent buiten Geert Wilders geen leden. Denktank Forum voor Democratie wist binnen een jaar na oprichting als partij 22.884 leden aan zich te binden; een stijging van meer dan 1.100 procent.[1]

Ontwikkeling ledental Nederlandse politieke partijen vertegenwoordigd in de Tweede Kamer 2015-2024
(gemeten op 1 januari)
Partij 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024
FVD[2] - - - 22.884 30.674 43.716 45.322 58.890 61.284 61.633
PvdA[3] 49.155 46.045 46.162 45.040 42.416 41.078 40.953 40.540 39.536 43.675
GroenLinks[4] 21.252 21.180 23.389 28.429 28.829 30.438 32.685 33.444 33.806 40.621
SP[5] 42.679 41.710 39.571 36.465 36.286 32.196 31.960 32.496 32.459 30.914
PvdD[6] 12.019 12.131 12.866 16.156 17.043 18.344 19.173 23.811 24.848 30.333
SGP[7] 29.974 29.928 30.122 30.325 30.081 29.655 29.345 29.878 29.877 30.306
CDA[8] 53.107 50.181 48.775 46.630 43.133 39.187 37.375 34.832 31.916 29.721
D66[9] 25.190 25.349 26.284 28.820 26.451 24.955 27.121 31.830 30.022 29.624
ChristenUnie[10] 23.521 23.398 23.695 25.071 25.170 25.238 25.495 26.159 25.261 24.709
VVD[11] 30.895 28.436 26.497 27.692 25.557 23.907 25.035 26.550 23.818 22.473
Volt[12] - - - - - - - 12.397 12.400 15.020
BBB[13] - - - - - - - 2.376 10.874 13.426
NSC[14] - - - - - - - - - 9.979
JA21[15] - - - - - - - 4.843 5.728 4.466
DENK[16] - - - 3.488 3.678 3.137 3.356 3.507 3.440 3.594
BIJ1[17] - - - - - - - 5.218 5.276 -
50PLUS[18] 7.534 6.056 6.180 6.081 5.701 4.982 3.657 - - -
Totaal[f] 295.326 284.414 283.541 317.081 315.019 316.833 321.477 366.771 370.545 390.494

Opgeheven partijen bewerken

 
Geschiedenis en ontwikkeling van alle Nederlandse partijen die ooit zetels behaalden in de Tweede Kamer.

De volgende landelijke politieke partijen zijn opgeheven, gefuseerd met andere partijen of opgegaan in een nieuwe partij.

Partij Reden
Ad Bos Collectief (ABC) Opgeheven
Algemeene Bond van RK-kiesverenigingen Omgevormd tot Roomsch-Katholieke Staatspartij
Algemeen Ouderen Verbond (AOV) Restanten opgegaan in Verenigde Senioren Partij
Algemeene Nederlandsche Fascisten Bond (ANFB) Opgedeeld in de vuurslag en Zwart Front
Anti-Revolutionaire Partij (ARP) Fusie tot CDA
Artikel 1 Naam veranderd in BIJ1
Artikel 50 Fusie met VoorNederland
Boerenpartij Naam veranderd in Rechtse Volkspartij
Bond van Christen-Socialisten (BCS) Opgesplitst tussen SDAP, CVP en de CPN
Bond van Vrije Liberalen Fusie tot Liberale Staatspartij "De Vrijheidsbond"
Centrumpartij (CP) Failliet verklaard
Centrumpartij '86 (CP'86) Door rechtbank ontbonden
Centrumdemocraten (CD) Bij notariële akte ontbonden
Christelijk-Democratische Unie (CDU) Fusie tot PvdA
Christelijk-Historische Kiezersbond (CHK) Fusie tot CHP
Christelijk-Historische Partij (CHP) Fusie tot CHU
Christelijk-Historische Unie (CHU) Fusie tot CDA
Christelijk-Sociale Partij (CSP) Opgegaan in CHU
Christelijke Volkspartij (CVP) Opgegaan in CDU
Christen-Democratische Partij (CDP) Opgesplitst en opgegaan in ARP en CDU
Communistische Partij Holland (CPH) Naam veranderd in CPN
Communistische Partij van Nederland (CPN) Fusie tot GroenLinks
Democratisch Socialisten '70 (DS'70) Opgeheven
De Feestpartij (DFP) Verder gegaan als Burger Bescherming
Economische Bond Fusie tot Liberale Staatspartij "De Vrijheidsbond"
Evangelische Volkspartij (EVP) Fusie tot GroenLinks
Friese Bond Fusie tot Christelijk-Historische Unie (CHU)
Gereformeerd Politiek Verbond (GPV) Fusie tot ChristenUnie
God Met Ons Opgeheven
Hervormd-Gereformeerde Staatspartij (HGSP) Opgegaan in Protestantse Unie
Islam Democraten (ID) Opgegaan in DENK
Katholiek Democratische Partij (KDP) Aangesloten bij RKSP
Katholiek Nationale Partij (KNP) Teruggekeerd naar KVP
Katholieke Volkspartij (KVP) Fusie tot CDA
Kommunistiese Arbeiders Organisatie (marxisties-leninisties) (KAO(ml)) Opgeheven
Leefbaar Nederland (LN) Opgeheven
Liberale Staatspartij (LSP) Opgegaan in Partij van de Vrijheid
Liberale Unie Opgegaan in Liberale Staatspartij "De Vrijheidsbond"
Lijst Pim Fortuyn Opgeheven
Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) Verboden via Koninklijk Besluit[19]
Nationaal-Socialistische Nederlandsche Arbeiderspartij (NSNAP) Verplicht gefuseerd met de Nationaal-Socialistische Beweging
Nationale Alliantie (NA) Opgeheven
Natuurwetpartij Ontbonden
Nederlands Blok (NB) Opgeheven
Nederlandsche Bond van Belastingbetalers Opgegaan in Nationale Bond voor Bezuiniging
Nederlandse Moslim Partij (NMP) Opgeheven
NIDA Doorgegaan als lobbygroep
Nieuw Rechts (NR) Opgeheven
Onafhankelijke Socialistische Partij (OSP) Fusie tot Revolutionair-Socialistische Arbeiderspartij
Ouderenunie Fusie tot Verenigde Senioren Partij
Pacifistisch Socialistische Partij (PSP) Fusie tot GroenLinks
Partij van de Eenheid (PvdE) Opgeheven
Partij van de Toekomst (PvdT) Naam en url overgedragen aan de Partij voor de Toekomst
Partij van de Vrijheid (PvdV) Fusie tot VVD
Partij voor Mens en Spirit (MenS) Opgeheven
Partij voor Rechtvaardigheid, Daadkracht en Vooruitgang (PRDV) Vereniging omgevormd tot 50PLUS
Plattelandersbond Naam veranderd in Nationale Boeren-, Tuinders- en Middenstandspartij
Politieke Partij Radikalen (PPR) Fusie tot GroenLinks
Radicale Bond Fusie tot Vrijzinnig-Democratische Bond (VDB)
Realisten Nederland Fusie tot Groen Rechts
Reformatorische Politieke Federatie (RPF) Fusie tot ChristenUnie
Revolutionair Socialistische Partij (RSP) Fusie tot Revolutionair-Socialistische Arbeiderspartij (RSAP)
Roomsch-Katholieke Staatspartij (RKSP) Opgevolgd door Katholieke Volkspartij
Rooms-Katholieke Volkspartij (RKVP) Opgeheven
Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP) Fusie tot PvdA
Sociaal-Democratische Bond (SDB) Fusie tot SDAP
Sociaal-Democratische Partij (SDP) Naam veranderd in CPH
Socialistische Unie (SU) Opgegaan in de PSP
Unie 55+ Opgegaan in Ouderenunie
Vrij-Antirevolutionaire Partij (VAR) Fusie tot CHP
Vooruitstrevende Partij voor de Wereldregering (VPvW) Opgegaan in SU
Verbond van Actualisten (VVA) Opgeheven
Verbond van Nationalisten (VVN) Failliet verklaard
Verbond voor Nationaal Herstel (VNH) Opgeheven tijdens Duitse bezetting
VoorNederland (VNL) Opgeheven na Tweede Kamerverkiezingen 2017
Vrijzinnig-Democratische Bond (VDB) Fusie tot PvdA
Vrijzinnige Partij Gestopt als politieke partij
Zwart Front (ZF) Verboden tijdens Duitse bezetting

Andere opgeheven partijen bewerken

Partijen met kruis (†) zijn "schijndood", een officieel einde is nooit aangekondigd of status van politiek verkeer of enige activiteit is onbekend.

Literatuur bewerken

  • Louis Sinner, De wortels van de Nederlandse politiek - De 42 politieke partijen sinds 1848, Wetenschappelijke Uitgeverij (1973) ISBN 9021427656
  • Eddy Habben Jansen, Nederlandse politiek voor dummies (2018)
  • Friso Wielenga. Een versplinterd landschap - bijdragen over geschiedenis en actualiteit van Nederlandse politieke partijen, Amsterdam University Press (2018)

Zie ook bewerken

Zie de categorie Political parties in the Netherlands van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lijst_van_politieke_partijen_in_Nederland&oldid=67365570"