Pierre Esaie Duyvené

Pierre Esaie Duyvené
	Plaats uw zelfgemaakte foto hier
Persoonsinformatie
Nationaliteit	Nederlands
Geboortedatum	9 februari 1760
Geboorteplaats	Amsterdam
Overlijdensdatum	21 januari 1801
Overlijdensplaats	Amsterdam
Beroep	architect
	RKD-profiel
Portaal	Civiele techniek en bouwkunde

Pierre Esaie Duyvené (Amsterdam, 9 februari 1760 - aldaar begraven, 21 januari 1801) was een Nederlandse architect van Waals-Hervormde huize. Hij was de oudste zoon van de Amsterdame meestertimmerman Jean Esaie Duyvené (1736-1787) en Maria Oursière (1737-1795). Zelf trouwde hij tweemaal met een wees, in 1785 met Anna Maria Inkens (1768/1769-1794) uit Purmerend, in 1794 met Anna Kok uit Epe. Hun zoon Jean Esaye Duyvené (1796-1860) zou later ingenieur worden.

Biografie bewerken

Villa Eindenhout in Haarlem

Na zijn eerste huwelijk vestigde Duyvené zich net als zijn vader als meestertimmerman in Amsterdam. Hij was voornamelijk actief in Amsterdam en Haarlem voor een clièntele die tot het politieke kamp van de Patriotten gerekend moet worden, net als Duyvené zelf.^[1] Na de Bataafse Revolutie werd Duyvené in Amsterdam lid van het Comité voor Algemene Waakzaamheid en de commissie voor volksfeesten.^[2] Uit hoofde van die laatste functie was hij samen met de Amsterdamse stadsbouwmeester Abraham van der Hart en de kunstschilder Jurriaen Andriessen verantwoordelijk voor de decoraties ter gelegenheid van het Alliantiefeest op 19 juni 1795 ter ere van de revolutionaire Franse bondgenoot op de Westermarkt, de Noordermarkt, de Botermarkt, de Hogesluis en het tot Burgerplein herdoopte Koningsplein.^[3]

In 1781 vertaalde hij het op het eind van de 18de eeuw opnieuw populaire architectuurtractaat van de Franse schilder Sébastien le Clerc (1676-1763)^[4] uit 1714, waarbij Duyvené de afbeeldingen eigenhandig kopieerde^[5]. Het werk werd opgedragen aan de Amsterdamse burgemeester Joachim Rendorp.^[6]

Het eerste bekende ontwerp van Duyvené zelf betreft zijn inzending (onder het motto: 'Pour satisfaire') voor de door Jacob Otten Husly gewonnen prijsvraag voor de bouw van het nieuwe patriotse genootschapshuis Felix Meritis aan de Amsterdamse Keizersgracht in 1787, dat met een derde prijs werd bekroond.^[7] In 1790 werd hij in de arm genomen voor de voltooiing en inrichting van het pand van het patriotse genootschap Doctrina et Amicitia in de Kalverstraat.^[8]

Zijn belangrijkste gerealiseerde werk bestaat uit twee villa's in Haarlem in neoclassicistische stijl voor twee vermogende patriotten uit Amsterdam, beiden lid van Doctrina et Amicitia. Voor de Doopsgezinde bankier Jan Ananias Willink (1751-1827) bouwde hij aan het Spaarne de villa Buitenrust (1789)^[9]; voor de leerkoopman Georg Gerard Lans (1765-1819) de villa Eindenhout (1793) aan de Wagenweg nabij de Haarlemmerhout. Dit buitenhuis, vanwege de twee ervoor geplaatste sfinxen ook bekend als het 'Huis met de Beelden', was het eerste in Nederland met een grote tempelportiek van vier vrijstaande (Ionische) zuilen.^[10]

Galerij bewerken

Decoratie 'Het volk vernielt de aristocratie' voor het Alliantiefeest op de Westermarkt in 1795
Decoratie 'De vernietigde oude constitutie' voor het Alliantiefeest op de Botermarkt in 1795
Decoratie 'De revolutie' voor het Alliantiefeest op het Koningsplein in 1795
Decoratie 'Vrijheid, broederschap en gelijkheid' voor het Alliantiefeest op de Hogesluis in 1795
Decoratie 'Kunsten en wetenschappen' voor het Alliantiefeest op de Noordermarkt in 1795

Literatuur bewerken

T.H.von der Dunk, 'De Amsterdamse architect Pierre Esaie Duyvené (1760-1801) en zijn twee villa's Buitenrust en Eindenhout', Haerlem Jaarboek, 1995, p.78-98 (opnieuw in: dez., Een Hollands Heiligdom. De moeizame architectonische eenwording van Nederland (Amsterdam 2007), p.147-156).

Bronnen, noten en/of referenties

↑ C.A.van Swigchem, Abraham van der Hart 1747-1820. Architect. Stadsbouwmeester van Amsterdam (Amsterdam 1965), p.16.
↑ Zie resp. J.C.Breen, 'De regeering van Amsterdam gedurende den Franschen tijd', Jaarboek Amstelodamum, 12 (1914), p.12; resp. Van Swigchem 1965, p.39.
↑ F.Grijzenhout, Feesten voor het Vaderland. Patriotse en Bataafse feesten 1780-1806 (Zwolle 1989), p.141 en 145.
↑ https://fr.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9bastien_Leclerc_(1676-1763)
↑ Verhandeling over de bouwkunde, met de noodige aanmerkingen en waarneemingen (Amsterdam 1781). Zie: https://resolver.kb.nl/resolve?urn=dpo:1282:mpeg21:pdf
↑ S.le Clerc, Traité d'Architecture avec des remarques et des observations tres-utiles Pour les Jeunes Gens, qui veulent s'appliquer à ce bel Art (Paris 1714); P.E.Duyvené, Verhandeling over de bouwkunde met de noodige aanmerkingen en waarnemingen, door Sebastiaen le Clerc (2 delen, Amsterdam 1781). Zie daartoe Von der Dunk 1995, p.80-82; F.Schmidt, Paleizen voor prinsen en burgers. Architectuur in Nederland in de achttiende eeuw (Zwolle 2006), p.37-38.
↑ De elf ontwerptekeningen bewaard in het Stadsarchief van Amsterdam; een groot aantal daarvan afgebeeld bij de bespreking van de prijsvraag door Schmidt 2006, p.206-219. Voorts kort besproken bij R.Meischke, 'Achttiende-eeuws klassicisme: twee bouwkundige prijsvragen', Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek, 10 (1959), p.256-258; Von der Dunk 1995, p.82-84.
↑ T.H.von der Dunk, 'Het gebouw van de Vaderlandsche Sociëteit in de Kalverstraat', Maandblad Amstelodamum, 82 (1995), p.70.
↑ De vijf ontwerptekeningen bewaard in het stadsarchief van Haarlem. Over Buitenrust: Von der Dunk 1995, p.87-89; alsmede B.Sliggers, 'Buitenplaatsen aan het Zuider Buiten Spaarne in de rug van de Haarlemmerhout', in: Haarlemmerhout 400 jaar, 'mooier is de wereld nergens' (Haarlem 1984), p.129.
↑ Over Eindenhout: J.M.Sterck-Proot, 'Huize Eindenhout. Het Huis met de beelden', Haerlem Jaarboek, 1934, p.34-49; H.van Steen-Sajet, Eindenhout. Huis met de beelden, Haarlem 1993; Von der Dunk 1995, p.89-93.

[1] C.A.van Swigchem, Abraham van der Hart 1747-1820. Architect. Stadsbouwmeester van Amsterdam (Amsterdam 1965), p.16.

[2] Zie resp. J.C.Breen, 'De regeering van Amsterdam gedurende den Franschen tijd', Jaarboek Amstelodamum, 12 (1914), p.12; resp. Van Swigchem 1965, p.39.

[3] F.Grijzenhout, Feesten voor het Vaderland. Patriotse en Bataafse feesten 1780-1806 (Zwolle 1989), p.141 en 145.

[4] ttps://fr.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9bastien_Leclerc_(1676-1763)

[5] Verhandeling over de bouwkunde, met de noodige aanmerkingen en waarneemingen (Amsterdam 1781). Zie: https://resolver.kb.nl/resolve?urn=dpo:1282:mpeg21:pdf

[6] S.le Clerc, Traité d'Architecture avec des remarques et des observations tres-utiles Pour les Jeunes Gens, qui veulent s'appliquer à ce bel Art (Paris 1714); P.E.Duyvené, Verhandeling over de bouwkunde met de noodige aanmerkingen en waarnemingen, door Sebastiaen le Clerc (2 delen, Amsterdam 1781). Zie daartoe Von der Dunk 1995, p.80-82; F.Schmidt, Paleizen voor prinsen en burgers. Architectuur in Nederland in de achttiende eeuw (Zwolle 2006), p.37-38.

[7] De elf ontwerptekeningen bewaard in het Stadsarchief van Amsterdam; een groot aantal daarvan afgebeeld bij de bespreking van de prijsvraag door Schmidt 2006, p.206-219. Voorts kort besproken bij R.Meischke, 'Achttiende-eeuws klassicisme: twee bouwkundige prijsvragen', Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek, 10 (1959), p.256-258; Von der Dunk 1995, p.82-84.

[8] T.H.von der Dunk, 'Het gebouw van de Vaderlandsche Sociëteit in de Kalverstraat', Maandblad Amstelodamum, 82 (1995), p.70.

[9] De vijf ontwerptekeningen bewaard in het stadsarchief van Haarlem. Over Buitenrust: Von der Dunk 1995, p.87-89; alsmede B.Sliggers, 'Buitenplaatsen aan het Zuider Buiten Spaarne in de rug van de Haarlemmerhout', in: Haarlemmerhout 400 jaar, 'mooier is de wereld nergens' (Haarlem 1984), p.129.

[10] Over Eindenhout: J.M.Sterck-Proot, 'Huize Eindenhout. Het Huis met de beelden', Haerlem Jaarboek, 1934, p.34-49; H.van Steen-Sajet, Eindenhout. Huis met de beelden, Haarlem 1993; Von der Dunk 1995, p.89-93.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]