Philippe II Chifflet
Philippe Chifflet (Besançon, 10 mei 1597 – Brussel, 11 januari 1657) was een theoloog, cisterciënzer abt en auteur uit de geleerde familie Chifflet. Als kapelaan en aalmoezenier was hij een belangrijk figuur aan het hof van Brussel.
Leven bewerken
Philippe was het achtste kind van de arts Jean Chifflet en Marguerite Poutier. Hij studeerde tot 1621 aan de Universiteit van Leuven, waar hij inwonend student was bij Erycius Puteanus. Op voorspraak van François III de Rye verkreeg hij in mei 1624 een aanstelling aan het hof van Brussel als kapelaan van het oratorium van aartshertogin Isabella en kardinaal-infant Ferdinand.[1] Zijn broer Jean-Jacques Chifflet, die zich ook in Brussel had gevestigd, diende dit vorstelijke duo als lijfarts.
In 1628 werd Chifflet kanunnik in de kathedraal van Besançon en vicaris-generaal van het aartsbisdom Besançon. Isabella plaatste hem ook aan het hoofd van de priorij Bellefontaine (
) en in 1639 werd hij abt van de cisterciënzer gemeenschap van Balerne ( ), wat hem toeliet de contrareformatorische Mariacultus te verspreiden in Bourgondië. Zijn vriend Puteanus – met wie hij intens correspondeerde – wijdde het boek Diva Virgo Bellifontana in Sequanis (1631) aan een lof van Chifflet en de mirakels van Bellefontaine. In 1640 publiceerde Chifflet een fraaie en zeer succesvolle editie van de decreten van het Concilie van Trente, in samenwerking met de Antwerpse uitgever-drukker Balthasar I Moretus. Hij keerde terug naar de Spaanse Nederlanden om tweede aalmoezenier te worden van landvoogd Leopold Willem van Oostenrijk (1649) en daarna van diens opvolger Juan José (1656). Kort voor zijn dood werd hij nog bisschop van Saint-Omer.
Publicaties bewerken
- Histoire du prieuré de Nostre-Dame de Bellefontaine au comté de Bourgongne, 1631
- Dévotion aux sainctes âmes du Purgatoire, 1635
- Sacrosancti et œcvmenici concilii Tridentini Paulo III. Julio III. et Pio IV. pontificibus maximis celebrati canones et decreta, 1640
- L'Imitation de Jésus-Christ communément attribuée à Thomas a Kempis, chanoine régulier, 1644 (vertaling van De imitatione Christi)
Handschriften bewerken
- Journal historique, Bibliothèque municipale de Besançon, Collection Chifflet, ms. 96
- Diaire des choses arrivées à la cour de Bruxelles, depuis la fin de l'an 1633 aprés la mort de l'infante Isabel, jusques à l'an 1636, Bibliothèque municipale de Besançon, Collection Chifflet, ms. 179
Briefwisseling bewerken
Philippe Chifflet was een actief lid van de Republiek der Letteren en correspondeerde over diverse onderwerpen met zijn geleerde vrienden. Een deel van deze briefwisseling is uitgegeven:
- Auguste Castan en Paul Henrard, Mathieu de Morgues et Philippe Chifflet, Brussel, F. Hayez, 1885
- Paul Henrard, "La correspondance de Philippe Chifflet et de Balthazar Moretus I" in: Annales de l'Académie d'Archéologie, 1885, p. 319-366
- Albéric de Truchis de Varennes, Les Chifflet à l'imprimerie plantinienne. Trente-cinq lettres de leur correspondance avec les Moretus et le catalogue de leurs ouvrages édités à cette célèbre imprimerie in: Bulletin trimestriel de l'Académie de Besançon, 1908, p. 352-424
- Bernard de Meester de Ravestein, Lettres de Philippe et de Jean-Jacques Chifflet sur les affaires des Pays-Bas (1627-1639), Brussel, Palais des Académies, 1943
Literatuur bewerken
- Anselme Dimier in: Dictionnaire de Biographie française, vol. VIII, 1959, kol. 1147-1148
- Marc Jacobs, Parateksten, netwerken en conventies in de Spaanse Nederlanden en Franche-Comté (1621-1678): de familie Chifflet uit Besançon, onuitgegeven proefschrift, Vrije Universiteit Brussel, 1999
- Jan Papy, "Tears Old and New: Erycius Puteanus, Philippe and Jean-Jacques Chifflet and the Lacrymae prisco ritu fusae (1621) for Archduke Albert", in: Humanistica Lovaniensia, LII, 2003, p. 217-236
- Bénédictine Gaulard, "'La source des délices du monde': Philippe Chifflet et la diffusion du culte marial en Franche-Comté" in: Autour des Chifflet. Des origines de l'érudition en Franche-Comté, eds. Laurence Delobette en Paul Delsalle, 2007, p. 57-61. DOI:10.4000/books.pufc.27684
- Manuel Tramaux, "L'édition scientifique au XVIIème siècle. Philippe Chifflet, abbé de Balerne, éditeur des décrets du Concile de Trente" in: Autour des Chifflet. Des origines de l'érudition en Franche-Comté, eds. Laurence Delobette en Paul Delsalle, 2007, p. 89-103. DOI:10.4000/books.pufc.27699
Voetnoten bewerken
- ↑ Birgit Houben, "'Vous estez les premiers vassaux que j'aye et que j'aime le plus': Burgundians in the Brussels courts of the widowed Isabella and of the Cardinal-Infant don Ferdinand (1621-1641)" in: A Constellation of Courts. The Courts and Households of Habsburg Europe, 1555–1665, eds. René Vermeir, Dries Raeymaekers en José Eloy Hortal Muñoz, 2021, p. 232. DOI:10.2307/j.ctt14jxsxk