Overleg:Antoine de Jussieu

de leerstoel der botanie aan de plantentuin

De zinsnede de leerstoel der botanie aan de plantentuin lijkt me een onjuiste vertaling van le poste de professeur de botanique du Jardin du roi. Ik weet (ook) niet wat het moet zijn, maar ik veronderstel dat leerstoel Botanie verbonden aan de Koninklijke Tuinen (of de Koninklijke Hortus Botanicus of misschien het Koninklijk Arboretum ) beter in de buurt komt. Theobald Tiger (overleg) 15 mei 2010 09:28 (CEST)

Dank voor je oplettendheid Tijger! Misschien kun je me verder helpen. In dit artikel op de Franse Wikipedia zie je dat de Koninklijke Plantentuin (vertaling van Jardin du Roi) drie leerstoelen had: één in de Botanie, twee in de Chemie, waarvan de secundaire leerstoel Chemie "Chaire de démonstrateur" (des plantes) werd genoemd, ook een functie in de botanie. Antoine Jussieu bekleedde de eerste leerstoel, die in de Botanie. Nu over de feiten geen onduidelijkheid meer kan bestaan, hoe zou jij het dan vertalen? Bij voorbaat dank.

Oh ja. toen in 1626 besloten werd tot de aanleg van de Koninklijke Plantentuin werd die nog "hortus medicus" genoemd, omdat de functie ervan puur was om planten voor medische toepassingen te gaan kweken. Bij de stichting van de tuin, in 1635, een vertraging van een jaar of negen vanwege een richtingenstrijd in de geneeskunde, was die naam veranderd in "Jardin du Roi". Na de Franse revolutie, dus na 1789, werd de naam van de tuin "Jardin des Plantes". Koninklijke Plantentuin lijkt me een acceptabele vertaling voor Jardin du Roi. Er zijn immers ook tuinen die niet met planten gevuld zijn, maar bij voorbeeld met sculpturen (een beeldentuin), of met groenten (een moestuin). - Wikiklaas 15 mei 2010 18:14 (CEST)

Beste Wikiklaas, Ik heb weinig kennis van deze zaken, maar Koninklijke Tuinen lijkt mij beter dan Plantentuin. Misschien is een vraag op Wikipedia:Overleg gewenst nog een goede suggestie? Theobald Tiger (overleg) 15 mei 2010 20:33 (CEST)

plantentuin m -en tuin waarin planten worden gekweekt voor wetenschappelijke en praktische doeleinden, hortus (Koenen, Verklarend handwoordenboek der Nederlandse taal, 1976). De Jardin du Roi was één tuin en vormde één instituut en deed precies dat wat in de omschrijving uit de Koenen wordt vermeld. Ik heb meer vertrouwen in argumenten dan in opinies. - Wikiklaas 15 mei 2010 22:14 (CEST)

Opinies kunnen misschien door argumenten worden geschraagd: als je bijv. in het lemma Georges Louis Leclerc de Buffon kijkt kom je ook koninklijke tuinen tegen. Als je op koninklijke tuinen zoekt op internet of in wikipedia vind je een aantal treffers die mij de indruk geven dat het zo gek nog niet is als vertaling van Jardin du Roi. Mijn Frans-Nederlandse woordenboek vermeldt dat de Jardin des Plantes tevens een dierentuin is. Een koninklijke tuin is meestal wel zo groot dat het meer een park is (alleen de Jardin des Plantes is al 28 ha, lees ik) en daarom kan worden aangeduid met een meervoud. Mogelijk dat er in deze tuin niet alleen planten worden gekweekt maar ook bomen, enzovoort. Enfin, Koninklijke Plantentuin klinkt me nog een beetje onkoninklijk in de oren, maar het lijkt me verder niet fout. 't Is wel een leuk lemma geworden. Theobald Tiger (overleg) 16 mei 2010 09:33 (CEST)

Jouw Frans-Nederlandse woordenboek vertelt iets over de "Jardin des Plantes" maar dat is de tuin nà de Franse revolutie en toen was inderdaad de Koninklijke Ménagerie van Versailles naar de tuin verhuisd. De Jardin du Roi had geen dierentuin. En ook een koning heeft behoefte aan hele alledaagse dingen, zoals dat er planten voor hem gekweekt worden die bij ziekte als medicijn kunnen worden gebruikt. En de tuin waarin dat gebeurt is een plantentuin (volgens Koenen) en heet dan de Koninklijke Plantentuin. In Meise, vlak bij Brussel, bevindt zich de Nationale Plantentuin van België, opgericht tijdens de Franse revolutie en ongetwijfeld naar voorbeeld van de Parijse tuin. Het woord wordt dus meer gebruikt voor dergelijke instituten. Er waren in Parijs ten tijde van Lodewijk XIV veel meer instellingen die het predikaat "koninklijk" voerden. Er was ook een "Koninklijke Drukkerij" (dat was niet zijn toilet maar de plek waar boeken die zijn goedkeuring hadden werden gedrukt). En er liep een heel leger mensen rond die de titel "koninklijk" voor hun naam of functie mochten zetten, zoals "koninklijk geneesheer", zonder ooit de koning in levenden lijve te hebben gezien.

Ik dank je voor je compliment. Het artikel is op dit moment nog in bewerking want er moet, mede op jouw aanwijzing, nog een lijstje van publicaties bij. En bij het schrijven van het artikel over zijn broer Bernard (ook in eerste instantie een vertaling uit het Frans) kwam ik wat tegenstrijdigheden tegen met betrekking tot jaartallen en functies en dat ga ik nu eerst uitzoeken. - Wikiklaas 16 mei 2010 15:01 (CEST)