Oude Zijpe (schip, 1740)
Oude Zijpe was een 18e-eeuws fluitschip van de Vereenigde Oostindische Compagnie, dat op een scheepswerf in de Noord-Hollandse stad Hoorn werd gebouwd. Op zowel de heen- als de terugreis was Joost Anker de schipper. Het schip is voor de kust van Zandvoort vergaan. Van het schip is één anker naar boven gehaald en teruggebracht naar Hoorn. Het anker bevindt zich sinds 1990 voor het appartementencomplex De Koopvaarder in de wijk Risdam-Zuid. Daarvoor heeft het enige decennia op verschillende plekken in de binnenstad gelegen.
Oude Zijpe
| ||||
|---|---|---|---|---|
_in_Hoorn.jpg)
| ||||
Een van de ankers van het schip
| ||||
| Geschiedenis | ||||
| Kiellegging | 1739 | |||
| Tewaterlating | 1740 | |||
| In de vaart genomen | 1740 | |||
| In dienst | 1740 | |||
| Uit dienst | 1742 | |||
| Status | Gezonken | |||
| Thuishaven | Hoorn | |||
| Eigenaren | ||||
| Eigenaar | VOC-Kamer Hoorn | |||
| Algemene kenmerken | ||||
| Scheepsklasse | Fluitschip | |||
| Type | Oostindis Vaerders | |||
| Voortstuwing en vermogen | Windkracht | |||
| ||||
Eerste en enige reis bewerken
Het schip verliet namens de Kamer van Hoorn op 29 juni 1740 de rede van Texel en ging op weg naar Indië. Op 28 mei 1741 bereikte het schip Batavia, waar het nootmuskaat en peper heeft ingeladen. Tijdens de terugreis stak op de Noordzee een zware storm op en raakte de Oude Zijpe in de problemen.[1] Het schip verging in december 1742 op ongeveer een halve zeemijl voor de kust van Zandvoort.[2] Het kwam op 20 december al in de problemen en verloor de 21 het anker dat in 1938 teruggevonden zou worden.[3]
Controverse bewerken
In 1986 kwam er ter hoogte van Bloemendaal aan Zee een wrak bloot te liggen dat is aangewezen als de Oude Zijpe. Doordat de vorm van de kiel niet overeen komt met wat bekend is van het schip, kan niet met zekerheid gesteld worden dat het wrak in zijn geheel terug is gevonden.[1] Naast de kiel zijn ook koperen plaatsjes en bronzen pennen teruggevonden. De technieken voor deze objecten werden echter pas een eeuw na de bouw van de Oude Zijpe toegepast.
Anker bewerken
Het teruggevonden anker werd in 1938 voor de kust van Zandvoort door vissers omhooggehaald. Het werd een jaar later op een binnenvaartschip naar Amsterdam gebracht. Daar werd het overgeladen op een schip van de Hoornsche Stoomboot Maatschappij en naar Hoorn gebracht. In 1939 kwam het in de stad aan. Tussen 1941 en 1969 lag het anker op het Noorderplantsoen, een gedempt deel van de Draafsingel, voor Station Hoorn. Vanwege vandalisme werd het in 1969 naar de tuin van het Westfries Museum gebracht. Omdat in 1984 de tuin van het museum gewijzigd zou worden naar een reconstructie van een 18e-eeuwse tuin, werd het anker verplaatst naar het Oostereiland. Sinds 1990 ligt het anker in Risdam-Zuid, voor de Koopvaarder.[2][4]
Referenties bewerken
- ↑ a b Overbeek, Jaap van, Oude Zijpe (1740). VOCsite. Geraadpleegd op 11 juni 2017.
- ↑ a b Van onze verslaggeefster, "Hoorns scheepsanker krijgt nieuwe plek bij Koopvaarder", Dagblad voor Westfriesland, 23 mei 1990.
- ↑ Kapitein Joost Anker schrijft in zijn verslag: Dezelfde met felle rukwinden hoe langs hoe meer toenemende, verlooren wy ons Anker, den 21ste des namiddags.
- ↑ Waar is het anker gebleven, dat ooit bij het station in het plantsoen lag?. Vereniging Oud Hoorn. Gearchiveerd op 28 juli 2017. Geraadpleegd op 27 juli 2017.