Wikipedia

Oostrozebeke

gemeente in West-Vlaanderen, België

Oostrozebeke is een plaats en gemeente in de Belgische provincie West-Vlaanderen. De gemeente telt ongeveer 8.000 inwoners en wordt in de volksmond "Rosebeke" genoemd.

Oostrozebeke
Gemeente in België Vlag van België
Oostrozebeke (België)
Oostrozebeke
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag West-Vlaanderen West-Vlaanderen
Arrondissement Tielt
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere 		16,72 km² (2021)
65,97%
15,55%
18,47%
Coördinaten 50° 55' NB, 3° 20' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid 		8.021 (01/01/2023)
49,99%
50,01%
479,63 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder 		(01/01/2023)
19,69%
60,44%
19,87%
Buitenlanders 6,51% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester Luc Derudder (Oostrozebeke.nu)
Bestuur Oostrozebeke.nu
Zetels
Oostrozebeke.nu
INSPRAAK.nu
 19
10
9
Economie
Gemiddeld inkomen 19.708 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad 3,67% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
8780 		Deelgemeente
Oostrozebeke
Zonenummer 056 / 051
NIS-code 37010
Politiezone Midow
Hulpverleningszone Midwest
Website www.oostrozebeke.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Tielt
in de provincie West-Vlaanderen
Portaal  Portaalicoon   België

Geschiedenis bewerken

De oudste bewoning was waarschijnlijk nabij De Ginste en Kalberg. Tussen de 7e en 12e eeuw zouden ontginningen hebben plaatsgevonden. In 1066 werd Oostrozebeke voor het eerst schriftelijk vermeld, als Rosebecca, wat rietbeek betekent. In 1544 sprak men voor het eerst van Oostrozebeke, ter onderscheid van Westrozebeke. In 1194 werd voor het eerst een heer met name genoemd, en wel Waubertus de Rosbeka. Niet precies bekend is waar de zetel van deze heerlijkheid zich bevond.

Van een parochie was al sprake in 946. Vanaf 1186 kwam het patronaatsrecht aan de Abdij van Ename.

Oostrozebeke had onder meer te lijden van de Gentse Opstand (1449-1453). In 1578 woedde de beeldenstorm, terwijl ook strenge winters en een pestepidemie hun tol eisten. Hoewel de 17e eeuw aanvankelijk herstel bracht, bleven er problemen met vooral Franse troepen, die de Noordelijke Nederlanden steunden in de opstand tegen Spanje, en ook de Negenjarige Oorlog (1688-1697) bracht ellende. Vanaf 1713 brak een periode van rust aan, waarbij onder meer de vlasteelt zich ontwikkelde.

In 1795 werd Oostrozebeke een zelfstandige gemeente. Einde 18e eeuw kwam de huisweverij tot bloei. In 1849 werd een leerwerkhuis ingesteld om vakkennis aangaande de linnenindustrie bij te brengen. In 1868 kwam een spoorlijn en in 1871 werd het Kanaal Roeselare-Leie opengesteld.

Op 14-16 oktober 1914 trok de Duitse bezetter door Oostrozebeke. In oktober 1918 werden de Duitsers vanuit Ingelmunster bestookt door de geallieerden, wat tot aanzienlijke schade leidde.

De eerste helft van de 20e eeuw kenmerkte zich door de bloei van de vlasnijverheid en de industrialisatie daarvan. Het vlas werd onder meer aan Engeland verkocht. Vanaf 1955 nam het belang van de vlasnijverheid af, vanwege de opkomst van kunst- en synthetische vezels.

Ten gevolge van de economische opbloei breidde Oostrozebeke zich sterk uit.

Kernen bewerken

De kern van Oostrozebeke neemt een groot stuk van het grondgebied in, en spreidt zich ver uit. In het noorden van de gemeente, ten noorden van de Mandel, ligt het dorp Ginste, met zijn eigen parochie (Sint-Jozef). Ten noorden van Ginste ligt het gehucht Verre-Ginste.

# Naam
I Oostrozebeke
II Ginste
III Verre-Ginste

De gemeente Oostrozebeke grenst aan de volgende dorpen en gemeenten:

 
Oostrozebeke, kernen en buurgemeenten. De gele gebieden zijn bebouwde kernen.

Bezienswaardigheden bewerken

  Zie Lijst van onroerend erfgoed in Oostrozebeke voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
  •  
    Administratief centrum Oostrozebeke
  •  
    Pastorie Sint-Amandus
  •  
    Sint-Amanduskerk

Natuur en landschap bewerken

Oostrozebeke hoort tot Zandlemig Vlaanderen. Het noordelijk deel is een uitloper van het Plateau van Tielt, het zuidelijk deel is een uitloper van het Hoogland van Hulste. De hoogte bedraagt 10-31 meter. Het langgerekte Oostrozebeke ligt direct ten zuiden van de Mandel, terwijl zich verder naar het zuiden het Kanaal Roeselare-Leie bevindt. Vanuit Meulebeke stroomt de Devebeek zuidwaarts en mondt uit in de Mandel.

Demografische ontwikkeling bewerken

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden
Jaar Aantal[2]
1992 7.017
1993 7.073
1994 7.084
1995 7.168
1996 7.199
1997 7.261
1998 7.232
1999 7.294
2000 7.317
2001 7.367
2002 7.319
2003 7.377
2004 7.423
2005 7.445
2006 7.449
2007 7.458
2008 7.505
2009 7.510
2010 7.559
2011 7.526
2012 7.556
2013 7.619
2014 7.678
2015 7.704
2016 7.700
2017 7.777
2018 7.849
2019 7.932
2020 7.956
2021 7.943
2022 7.972
2023 8.021
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030

De Oostrozebeekse Mussengilde[3] bewerken

Ten tijde van het Franse bewind wordt in 1802 de eerste anti-mussengilde van Vlaanderen opgericht te Oostrozebeke. De Gazette van Gend(t) bericht daarover als volgt:

“In de commune van Oostrosebeke, arrondissement communal van Cortryk, departement van de Leye, heeft men sedert enige decaden plegtiglyk ingerigt eene zekere soort van societeyt, ter vernieling van het schadelijk en verdervende gedierte der Musschen.”

Het doel van de pas opgerichte vereniging was duidelijk: mussen doden. De bestaansreden van de gilde was drievoudig. Ten eerste wilde men schade aan landbouwgewassen voorkomen. Ten tweede is de vogel drager van diverse ziektes en infecties. Ten derde bracht een gedode goed-gevleesde mus wat vlees in de pot.

De nieuwe vereniging kende onmiddellijk bijval want vanaf het eerste jaar telde de anti-mussengilde van Oostrozebeke zo’n honderd leden, zo meldt hetzelfde artikel. Het verheugde de nieuwe gilde overigens dat haar voorbeeld navolging kreeg in de omliggende gemeenten.

De werking van de mussengilde werd opgenomen in de 'statuten'. Jaarlijks werd een voorzitter verkozen in wiens handen elk lid de 11e Germinal (1 april) 10 mussen, gevangen of gedood op het grondgebied van de gemeente, moest binnen brengen. Voor iedere ontbrekende mus of iedere mus waarvan men kon bewijzen dat ze in een ander dorp gekocht of omgebracht was, werd een door de statuten bepaalde boete opgelegd. Deze gelden kwamen de armen van de gemeente ten goede.

Ook het gemeentebestuur zou het initiatief van de mussenschieters, die veelal door het ontbreken van behoorlijk schietgerief met een blaaspijp aan de slag moesten, genegen geweest zijn. Er ontstond een actief gildenleven, men verkoos er jaarlijks een ‘Mussenschieterskoning’ en men hield feestelijke vergaderingen. Zo bericht ook de Gazette van Gend(t) in maart 1804 over een prijsuitdeling in het gemeentehuis dat zou worden opgeluisterd door “het uytspreken van een wydlopige redevoeringe alsook door het geven van een luysterlyken bal”. Eerder zou het Oostrozebeeks gemeentebestuur reeds beslissen een premie uit te schrijven voor de mussenschieters. Er waren zowaar centen te verdienen en de mussen kon men mee naar huis nemen om te verorberen.

Over de bedrijvigheid van de anti-mussengilde is voorts weinig geweten. Voor het laatst vernemen we iets van de mussengilde in 1816. Op kermisdinsdag, 9 oktober 1816, werd te Oostrozebeke voor de lokale mussengilde immers een feest georganiseerd.

Oostrozebeeks burgemeester Remi Vanacker liet destijds optekenen dat hij tijdens de oorlogsjaren meermaals goedgevleesde mussen heeft gegeten. Afgezien van de oorlogsjaren uit de twintigste eeuw zou de mus als ‘maaltijd’ evenwel uit de kookpotten verdwijnen.

Dit stukje Oostrozebeekse folklore inspireerde twee Oostrozebekenaren om in hun eetcafé pal aan de kerk 'Oostrozebeekse Mussenpootjes' op de kaart te zetten.

Politiek bewerken

Structuur bewerken

Oostrozebeke Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau   Europese Unie   België   Vlaanderen   West-Vlaanderen Tielt Oostrozebeke
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegenwoordigers		 Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring West-Vlaanderen Roeselare-Tielt Tielt Oostrozebeke Oostrozebeke
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

Burgemeesters bewerken

2013-2018 bewerken

In 2013 haalde CDV 14 van de 19 zetels binnen. Bij aanvang van de legislatuur werd enkel afgesproken dat Jean-Marie Bonte burgemeester bleef tot 31 december 2015. Op 1 januari 2016 werd Karl De Clerck burgemeester.[4] Door het vroegtijdig ontslag van 2 schepenen, het overlijden van een schepen en het vertrek van twee gemeenteraadsleden waren er niet voldoende opvolgers bij CDV. Hierdoor telde de gemeenteraad na 1 januari 2016 nog 18 raadsleden.

2019-2024 bewerken

Voorafgaand aan de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 ontstaat er wat beroering onder de leden van de lokale CD&V-afdeling. Een aantal leden menen dat zij als partij meer te verliezen als te winnen hebben bij een deelname aan de gemeenteraadsverkiezingen onder de vlag van Oostrozebeke.nu (een menglijst van Open Vld, CD&V en onafhankelijken). Overtuigd dat een derde partij het speelveld van de Oostrozebeekse politiek kan openbreken, wordt er door enkele leden actief gewerkt rond een derde kieslijst[5]. De 3 toenmalige CD&V-schepenen geven evenwel heel wat tegengas. Uiteindelijk komt het tot een crisisberaad onder leiding van Daniël Vanpoucke, toenmalige provinciaal voorzitter, en Bart Dochy, Vlaams parlementslid. De tweespalt zal nooit verdwijnen waardoor een actieve lokale werking van CD&V de facto wordt ontbonden.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2018 behaalde Oostrozebeke.nu (een verderzetting van de CDV-meerderheid) een (nipte) meerderheid met 10 van de 19 zetels. Met Karl De Clerck als kopman zag Oostrozebeke.nu (CDV) het aantal zetels met 4 terugvallen. Daar waar CDV in 2012 nog ruim 70 procent van de stemmen haalde, gaat de partij er in 2018 fel op achteruit. Inspraak.nu wint serieus ten opzicht van 2012, toen de partij nog als N-VA naar de kiezer trok. Zij halen net geen meerderheid. De burgemeester werd Luc Derudder. Inspraak.nu-kopvrouw Marleen Lefebre zag haar persoonlijke score van 2012 bijna vervijfvoudigen en was met 1458 voorkeurstemmen veruit de populairste Oostrozebeekse politica. Haar partij behaalde 9 zetels en bleef in de oppositie.

In november 2020 geeft Marc Tieberghien, in de vorige legislatuur nog CD&V-schepen, zijn ontslag als gemeenteraadsvoorzitter en dit uit onmin met de manier waarop burgemeester Luc Derudder de gemeente leidt. Hij verwijt de burgemeester een gebrek aan dossierkennis en leiderschap[6].

Verkiezingen sinds 1976 bewerken

Partij 10-10-1976[7] 10-10-1982[7] 9-10-1988[7] 9-10-1994[7] 8-10-2000[7] 8-10-2006[8] 14-10-2012[9] 14-10-2018
Stemmen / Zetels % 17 % 17 % 17 % 17 % 19 % 19 % 19 % 19
CVP 36,84 6 - 39,27 7 - - - - -
CD20002 / CD3 / CDV4 / Oostrozebeke.nu5 - - - 52,422 10 68,482 15 65,293 14 70,314 14 51,25 10
N-VA1 / Inspraak.nu2 - - - - - - 29,691 5 48,82 9
A.B.C.1 / OostroPLUS2 - - - 26,281 4 23,961 4 21,46 32 - -
Vlaams Belang/LD - - - - - 13,26 2 - -
OK - - - 21,3 3 - - - -
LVB - - 50,89 9 - - - - -
SP - - 9,84 1 - - - - -
KEL - 45,4 8 - - - - - -
LVN - 46,59 9 - - - - - -
AVB 63,16 11 - - - - - - -
Anderen(*) - 8,01 0 - - 7,56 0 - - -
Totaal stemmen 4504 4778 5074 5272 5442 5599 5660 5795
Opkomst % 96,63 96,35 96,25 96,90 95,50 95,7
Blanco en ongeldig % 4,35 4,63 5,66 6,96 6,67 4,61 6,04 7,0

De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
(*) 1982: WLVDJ / 2000: V.N.O.

Gemeenteverbroedering bewerken

Bekende Oostrozebekenaren bewerken

Nabijgelegen kernen bewerken

Ingelmunster, Meulebeke, De Ginste, Sint-Baafs-Vijve, Wielsbeke, ...

Externe link bewerken

Zie de categorie Oostrozebeke van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Oostrozebeke&oldid=67101467"