Octaverende muzieksleutel
De octaverende muzieksleutel is een apart type muzieksleutel die sinds de 19de eeuw wordt gebruikt voor tenorpartijen.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Treble_clef_with_transposition.png/100px-Treble_clef_with_transposition.png)
Met het plaatsen van een 8 onder een gewone vioolsleutel wordt aangegeven dat de geschreven muziek 1 octaaf lager moet worden gespeeld dan genoteerd.
In plaats van het 8-teken kan men ook 2 vioolsleutels naast elkaar plaatsen, of een combinatie van een viool- en een tenorsleutel maken.