Jozef I van Portugal
Jozef I Frans Anton Ignaas Norbert Augustijn (Portugees: Dom José I de Portugal) (Lissabon, 6 juni 1714 – 24 februari 1777), bijgenaamd de Hervormer (Portugees: o Reformador) 25ste (of volgens sommige historici de 26ste) koning van Portugal en de Algarve.
| Jozef I | ||
|---|---|---|
| ||
| Koning van Portugal | ||
| Regeerperiode | 1750-1777 | |
| Voorganger | Johan V | |
| Opvolger | Maria I en Peter III | |
| 12e hertog van Bragança | ||
| Regeerperiode | 1750-1777 | |
| Voorganger | Johan III | |
| Opvolger | Maria I | |
| Huis | Bragança | |
| Vader | Johan V van Portugal | |
| Moeder | Maria Anna van Oostenrijk | |
| Geboren | 6 juni 1714 Lissabon | |
| Gestorven | 24 februari 1777 Lissabon | |
| ||
 Wapenschild als koning van Portugal | ||
Biografie bewerken
Hij was het derde kind van koning Johan V van Portugal en Maria Anna van Oostenrijk. Jozef had ook een oudere broer, Peter, maar die stierf toen hij twee jaar oud was. Jozefs grootouders aan vaderskant waren: koning Peter II van Portugal en koningin Maria Sophia van Palts-Neuburg. Zijn grootouders aan moederskant waren keizer Leopold I en diens derde vrouw keizerin Eleonora van Palts-Neuburg. Toen zijn oudere broer stierf in 1714 werd Jozef Prins van Brazilië en de erfgenaam van de koning, en daardoor ook de (vijftiende) hertog van Bragança.
In 1729 trouwde Jozef met de Spaanse infante Marianne Victoria van Bourbon, dochter van koning Filips V van Spanje en diens tweede vrouw Elisabetta Farnese. Jozefs oudere zuster, infante Barbara trouwde met prins Ferdinand, de latere koning Ferdinand VI van Spanje. Marianne hield van muziek en de jacht, maar ze was ook een serieuze vrouw, die niet van de affaires van de koning hield, en ook geen problemen had om erover te praten met iedereen.
Jozef was erg toegewijd aan de kerk en vooral ook aan de opera. Hij werd koning van Portugal toen zijn vader in 1750 stierf, hij was toen 35 jaar oud, en vrijwel meteen legde hij de macht in handen van Sebastião José de Carvalho e Melo, vandaag de dag beter bekend als de markies van Pombal. De geschiedenis van het bewind van Jozef is eigenlijk dat van de Markies van Pombal. Koning Jozef benoemde ook zijn oudste dochter, Maria Francisca, als kroonprinses van Portugal, en benoemde haar tot prinses van Brazilië. De koning geloofde niet dat zijn vrouw hem nog een zoon zou schenken.
De machtige Markies van Pombal wilde op het gebied van economische, sociale en koloniale politiek alles verbeteren en herstellen, zodat Portugal weer een belangrijke rol kon gaan spelen bij de rest van de machtige landen in Europa en zo haar eigen machtstatus kon verzekeren. Een groep van adellijke en belangrijke personen in Portugal probeerden koning Jozef en de markies van Pombal te vermoorden. Dit werd voortijdig aan het licht gebracht, en dat gaf de markies van Pombal het excuus om af te rekenen met de Tavorafamilie en om de jezuïeten uit Portugal te verdrijven in september 1759. Daardoor verwierf hij controle over het openbare welzijn en ook persoonlijke grote rijkdom.
De regering van Jozef I is ook bekend om de grote aardbeving van Lissabon op 1 november 1755. waarin meer dan honderdduizend mensen het leven verloren. Vanwege de aardbeving kreeg koning Jozef een vorm van claustrofobie, hij voelde zich sindsdien niet meer veilig en comfortabel in een gebouw met vier muren. Daardoor verhuisde hij het Hof naar een groot complex van tenten in de bergen van Ajuda. De hoofdstad werd volledig herbouwd, gepaard gaande met hoge kosten. Een ruiterstandbeeld van koning Jozef I domineert nog steeds het hoofdplein van Lissabon, het Praça do Comércio.
Door de dood van koning Jozef op 24 februari in 1777 ging de Portugese troon over op zijn oudste dochter, Maria Francisca, die koningin werd als Maria I samen met haar man, Jozefs jongere broer, Peter (Dom Pedro III de Portugal). Aan Pombals regering en invloed kwam snel na Maria’s troonsbestijging een einde.
Huwelijk bewerken
Hij was op 19 januari 1729 gehuwd met Marianne Victoria van Bourbon, een dochter van koning Filips V van Spanje. Het paar kreeg alleen dochters:
- Maria Francisca (17 december 1734 - 20 maart 1816), werd na de dood van haar vader koningin van Portugal, zij trad in het huwelijk met haar oom Peter van Portugal
- Marianna Francisca (7 oktober 1736 - 16 mei 1813)
- Maria Dorothea (21 september 1739 - 14 januari 1771)
- Maria Benedicta (25 juli 1746- 18 augustus 1829), zij trad in 1777 in het huwelijk met haar neef Jozef Frans van Portugal (1761-1788), kroonprins van Portugal.
Voorouders bewerken
| Voorouders van Jozef I van Portugal | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Overgrootouders | Johan IV van Portugal (1604-1656) ∞ Marie Louise de Guzmán (1613-1666) |
Filips Willem van de Palts (1615-1690) ∞ Elisabeth Amalia van Hessen-Darmstadt (1635-1709) |
Keizer Ferdinand III (1608-1657) ∞ 1631 Maria Anna van Spanje (1606-1646) |
Filips Willem van de Palts (1615-1690) ∞ Elisabeth Amalia van Hessen-Darmstadt (1635-1709) | ||||
| Grootouders | Peter II van Portugal (1648-1706) ∞ Maria Sophia van Palts-Neuburg (1666-1699) |
Keizer Leopold I (1640-1705) ∞ 1676 Eleonora van Palts-Neuburg (1655-1720) | ||||||
| Ouders | Johan V van Portugal (1689-1750) ∞ Maria Anna van Oostenrijk (1683-1754) | |||||||
| Jozef I van Portugal (1714-1777) | ||||||||