Louis Tobback

Belgisch politicus

Louis Marie Joseph Tobback[1] (Leuven, 3 mei 1938) is Belgisch politicus. Hij werd onder meer partijvoorzitter, minister en volksvertegenwoordiger en was van 1995 tot eind 2018 burgemeester van Leuven. Hij werd ook minister van staat en eresenator.

Louis Tobback
Louis Tobback, 2007
Volledige naam Louis Marie Joseph Tobback
Geboren Leuven, 3 mei 1938
Kieskring Vlaams-Brabant
Regio Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Land Vlag van België België
Partij BSP / SP / sp.a / Vooruit
Functies
1971-2018 Gemeenteraadslid Leuven
1971-1976 Eerste schepen Leuven
1974-1991 Volksvertegenwoordiger
1974-1995 Lid Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap / Vlaamse Raad
1978-1988 Fractievoorzitter Kamer van volksvertegenwoordigers
1988-1994 Minister van Binnenlandse Zaken
1991-2003 Senator
1992-1994 Minister van Ambtenarenzaken
1994-1998 Partijvoorzitter
1995-2018 Burgemeester Leuven
1998 Vice-eersteminister
1998 Minister van Binnenlandse Zaken
2018-heden Provincieraadslid Vlaams Brabant
Portaal  Portaalicoon   België
Politiek

Levensloop bewerken

In 1962 werd Tobback licentiaat in de Romaanse filologie aan de VUB. Beroepshalve werd hij leraar Frans in het Koninklijk Atheneum van Leuven. Van 1984 tot 1987 was hij eveneens lid van de raad van bestuur van de VUB.

Hij begon zijn politieke loopbaan toen hij in 1965 voor de BSP lid werd van de Leuvense Commissie van Openbare Onderstand, wat hij bleef tot in 1970. Sinds 1971 is hij gemeenteraadslid van Leuven, waar hij van 1971 tot 1976 schepen was. Van 1995 tot 2018 was hij burgemeester van Leuven.

In 1974 werd Tobback voor het arrondissement Leuven verkozen in de Kamer van volksvertegenwoordigers, waar hij tot in 1991 bleef zetelen. Vervolgens zetelde hij van 1991 tot 2003 in de Senaat. Hierdoor zetelde hij automatisch ook in de Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap (1974-1980) en de Vlaamse Raad (1980-1995). Van 1978 tot 1988 was hij in de Kamer voorzitter van de BSP- en vervolgens de SP-fractie.

Als fractieleider in de Kamer van volksvertegenwoordigers werd Tobback een controversieel, doch populair en gewaardeerd politicus, zowel binnen als buiten zijn partij. Berucht zijn zijn one-liners, korte en gevatte uitspraken waarmee hij voor tegenstanders, maar ook voor medestanders, de stand van zaken samenvatte en tegelijk zijn mening daarover duidelijk kenbaar maakte. Zijn krakend-schorre stem versterkte het effect. Het is in deze periode dat de Raketten-Kwestie uitbrak rond de plaatsing van middellangeafstandskruisraketten in Florennes. Tobback noemde zich "een koele NAVO-minnaar", maar verzette zich tegen de plaatsing van dit nieuwe type kernwapens.

Van 1988 tot 1994 was Tobback minister van Binnenlandse Zaken en Ambtenarenzaken in de regeringen Martens VIII, Martens IX en Dehaene I. Ook had hij van 1988 tot 1992 de bevoegdheid Nationale Wetenschappelijke en Culturele Instellingen. De Belgische regeringen waarin hij minister was zullen vooral herinnerd worden als die van de besparingen: om tegemoet te komen aan de Maastrichtnormen van de Europese Unie moest de regering onder leiding van de christendemocraat Jean-Luc Dehaene drastisch ingrijpen in de begroting en de staatsschulden fors afbouwen. Het was geen geheim dat Tobback en Dehaene zeer goed met elkaar konden opschieten en beiden een uitgesproken voorkeur hadden voor de coalitie van socialisten en christendemocraten die van 1988 tot 1999 België regeerde. In 1990 ondertekende en bekrachtigde hij samen met 14 andere regeringsleiders een van de meest liberale abortuswetgevingen ter wereld.

In 1994 gaf Tobback zijn ministerschap op om burgemeester van Leuven te worden. Op 30 april 1995 werd hij benoemd tot minister van Staat.

Na zijn ontslag als minister werd Tobback eveneens partijvoorzitter van de SP, een functie die hij tot in 1998 uitoefende. De partij beleefde op dat moment een moeilijke tijd, want in het Agustaschandaal, dat kort tevoren was uitgebroken, werden socialistische kopstukken beschuldigd. Tobback slaagde er echter in om het verlies van de SP bij de federale en regionale verkiezingen in 1995 te beperken. Hij lanceerde eveneens een ideologische en organisatorische vernieuwing binnen de partij. Norbert De Batselier werkte een nieuw inhoudelijk project uit, gefinaliseerd in het Toekomstcongres van mei 1998. De jonge Steve Stevaert kreeg de opdracht mee om nieuwe mensen te zoeken.

In april 1998 werd Tobback in dramatische omstandigheden voor de laatste keer minister van Binnenlandse Zaken, wanneer na de ontsnapping van Marc Dutroux zijn opvolger en voorganger Johan Vande Lanotte ontslag nam. Korte tijd later, in september 1998, kwam de afgewezen Nigeriaanse asielzoekster Semira Adamu bij haar gedwongen uitwijzing om het leven. Het kwam tot hevige protesten. Tobback verdedigde het uitwijzingsbeleid, maar desondanks nam hij ontslag als minister omdat hij vond dat hij politiek verantwoordelijk was voor de dood van Adamu.

Louis Tobback is niet alleen de vader van sp.a-kopstuk Bruno Tobback, maar eveneens de politieke vader van Frank Vandenbroucke en Johan Vande Lanotte, die beiden minister werden en topfiguren binnen de sp.a waren.

Bij de provincieraadsverkiezingen in 2012 kwam Tobback op als lijstduwer voor sp.a in het district Leuven.[2] Hij was ook lijsttrekker in de stad Leuven. Zijn partij bleef ondanks verlies de grootste, de coalitie met CD&V bleef behouden en Tobback bleef burgemeester.[3] In 2014 duwde hij bij de Kamerverkiezingen de Vlaams-Brabantse lijst, maar hij werd niet verkozen.

In december 2015 stelde sp.a Leuven Mohamed Ridouani voor als opvolger van Tobback als lijsttrekker in 2018.[4] Bij de verkiezingen in 2018 werd Tobback als lijstduwer verkozen voor Leuven en sleepte hij ook een provincieraadszetel in de wacht. Hij besloot zijn mandaat als gemeenteraadslid niet op te nemen zodat zijn zoon Bruno daar kon zetelen, maar besloot wel naar de provincieraad te gaan.[5] Op 3 december 2018 legde hij de eed af als lid van de driekoppige sp.a-fractie in de Vlaams-Brabantse provincieraad.[6]

Als parlementair fractieleider, voorzitter van de SP en minister in de Belgische regering heeft Tobback een belangrijke plaats verworven in de geschiedenis van de Belgische en Vlaamse sociaaldemocratie.

Eretekens bewerken

Wetenswaardigheden bewerken

  • In politieke cartoons wordt hij vaak met een buldog vergeleken.
  • In de satirische strip Pest in 't Paleis (1983) van Guido Van Meir en Jan Bosschaert wordt hij voorgesteld als "graaf Toebak".
  • In de stripreeks Nero had hij in strook 88-92 van het album Singbonga (1996) een cameo.
  • Hij is onder meer geïmiteerd door Dirk Denoyelle.
  • In het achtste seizoen van De Slimste Mens ter Wereld was hij een van de negen juryleden.

Literatuur bewerken

  • Kris HOFLACK, De Wereld volgens Louis Tobback, Leuven, 2012.
  • Karel CAMBIEN, Louis Tobback. Ik ben God de Vader niet, 1001 inspirerende oneliners en quotes, Leuven, 2013.

Externe link bewerken

Voorganger:
Joseph Michel
Minister van Binnenlandse Zaken
1988-1994
Opvolger:
Johan Vande Lanotte
Voorganger:
Raymond Langendries
Minister van Ambtenarenzaken
1992-1994
Opvolger:
André Flahaut
Voorganger:
Frank Vandenbroucke
Partijvoorzitter van de SP
1994-1998
Opvolger:
Fred Erdman
Voorganger:
Johan Vande Lanotte
Vice-eersteminister
1998
Opvolger:
Luc Van den Bossche
Voorganger:
Johan Vande Lanotte
Minister van Binnenlandse Zaken
1998
Opvolger:
Luc Van den Bossche
Voorganger:
Alfred Vansina
Burgemeester van Leuven
1995-2018
Opvolger:
Mohamed Ridouani