Lijst van afkortingen in het onderwijs

Dit is een lijst van afkortingen in het onderwijs.

Voor lijsten met afkortingen per vakgebied, zie
arbo · geneeskunde · ICT · informatica · milieukunde · navigatie · onderwijs · overheid en politiek · polymeernamen · rechtspraak · spoorwegstations · wetten en regelingen · wiskunde

Zie ook de Lijst van afkortingen in het Nederlands

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

A

Afkorting	Betekenis(sen)
AAO	aanvullende academische opleiding
AB	ambulante begeleiding
ACTB	Advies Commissie Toelating en Begeleiding
ADHD	attention deficit hyperactivity disorder
adm.	administratie
afd.	afdeling
aio	assistent in opleiding
ak.	aardrijkskunde
alg.	algemeen
AMC	Algemene Muzikale Cultuur
AMV	Algemene Muzikale Vorming
AN	Algemeen Nederlands, maar officieel Standaardnederlands (het vroegere Algemeen Beschaafd Nederlands (ABN))
ANIOS	Arts niet in opleiding tot specialist
ANSI	American National Standards Institute
AOB	Adviesbureau opleiding en beroep
AOb	Algemene Onderwijsbond
AOc	Agrarisch Opleidingscentrum
AKA	Arbeidsmarkt Kwalificerende Assistentenopleiding
apcg	armoedeprobleemcumulatiegebied
apk.	Aanpassingsklas
aps.	Algemeen pedagogisch studiecentrum
ARA	Algemeen Rijksarchief
ARIE	Aanvullend risico-inventarisatie en -evaluatie
aso	algemeen secundair onderwijs
ASM	Algemene salarismaatregel
ASPV	Algemene, Sociale en Persoonlijkheidsvorming (ASPV-leerkracht)
AV	Algemene Voorschriften
avo	algemeen vormend onderwijs

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

B

Afkorting	Betekenis(sen)
BA	Baccalaureus Artium
ba-ma	bachelor-master
banaba	bachelor na bachelor
bapo	Bevordering arbeidsparticipatie ouderen
bavo	basisvorming
bb	basisberoep(sgericht)
BBA	Bachelor of Business Administration
bbb	Beter Bestuurlijk Beleid
bbl	beroepsbegeleidende leerweg
bnp	bruto binnenlands product
bc.	baccalaureus
BEd	Baccalaureus Educationis
BEng	Bachelor of Engineering
bi	biologie
bgvg	Bedrijfsgebonden Verzuimbegeleiding
bijl.	bijlage
BIS	Begeleid individueel studeren
buko	Buitengewoon kleuteronderwijs
BLL	Legum Baccalaureus
bulo	buitengewoon lager onderwijs
bo	basisonderwijs, bijzonder onderwijs
boa	buitengewoon opsporingsambtenaar
bol	beroepsopleidende leerweg
BON	Beter Onderwijs Nederland
BoVO	Basisonderwijs Voortgezet Onderwijs
BPO	Begeleider passend onderwijs
bpv	Beroepspraktijkvorming (in het mbo en vmbo)
BSc	Baccalaureus Scientiae
bso	beroepssecundair onderwijs
BTK	Bijzonder Tijdelijk Kader
buo	buitengewoon onderwijs
buso	buitengewoon secundair onderwijs
bevo	beeldende vorming
bve	beroepsonderwijs en volwasseneneducatie
bvl	beroepsvoorbereidend leerjaar
bwv	bijzondere wetenschappelijke vorming
bzl	begeleid zelfstandig leren

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

C

Afkorting	Betekenis(sen)
CABO	Commissie Advies Buitengewoon Onderwijs
cao	collectieve arbeidsovereenkomst
cat.	catalogus
CBR	Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen
CBS	Centraal Bureau voor de Statistiek
CCEP	Comité consultatif d'études postales
cdo	Centrum voor Deeltijds Onderwijs
centr.	centraal
CFI	Centrale Financiën Instellingen
c.i.	civiel ingenieur
cito	Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling
CIUF	Conseil interuniversitaire de la Communauté française
ckv	Culturele en kunstzinnige vorming
c.l.	cum laude (met lof)
CLB	Centrum voor Leerlingenbegeleiding
CLIL	"Content and Language Integrated Learning", een vorm van tweetalig onderwijs
CM	Cultuur & Maatschappij
CNV	Christelijk Nationaal Vakverbond
colo	Centraal Orgaan van Landelijke Opleidingsorganen (bedrijfsleven)
COO	Commissie voor Openbare Onderstand, voorloper van OCMW
cpb	Centraal Planbureau
CROHO	Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs (Nederland)
CSg	Christelijke Scholengemeenschap
cvb	College van bestuur (Nederland)
cvo	Centrum Volwassenenonderwijs
CVS	Chronischevermoeidheidssyndroom
CWI	Centrum voor Werk en Inkomen

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

D

Afkorting	Betekenis(sen)
db	Dagelijks Bestuur
dbso	deeltijds beroepssecundair onderwijs
Dep(t)	departement
dg.	doopsgezind
dir.	directeur
dra.	doctoranda
drs.	doctorandus
Dr.	doctor
dr	drama
ds.	dominee
dvo	Dienst voor onderwijsontwikkeling

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

E

Afkorting	Betekenis(sen)
EAJ	Experimentele Arbeidsplaatsen Jeugdigen
ebb	Enquête Beroepsbevolking
ecabo	economisch en administratief beroeps onderwijs
ECTS	European Credit Transfer System (een systeem van studiepunten in het Hoger onderwijs)
EER	Europese Economische Ruimte
EDO	Educatie voor duurzame ontwikkeling
EFTA	European Free Trade Association (Europese Vrijhandelsassociatie)
EgO	Ervaringsgericht onderwijs
ehbo	Eerste hulp bij Ongelukken
elo	elektronische leeromgeving
EM	Economie & Maatschappij
EMS	Europees Monetair Stelsel
EMU	Economische en Monetaire Unie
EQUIS	European Quality Improvement System, voor het hoger onderwijs
Erasmus	European Community Action Scheme for the Mobility of University Students
EU	Europese Unie
EU-15/EU-25	De vijftien respectievelijk 25 EU-landen
EUR	Erasmus Universiteit Rotterdam/euro
eurostat	het Europees Statistiekenbureau
EVA	Europese Vrijhandelsassociatie
EVV	Europees Verbond van Vakverenigingen

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

F

Afkorting	Betekenis(sen)
flo	functioneel leeftijdsontslag
FNV	Federatie Nederlands Vakverbond
FPU	Flexibel Pensioen en Uittreden
fte	fulltime equivalent

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

G

Afkorting	Betekenis(sen)
gab	Gewestelijk Arbeidsbureau
GAF	Global Assessment of Functioning (een test voor psychisch en sociaal functioneren in de psychiatrie)
gak	Gemeenschappelijk Administratiekantoor
G.G.	gouverneur-generaal
GGD	Gemeentelijke gezondheidsdienst
gip	Geïntegreerde proef
GIT	Groninger Intelligentietest
gl	gemengde leerweg
glo	Gewoon Lager Onderwijs
gmr	Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad
GND	Groot Nederlands Dictee
gk	gelijke onderwijskansen(-beleid)
gon	geïntegreerd onderwijs
GPB	Getuigschrift Pedagogische Bekwaamheid
gvo	gezondheidsvoorlichting en -opvoeding
gym	gymnasium; gymnastiek

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

H

Afkorting	Betekenis(sen)
havo	hoger algemeen voortgezet onderwijs
hbo	hoger beroepsonderwijs
HBO5	hoger beroepsonderwijs (België)
hbs	hogereburgerschool
heao	hoger economisch en administratief onderwijs
hiva	nog gehanteerd letterwoord voor het Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving, het vroegere hoger instituut voor de arbeid
HLO	Hoger Laboratorium Onderwijs
HO	hoger onderwijs
hobu	Hoger onderwijs buiten de universiteit
HO GENT	Hogeschool Gent
hosp	hoger onderwijs sociale promotie
howest	Hogeschool West-Vlaanderen
HHs	De Haagse Hogeschool
hsp	Hoogsensitief persoon (van highly sensitive person)
HTI	Herman Teirlinck Instituut
hts	hogere technische school

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

I

Afkorting	Betekenis(sen)
ICT	informatie- en communicatietechnologie
ID-bewijs	Identiteitsbewijs
IEA	International Association for the Evaluation of Educational Achievement
ing.	niet-universitair geschoold ingenieur in Nederland; Industrieel ingenieur in Vlaanderen
IOn	Inclusief onderwijs
IPTO	Integrale Personeelstellingen Onderwijs
ir.	universitair ingenieur in Nederland; Burgerlijk ingenieur in Vlaanderen
ISC	InternettenSamenwerkingsCel op het Vlaamse departement Onderwijs
ISCED	International Standard Classification of Education
ISO	International Organization for Standardization
IT	informatietechnologie
ITG	Instituut voor Tropische Geneeskunde, Antwerpen
ITO	Individueel Technisch Onderwijs
IWO	Instituut voor Wetenschappelijk Onderwijs
IWT	Instituut voor de aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

J

Afkorting	Betekenis(sen)
JAC	Jongeren Advies Centrum
JCU	Junior College Utrecht
JD	Juridische Dienst

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

K

Afkorting	Betekenis(sen)
Kadoc	Katholiek Documentatie- en Onderzoek Centrum (Leuven)
KASK	Koninklijke Academie voor Schone Kunsten
KATHO	Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen
KB	kaderberoepsgerichte leerweg
kcv	klassieke culturele vorming
KHBO	Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende
KHLim	Katholieke Hogeschool Limburg
KIvI	Koninklijk Instituut van Ingenieurs
KMA	Koninklijke Militaire Academie
KMS	Koninklijke Militaire School (Nederland), Koninklijke Militaire School (België)
KOPP	Kinderen van ouders met psychiatrische problemen
kso	kunstsecundair onderwijs
KUB	Katholieke Universiteit Brabant, Katholieke Universiteit Brussel
KU Leuven	Katholieke Universiteit Leuven
Kulak	Katholieke Universiteit Leuven Afdeling Kortrijk
kvot	kunst, vorming, overdragen en techniek

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

L

Afkorting	Betekenis(sen)
lab.	laboratorium
LAKS	Landelijk Aktie Komitee Scholieren
LAS	Leerling Administratie Systeem
lavo	lager algemeen voortgezet onderwijs
LB	Levens Beschouwing
lbo	lager beroepsonderwijs
lco	lager commercieel onderwijs
leao	lager economisch en administratief onderwijs
LEI	Universiteit Leiden
LERU	League of European Research Universities
lgf	leerlinggebonden financiering
lhno	lager huishouds- en nijverheidsonderwijs (huishoudschool)
lic.	licentiaat
lio	leraar in opleiding
LLB	Legum Baccalaureus
LLL	Levenslang leren (voor het pedagogenjargon: Life long learning)
LLM	Legum Magister; Master of Laws
llt	lager land- en tuinbouwonderwijs
LNV	Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
lo	lager onderwijs; lichamelijke opvoeding
lom	leer- en opvoedingsmoeilijkheden
LOOA	Limburgs overlegplatform Onderwijs-Arbeid
LPA	Leerplichtambtenaar
lts	lagere technische school
lvs	leerlingvolgsysteem
lwoo	leerwegondersteunend onderwijs

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

M

Afkorting	Betekenis(sen)
MA	Magister Artium
MANAMA	master na master
MaVo	Maatschappelijke vorming
mavo	middelbaar algemeen voortgezet onderwijs
MBA	Master of Business Administration
mba	Moderne Bedrijfsadministratie
mbo	middelbaar beroepsonderwijs
MC	multiple choice
mco	middelbaar commercieel onderwijs
MD	Medicinæ Doctor
mdgo	middelbaar dienstverlenings- en gezondheidszorgonderwijs
meao	middelbaar economisch en administratief onderwijs
MEd	Magister Educationis
MLO	Middelbaar Laboratorium Onderwijs
mms	middelbare meisjesschool
MPhil	Magister Philosophiae
mr.	meester (in de rechten)
mr	Medezeggenschapsraad
MSc	Master of Science
MSOG	Meetkundige - schatter van onroerende goederen
MTRO	middelbaar toeristisch en recreatief onderwijs
Mts	maatschap
mts	middelbare technische school
mulo	meer uitgebreid lager onderwijs

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

N

Afkorting	Betekenis(sen)		Ned	Nederlands Architectuurinstituut
NG	Natuur & gezondheid
NGT	Nederlandse Gebarentaal
NIOD	Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie
NLO	Nieuwe Lerarenopleiding
NMa	Nederlandse Mededingingsautoriteit
NME	natuur- en milieueducatie
NOB	Nederlands Onderwijs in het Buitenland
NPP	Norm post propedeuse
NT	Natuur & techniek
NUHO	Niet-Universitair Hoger Onderwijs

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

O

Afkorting	Betekenis(sen)
OBP	Ondersteunend en beheerspersoneel
OCMW	Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn
OCW	Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
OESO	Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling
oio	Onderzoeker in opleiding
OLP	onderwijsleerpakket
O.L.S.	openbare lagere school
OOO	objectgeoriënteerd onderwijs
OR	Ouderraad
OSG	openbare scholengemeenschap
OV	opleidingsvorm (zie Buitengewoon onderwijs)

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

P

Afkorting	Betekenis(sen)
PAB	persoonlijke-assistentiebudget
pabo	pedagogische academie voor het basisonderwijs
PAV	Project Algemene Vakken in het BSO
PDB	Praktijkdiploma Boekhouden
PDI	Praktijkdiploma Informatica
penn.	penningmeester
PGGM	Pensioenfonds voor de Gezondheid, Geestelijke en Maatschappelijke belangen
PhD	Philosophiæ Doctor
PHL	Provinciale Hogeschool Limburg
PIH	Provinciale Industriële Hogeschool (Kortrijk)
PISA	Programme for international Student Assessment
PMT en PMT-k	Prestatiemotivatietest (-voor kinderen) van H. Hermans
PO	praktische opdracht
po	primair onderwijs
POP	Persoonlijk Ontwikkelings Plan
ppc	psycho-pedagogisch consulent
Pres.	president, voorzitter
pro	praktijkonderwijs
prof.	professor
prof.em.	professor emeritus
PTA	Programma van Toetsing en Afsluiting; schoolexamen
pws	profielwerkstuk

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

Q

Afkorting	Betekenis(sen)
QUB	Queens University Belfast

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

R

Afkorting	Betekenis(sen)
RA	Rijksarchief
R&D	Research & Development
red.	redactie / redacteur
RKD	Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie
ROA	Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt
roc	regionaal opleidingencentrum
r.s.g.	Rijksscholengemeenschap
RTC	Remedial Teaching Center
RUG	Rijksuniversiteit Groningen, Rijksuniversiteit Gent
RUL	afkorting van de voormalige naam van de Universiteit Leiden: Rijksuniversiteit Leiden
RVV	Ruimtelijk voorstellingsvermogen

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

S

Afkorting	Betekenis(sen)
sbao	speciaal basisonderwijs
SBO	Studie- en Beroepsoriëntering
SBO	Speciaal Basis Onderwijs
SBU	Studiebelastingsuur
Secr.	secretaris
SER	Sociaal-Economische Raad
SERV	Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen
SGP	Staatkundig Gereformeerde Partij
SH	Slechthorend
SI	Système International
SIOD	Sociale Inlichtingen en Opsporingsdienst
SIS	Sociaal Informatiesysteem
SKEPP	Studiekring voor de Kritische Evaluatie van Pseudowetenschap en het Paranormale
SMART	opvoedings- of management-principe; Specifiek Meetbaar Acceptabel Realistisch Tijdsgebonden
so	speciaal onderwijs
SOG	Studie Ontwijkend Gedrag
SON	Snijders-Oomen niet-verbale intelligentietest
StuFi	studiefinanciering
STV	Sociale en technische vorming
SVT	schoolvorderingentest
SWP	School Werk Plan
sws	sectorwerkstuk

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

T

Afkorting	Betekenis(sen)
TAK	Taal Aktie Komitee
TE	tekenen
TEW	Toegepaste economische wetenschappen
TH	Technische Hogeschool
TIMSS	Third International Mathematics and Science Study
tk	techniek
TL	theoretische leerweg
TNO	Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek
TOA	Technisch onderwijsassistent
TOAH	Tijdelijk onderwijs aan huis
TOLEDO	Toetsen en leren doeltreffend ondersteunen, elektronische leeromgeving
tso	technisch secundair onderwijs
tto	tweetalig onderwijs
TUD	Technische Universiteit Delft
TU/e	Technische Universiteit Eindhoven
TSHD	Tilburg School of Humanities and Digital Sciences
SO	schriftelijke overhoring

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

U

Afkorting	Betekenis(sen)
UA	Universiteit Antwerpen
UGent	Universiteit Gent
Ub	Universiteitsbibliotheek
UCLL	University Colleges Leuven-Limburg
Ufsia	Universitaire Faculteiten Sint-Ignatius Antwerpen, nu opgegaan in Universiteit Antwerpen
ULB	Université Libre de Bruxelles
ULg	Université de Liège
ulo	uitgebreid lager onderwijs
UT	Universiteit Twente
UU	Universiteit Utrecht
UvA	Universiteit van Amsterdam

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

V

Afkorting	Betekenis(sen)
VAO	Voortgezette Academische Opleiding
vavo	voortgezet algemeen volwassenenonderwijs
vbo	voorbereidend beroepsonderwijs
VCOS	Vlaams Centrum voor Onderwijsgebonden Sport
VCOV	Vlaamse Confederatie van Ouders en Onderwijsverenigingen
VDAB	Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding
VGST	Vereniging van Gereformeerde Studenten in Twente
VITO	Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek
VIZO	Vlaams Instituut voor het Zelfstandig Ondernemen (opleidingsinstituten: Syntra)
VKI	Von Karman Institute
VLHORA	Vlaamse Hogescholenraad
VLIR	Vlaamse Interuniversitaire Raad
VLOR	Vlaamse Onderwijsraad
vmbo	voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs
vmbo gl	vmbo gemengde leerweg
vmbo-t	vmbo theoretische leerweg
vmbo bb	vmbo basisberoepsgerichte leerweg
vmbo kb	vmbo kaderberoepsgerichte leerweg
vo	voortgezet onderwijs
VOET	Vakoverschrijdende eindtermen
VOOD	Vakoverschrijdende ontwikkelingsdoelen
VOT	Voorlopige Ondertoezichtstelling (jeugdrecht)
VSK	Vlaamse Scholieren Koepel
VSKO	Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
vso	voortgezet speciaal onderwijs (Nederland)
vso	vernieuwd secundair onderwijs (Vlaanderen);
VTB	Verbreding Techniek Basisonderwijs
Vr	Vrijstelling
VU	Vrije Universiteit Amsterdam
VUB	Vrije Universiteit Brussel
vve	voor- en vroegschoolse educatie
VVKBaO	Vlaams Verbond van het Katholiek Basisonderwijs
VVKBuO	Vlaams Verbond van het Katholiek Buitengewoon Onderwijs
VVKHO	Vlaams Verbond van het Katholieke Hogescholen
VVKSO	Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs
VVL	Vereniging van Vlaamse Leerkrachten
vwo	voorbereidend wetenschappelijk onderwijs; Vlaamse Wiskunde Olympiade

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

W

Afkorting	Betekenis(sen)
WAIS	Wechsler Adult Intelligence Scale
WEB	Wet Educatie en Beroepsonderwijs
WENK	(Hogeschool voor) Wetenschap en Kunst
WISC	Wechsler Intelligence Scale for Children
wo	wetenschappelijk onderwijs
WPPSI	Wechsler Preschool and Primary Scale of Intelligence
WUR	Wageningen Universiteit and Researchcentre
WS	Wetenschappen

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

X

Afkorting	Betekenis(sen)

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

Y

Afkorting	Betekenis(sen)

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

Z

Afkorting	Betekenis(sen)
ZMLK	zeer moeilijk lerende kinderen
ZMOK	zeer moeilijk opvoedbare kinderen
Zobest	Zelfonderzoek belangstelling en studierichtingen; een belangstellingsvragenlijst in verband met studie- en beroepskeuze

Zie ook

• Lijst van afkortingen in het Nederlands