Wikipedia

Lendelede

gemeente in West-Vlaanderen, België

Lendelede is een plaats en gemeente in de Belgische provincie West-Vlaanderen. De gemeente is 13,15 km² groot en telt ongeveer 5.800 inwoners. De patroonheilige van Lendelede is Sint-Blasius. Volgens de dorpelingen is de juiste uitspraak “Lendlee”.

Lendelede
Lendlee
Gemeente in België Vlag van België
Lendelede (België)
Lendelede
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag West-Vlaanderen West-Vlaanderen
Arrondissement Kortrijk
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere 		13,27 km² (2021)
74,86%
13,56%
11,57%
Coördinaten 50° 53' NB, 3° 14' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid 		5.863 (01/01/2023)
49,38%
50,62%
441,86 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder 		(01/01/2023)
18,64%
56,85%
24,51%
Buitenlanders 4,28% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester Carine Dewaele (CD&V)
Bestuur CD&V
Zetels
CD&V
N-VA
Jong-Lendelede
Samen voor Lendelede
 17
10
4
2
1
Economie
Gemiddeld inkomen 20.548 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad 3,2% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
8860 		Deelgemeente
Lendelede
Zonenummer 051 & 056
NIS-code 34025
Politiezone Vlas
Hulpverleningszone Fluvia
Website www.lendelede.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Kortrijk
in de provincie West-Vlaanderen
Foto's
Gemeentehuis
Gemeentehuis
Portaal  Portaalicoon   België

Geschiedenis bewerken

Lendelede is een oude nederzetting; volgens oude kronieken liep er van Noord naar Zuid een Romeinse heirweg door de gemeente.

De oudste bekende vermelding van Lendelede dateert van het jaar 1078, dan wordt de naam Lethae voor het eerst vermeld. In het Rijksarchief te Kortrijk ligt nog een stuk bewaard dat dit bevestigt. Dit stuk is afkomstig van het Sint-Salvatorskapittel te Harelbeke. Het gaat hier zonder twijfel over Lendelede. Immers, een zekere vrouw Folkswinde en haar zonen, schonken twee bundergoed aan het dorp Lethae, dit tot zielerust van de overleden echtgenoot en vader Rudolf. Belangrijk is de vermelding "Villa videlecit Lethae nomine". Villa Lethae was op dit ogenblik een dorp, alwaar er misschien al een kapel of een kerkje stond.

Tijdens de middeleeuwen behoorde Lendelede tot de kasselrij Kortrijk en de roede van Menen. De meeste eigendommen binnen de gemeente waren in bezit van de heerlijkheid "Steuren Ambacht". Daarnaast had ook de "Vierschaer" vele eigendommen, gelegen nabij de verdwenen hoeve van Cyriel Dochy. Deze hoeve bevond zich waar nu de Langemuntelaan ligt. In de loop der tijden had Lendelede verschillende heren die het bezit van de parochie claimden. Het geslacht De Beer waren de meest bekenden, ze waren ook heren van Meulebeke, Grammene, Merkem, en andere.

De laatste Heer voor de Franse Revolutie was baron Valeriaan-Amaat de La Grange (1734-1798). De Franse edelman moest vluchten gedurende deze revolutie en stierf in armoede te Nederland. Tot op de dag van vandaag wordt zijn wapenschild nog altijd gebruikt door de gemeente. In 1700[bron?] werd het kasteel dat al dan niet werd bewoond door baron Valeriaan-Amaat de La Grange afgebroken. Dit kasteel was gelegen op de hoeve Lampaert in de Ingelmunstersestraat.

Om onbekende redenen bleef Lendelede buiten de grote fusieoperatie van 1977, waardoor het een betrekkelijk kleine gemeente bleef met slechts 5500 inwoners.

Lendelede had in de loop der tijden veel te lijden van oorlogen, plunderingen en ziektes:

  • In 1694 telde men zevenmaal meer overlijdens dan geboorten en in 1707 stierven er 231 inwoners van de pest.
  • Tijdens de Spaanse Successieoorlog richtten de geallieerde legers zware schade aan. Acht hoeven en tal van woningen werden vernield, alsmede de tiendenschuur van de pastoor.
  • Gedurende oorlog 1744-1745 moest de bevolking soldaten inkwartieren en zorgen voor proviand en mankracht. Zo ook tijdens de Franse revolutie en de aanhechting bij Frankrijk 1794-1814.
  • In 1794 zijn er 287 inwoners aan de rode loop gestorven. In de Boerenkrijg sneuvelden 11 Lendeledenaren in de strijd.
  • Gedurende de Eerste Wereldoorlog werd de gemeenteschool een Duitse bakkerij. Een fabriek, het klooster en het mannenhuis werden veldhospitaal. De Duitsers bouwden een tijdelijke tramlijn die dwars door de gemeente liep voor de bevoorrading van het front. Tal van burgers vonden de dood door het oorlogsgeweld. Bij de doorbraak in Oktober 1918 sneuvelden meer dan 100 soldaten in de gemeente.
  • De Franse piloot Roland Garros werd boven Lendelede neergeschoten op zondag 18 april 1915 en maakte een noodlanding in Hulste.[1] Hij overleefde de crash maar werd door de Duitsers gevangengenomen. Het wrak van zijn vliegtuig werd op 19 april 1915 in Izegem op de markt op een boerenwagen tentoongesteld. Roland Garros zelf werd overgebracht naar Lendelede, Etappengebied 4, en ondergebracht in café de "Drie Koningen", de plaatselijke 'kommandantur'.[1]
  • Tijdens de slag bij de Leie op mei 1940 kreeg de gemeente het hard te verduren. Kerk, huizen en boerderijen werden zwaar beschadigd door beschietingen. Er vielen zes burgerlijke slachtoffers, en er sneuvelden in totaal zeventien soldaten; twaalf Duitsers, vier Belgen en een Engelsman.

Economie bewerken

Een belangrijke tak van bedrijvigheid was de vlasnijverheid. In 1904 werd de eerste zwingelarij opgericht en in 1925 de eerste vlasroterij. In 1937 waren er al 31 zwingelarijen en 7 roterijen. In 1941 waren er 266 arbeiders werkzaam in de vlasbereidingsindustrie. Ook andere met vlas verbonden bedrijven ontstonden zoals olieslagerijen (lijnolie) en linnenweverijen.

Weverij Neirynck-Holvoet verwierf in 1906 mechanische spinmachines. In 1909 werd dit een Naamloze Vennootschap. In 1928 had het bedrijf 1300 werknemers. In 1940 werden enkele bedrijven, zoals de wolspinnerij te Heule, overgenomen en ontstond de Lainière de la Lys. In 1948 werd het bedrijf uitgebreid met een confectiebedrijf, Tigronex. In 1958 volgde het tuftingbedrijf Nelca. In 1991 werd het bedrijf gesplitst: de wolspinnerij en het tuftingbedrijf werden overgenomen door de Groep Dejaegere welke in 2007 failliet ging, waarop in 2008 de wolspinnerij werd gesloten.

Ook Henri Combes richtte einde 19e eeuw een weverij op die zich op jute en zwaar lijnwaad specialiseerde. In 1952 werd Combes een PVBA. Later ontstond er een drukkerij voor juten en kunststof zakken, en een bedrijf voor verpakkingsweefsels (Cojubel).

Naast de vlasteelt heeft ook de cichoreiteelt een rol gespeeld in de agrarische geschiedenis van Lendelede.

Baksteenindustrie ontstond in 1914 door Vandemoortele. In 1926 kwam er een ringoven. In 1980 sloot de steenbakkerij. Er kwam in de plaats een stortplaats, het Stevanstort.

In 1946 werd Volys Star gesticht, dat pluimvee verwerkt.

Kernen bewerken

Lendelede heeft geen deelgemeenten. In het zuiden ligt wel een deel van het dorpje Sint-Katharina, op de grens met Heule en Kuurne.

Lendelede heeft de fusiegolf van de jaren '70 overleefd en kon zo zelfstandig blijven. Een vernieuwde fusiegolf, gevolg van het Vlaams Regeerakkoord van 2019-2024, waarbij steden en gemeenten er financieel beter uitkomen als ze samengaan, is opnieuw een dreiging. Maar Lendelede wil zelfstandig blijven, ook al is er een uitgestoken hand van de stad Izegem.

De gemeente Lendelede grenst aan:

Kaart bewerken

 
Lendelede, kernen en buurgemeenten. De gele gebieden zijn bebouwde kernen.

Bezienswaardigheden bewerken

 
Sint-Blasiuskerk
  Zie Lijst van onroerend erfgoed in Lendelede voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
  • De Sint-Blasiuskerk is een gotische hallenkerk. Een eerdere romaanse kerk werd al in de 12de eeuw opgericht. Deze werd vergroot en omgebouwd in de 16de eeuw, en kreeg na nog een tweetal verbouwingen haar uiteindelijk uitzicht.

De Bergkapel is toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van de Zeven Smarten. Ze is gelegen op een heuvel van 40 meter, met een prachtig uitzicht op de Leie- en Scheldevallei. De kapel werd gebouwd in 1885. De eerste kapel zou zijn gebouwd in 1650.

Natuur en landschap bewerken

Lendelede ligt in Zandlemig Vlaanderen waarbij de hoogte varieert van 20 tot 42,5 meter. In het zuiden loopt de Hazebeek. Hier vindt men, in de Hazemeersen, ook het laagste punt van de gemeente. De Rug van Lendelede, waar zich de hoogste punten van de gemeente bevinden, vormt de waterscheiding tussen de Leie en de Mandel.

Demografische ontwikkeling bewerken

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden
Jaar Aantal[2]
1992 5.508
1993 5.528
1994 5.465
1995 5.464
1996 5.487
1997 5.448
1998 5.480
1999 5.479
2000 5.502
2001 5.491
2002 5.440
2003 5.425
2004 5.410
2005 5.416
2006 5.399
2007 5.411
2008 5.470
2009 5.536
2010 5.589
2011 5.647
2012 5.684
2013 5.730
2014 5.749
2015 5.743
2016 5.746
2017 5.768
2018 5.742
2019 5.747
2020 5.787
2021 5.766
2022 5.803
2023 5.863
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030

Politiek bewerken

Structuur bewerken

Lendelede Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau   Europese Unie   België   Vlaanderen   West-Vlaanderen Kortrijk Lendelede
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegen­woordigers		 Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring West-Vlaanderen Kortrijk-Ieper Kortrijk Kortrijk Lendelede
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

Burgemeesters van Lendelede waren:

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976 bewerken

Partij 10-10-1976 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006 14-10-2012 14-10-2018 13-10-2024
Stemmen / Zetels % 17 % 17 % 17 % 17 % 17 % 17 % 17 % 17 % 17
CVP1/CD&V2/CD&V Lendelede 20303 82,01 15 69,581 13 56,041 12 53,061 11 46,961 9 55,212 10 51,122 10 52,22 10 3
VU1/N-VA2/N-VA+TrotsB - - - 3,331 0 - - 24,912 4 30,12 5 B
Trots op LendleeA/N-VA+TrotsB - - - - - - - 17,7A 2
Jong-L1/Jong-Lendelede2 - - 11,451 1 15,331 2 31,891 5 33,132 6 14,32 2
SamenVoorLendelede - - - - - - 9,66 1
PVV1/VLD2 - 11,031 1 15,611 2 17,862 3 21,152 3 11,652 1 -
SP 18,0 2 19,39 3 16,9 2 10,42 1 - - -
Totaal stemmen 3676 3918 4055 4029 4156 4173 4342 4370
Opkomst % 97,66 96,02 95,67 96,29 94,84 95,6
Blanco en ongeldig % 2,8 5,1 4,12 3,97 4,33 3,95 4,68 4,5

Bronnen: 1976-2000: Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken // 2006-2012:https://www.nieuwsblad.be/regio/gemeente/8860_Lendelede/index.aspx?categorie=456

De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.


Bekende personen bewerken

Lendelede is de geboorteplaats van de beruchte bendeleider Ludovicus Baekelandt, geboren in 1774 en in 1803 in Brugge onthoofd.

Sport bewerken

  • Karateclub Lendelede
  • Lendeleedse turnclub (LTK)
  • Keurturnploeg Artgym2000
  • Volleybalclub Black and White Company Lendelede is aangesloten bij Volley Vlaanderen. De heren A treden aan in Liga B, de tweede hoogste reeks van het land en de dames A in Liga A. Daarnaast zijn er nog 4 seniorenploegen en 12 jeugdploegen in competitie.
  • Voetbalclub KFC Lendelede Sport is aangesloten bij de KBVB en actief in de provinciale reeksen.

Nabijgelegen kernen bewerken

Sente, Kuurne, Hulste, Bosmolens, Sint-Eloois-Winkel

Externe links bewerken

Zie de categorie Lendelede van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lendelede&oldid=67182186"