Lars-Erik Larsson

Lars-Erik Larsson
	Lars-Erik Larsson
Volledige naam	Lars-Erik Vilner Larsson
Geboren	15 mei 1908
Overleden	27 december 1986
Land	Zweden
Jaren actief	1926–1986
Nevenberoep	muziekpedagoog, dirigent, organist en muziekcriticus
Instrument	orgel
Leraren	Ernst Ellberg, Olallo Morales, Alban Berg, Fritz Reuter
Belangrijkste werken	Sinfonietta, Förklädd gud, Pastoral Suite
	(en) IMDb-profiel
	(en) Allmusic-profiel
	(en) Discogs-profiel;
	(en) MusicBrainz-profiel;
Portaal	Muziek

Lars-Erik Vilner Larsson (Åkarp, 15 mei 1908 – Helsingborg, 27 december 1986) was een Zweeds componist, muziekpedagoog, dirigent, muziekproducent, organist en muziekcriticus.

Levensloop bewerken

Larsson behaalde het diploma als organist in 1924 in Växjö en studeerde van 1925 tot 1929 aan de Kungliga Musikhögskolan in Stockholm bij Ernst Ellberg (compositie) en bij Olallo Morales (orkestdirectie). Met een studiebeurs van de Zweedse regering kon hij in 1929 en 1930 in Wenen bij Alban Berg en in Leipzig bij Fritz Reuter studeren.

Toen hij terugkeerde naar Zweden werd hij correpetitor bij het orkest van het Koninklijk Theater in Stockholm (1930-1931). Vanaf 1932 doceerde hij muziek in Malmö en Lund. Van 1933 tot 1937 werkte hij eveneens als muziekcriticus bij het Lunds Dagblad. Van 1937 tot 1954 werkte hij als dirigent en muziekproducent bij het Radiotjänst (nu de Zweedse Radio). In deze functie heeft hij ook het Koninklijk Filharmonisch Orkest van Stockholm gedirigeerd, dat toen - voordat het Symfonieorkest van de Zweedse Radio in 1965 werd opgericht - nog vele muziekuitzendingen verzorgde. Verder dirigeerde hij tot 1953 het Zweeds Radio Kamerorkest.

Van 1947 tot 1959 werkte hij eveneens als docent aan de Kungliga Musikhögskolan in Stockholm alsook van 1961 tot 1965 als directeur van de muziekafdeling van de Universiteit van Uppsala.

Larsson was van 1939 tot 1963 bestuurslid van de Föreningen Svenska Tonsättare (Zweedse componistenvereniging); van 1942 tot 1947 was hij tweede voorzitter.

In 1971 verhuisde hij naar Helsingborg, waar hij als vrije en onafhankelijke componist werkte. Als componist is hij vooral bekend voor zijn orkestwerken, maar hij schreef ook kamermuziek, vocale muziek en filmmuziek. De internationale doorbraak als componist bereikte hij met zijn Sinfonietta voor strijkorkest, die op 5 april 1934 tijdens het Festival van de International Society for Contemporary Music (ISCM) in Florence succesrijk in première ging. De meest uitgevoerde werken zijn misschien Förklädd gud, voor gemengd koor en orkest, op. 24 op een tekst van Hjalmar Gullberg en zijn Pastoral Suite, voor orkest, op. 19.

Larsson is op de "Pålsjö kyrkogård", een begraafplaats in de buurt van Helsingborg begraven. In de stad Lund is een gymnasium naar hem vernoemd, het "Lars-Erik Larsson-gymnasiet".^[1]

Composities bewerken

Werken voor orkest bewerken

Symfonieën bewerken

1927-1928 Symfonie nr. 1 in D majeur, op. 2
1. Allegro moderato
2. Adagio
3. Scherzo. Allegro vivace
4. Finale. Allegro con spirito
1936-1937 Symfonie nr. 2, op. 17
1. Allegro con moto
2. Andante
3. Moderato. Prestissimo
1944-1945 Symfonie nr. 3 in c mineur, op. 34
1. Allegro con brio
2. Adagio ma non troppo
3. Prestissimo - Andante - Prestissimo
4. Andante maestoso - Allegro molto

Concerten voor instrumenten en orkest bewerken

1934 Concert, voor saxofoon en strijkorkest, op. 14 - opgedragen aan Sigurd Rascher
1947 Concert, voor cello en orkest, op. 37
1952 Concert, voor viool en orkest, op. 42
1. Moderato
2. Andante pastorale
3. Lento
1955 Tolv concertini (Twaalf concertini), voor verschillende soloinstrumenten en strijkorkest, op. 45 nr. 1-12
1. voor dwarsfluit (1955)
2. voor hobo (1955)
3. voor klarinet (1957)
4. voor fagot (1955)
5. voor hoorn (1955)
6. voor trompet (1957)
7. voor trombone (1955)
8. voor viool (1957)
9. voor altviool (1957)
10. voor cello (1956)
11. voor contrabas (1957)
12. voor piano (1957)

Andere werken voor orkest bewerken

1929 Concertouverture nr. 1, op. 4
1930 Symfonische schetsen, op. 5
1932 Sinfonietta, voor strijkorkest, op. 10
1934 Kleine serenade, voor strijkorkest, op. 12
1934 Concertouverture nr. 2, op. 13
1935 Divertimento nr. 2, voor kamerorkest, op. 15
1936 Serenade, voor 2 violen, cello (solo) en strijkorkest
1937 Pastorale, voor dwarsfluit, klarinet, harp en klein strijkorkest
1938 En vintersaga, voor orkest, op. 18
1938 Pastoralsvit, voor kamerorkest, op. 19
1. Ouverture
2. Romance
3. Allegro
1939 Feestmuziek voor orkest, op. 22
1941 Det svenska landet, lyrische suite voor klein strijkorkest, op. 27
1943-1944 Gustaviansk svit, voor dwarsfluit, klavecimbel en strijkorkest, op. 28
1. Entrada
2. Pastorale
3. Andante grazioso
4. Arietta
5. Festivo
1944 Twee stukken voor strijkorkest
1949 Muziek voor orkest, op. 40
1960 Adagio, voor strijkorkest, op. 48
1960 Drie orkeststukken, op. 49
1961 Intrada, voor orkest
1962 Variaties, voor orkest, op. 50
1967 Lyrisk fantasi, voor kamerorkest, op. 54
1971 Due auguri, voor orkest, op. 62
1973 Barococo, suite voor orkest, op. 64
1980 Musica permutatio, voor orkest, op. 66

Werken voor harmonieorkest bewerken

1936 Liten marsch (Kleine mars)
1979 Concertino, voor trombone en harmonieorkest op. 45 nr. 7 - bewerkt door Stig Gustafson

Missen en andere kerkmuziek bewerken

1946 Kyrie och Agnus Dei, voor tweestemmig kinder- of vrouwenkoor
1954 Missa brevis, mis voor driestemmig gemengd koor
1964 Intrada solemnis, voor drie koren, 3 trompetten, 3 trombones en orgel - tekst: Aartsbisschop Stefan

Muziektheater bewerken

Opera's bewerken

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1930-1936	Princessan av Cypern, op. 9	4 bedrijven	29 april 1937, Stockholm, Koninklijk theater	Zacharias Topelius, naar Kalevala
1938; rev.1968	Arresten på Bohus	2 bedrijven	1 januari 1981, Stockholm, Zweedse televisie	Alf Henrikson
	Domedagshästen
	Magnus Ladulås	alleen een fragment

Balletten bewerken

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto	choreografie
1958	Linden		30 april 1958, Stockholm, Koninklijk theater

Toneelmuziek bewerken

Anne av de tusen dagarna - tekst: Maxwell Anderson
Musik till Sankta Lucia, toneelstuk ("kerkopera") - tekst: Martin Hagenfeldt
Musik till skådespel av (Muziek voor een toneelstuk van) William Shakespeare en August Strindberg
Färjestället, voor dwarsfluit, hobo, klarinet en strijkorkest

Vocale muziek bewerken

Cantates bewerken

1933 Det ljusa landet, cantate voor solisten, gemengd koor en orkest, op. 11 - tekst: Joel Rundt
1944 Det röda korset, cantate voor spreker, gemengd koor en orkest - tekst: Erik Axel Karlfeldt
1966 Soluret och urnan, cantate voor bariton, gemengd koor en strijkorkest, op. 53

Werken voor koor bewerken

1932 De nakna trädens sånger, divertimento voor mannenkoor a capella, op. 7 - tekst: Sigfrid Siwertz
1. Den unga lönnen
2. Linden
3. Björken
4. Pilarna
5. Ekarna
6. Poppeln
1932 Flugsurr, voor mannenkoor a capella - tekst: Karl August Tavaststjerna
1940 Förklädd gud, lyrische suite voor spreker, sopraan, bariton, gemengd koor en orkest, op. 24 - tekst: Hjalmar Gullberg
1940 Väktarsånger, voor bariton för bariton, spreker, mannenkoor en orkest, op. 25 - tekst: Karl Ragnar Gierow
1941 Röster från Skansen, lyrische suite voor bariton, gemengd koor en orkest, op. 26 - tekst: Hjalmar Gullberg
1950 Nordens länder, voor gemengd koor a capella - tekst: Hans Dhejne
1958 Jordevandrarens pilgrimsdröm, voor gemengd koor a capella - tekst: Verner von Heidenstam
1969 Tre citat, voor gemengd koor a capella, op. 59
1. Ingen fågel flyger för högt (Birds are never soaring too high) - tekst: William Blake
2. Kär blir stunden mig då - tekst: Horatius
3. En hund kallad Ego - tekst: Friedrich Nietzsche
Den befriade Prometheus, voor driestemmig vrouwenkoor en piano - tekst: Zweedse vertaling: Anders Österling
Vinteräng, voor kinderkoor a capella - tekst: Harry Martinson

Liederen bewerken

1927 En spelmans jordafärd, ballade voor bariton en orkest, op. 1 - tekst: Dan Andersson
1946 Nio sånger, voor zangstem en piano , op. 35 - tekst: Hjalmar Gullberg
1. Turandot
2. Jag väntar månen
3. Serenad
4. Bortom berg och mörka vatten
5. För vilsna fötter sjunger gräset
6. Allmänna salen
7. Skyn, blomman och en lärka
8. Långt bortom detta
9. Kyssande vind
1955 Tolv visor, voor zangstem en piano - tekst: Emil Hagström
1. Magdalena
2. Dans i Dödåker
3. Den försmådde älskaren
4. Den skämtsamma ålderdomen
5. En visa från Roslagen
6. En källa skall jag väl finna (Gullpudran)
7. Kistemålaren
8. Flickan med kyrkroten
9. Akvarell
10. Spansk fantasi
11. Läkedomsört
12. En visa till Ester
1955 Den tanklöse spelmannen och andra visor, voor zangstem en piano - tekst: Emil Hagström
1964 Åtta sånger, voor zangstem en piano, op. 52 - tekst: Gulli Lundström-Michanek
1. I denna natt
2. Du är bönen
3. Det var oändligt
4. Att vara två
5. Nu är det åter stilla
6. Ja, du är borta
7. Och det skall komma många tysta dagar
8. Stilla, älskade
1983 Ut mot udden, voor zangstem en piano - tekst: Karl-Ragnar Gierow

Kamermuziek bewerken

1928 Sonate in g mineur, voor viool en piano, op. 3
1938 Intima miniatyrer, voor strijkkwartet, op. 20
1941 Tre nocturner, voor cello en harp
1944 Strijkkwartet nr. 1, op. 31
1955 Quartetto alla serenata, voor strijkkwartet, op. 44
1956 Vijf schetsen, voor strijkkwartet
1968 Quattro tempi divertimento, voor blaaskwintet, op. 55
1969 Sonatine, voor cello en piano, op. 60
1970 Drie stukken, voor klarinet en piano, op. 61
1972 Aubade, voor hobo, viool, altviool en cello, op. 63
1975 Strijkkwartet nr. 3, op. 65

Werken voor orgel bewerken

1935 Preludium & postludium
Älgarås brudmarsch

Werken voor piano bewerken

1926 Sommarkvällar
1926 Tre poem
1926 Två humoresker
1932 10 tweestemmig pianostukken
1936 Sonatine nr. 1, op. 16
1946-1947 Croquiser, op. 38
1947 Sonatine nr. 2, op. 39
1950 Sonatiner, op. 41
1960 Twaalf kleine pianostukken, op. 47
1969 Gemakkelijk spelstukken, op. 56
1969 Vijf stukken, op. 57
1969 Zeven kleine Fuga's met Preludes in oude stijl, op. 58

Filmmuziek bewerken

1941 Livet går vidare
1941 Första divisionen
1941 Bara en kvinna
1941 En kvinna ombord
1941 Snapphanar
1943 Elvira Madigan
1943 Kvinnor i fångenskap
1943 Det brinner en eld
1943 Herre med portfölj
1944 Kungajakt
1944 Narkos
1944 Excellensen
1944 Den osynliga muren
1944 Flickan och Djävulen
1944 Snöstormen
1945 Rosen på Tistelön
1945 Två människor
1945 Flickor i hamn
1946 Iris och löjtnantshjärta
1954 Herr Arnes penningar
1955 Enhörningen
1957 Nattens ljus
1958 Laila

Publicaties bewerken

Hur jag börjande, Musikvärlden, 1946
Den svenske tonsättarens situation, interview door Göran Bergendal in: Nutida musik, 14, nr 2, 1970/1971.
Att flyga som Mozart (Om te vliegen als Mozart), Stemmen in radio-televisie, 35, no 19, 1968.
Organister och klockare i Uppland (1600-1870). Svartsjö kontrakt, Uppsala: Lundequistska bokh. (distr.), 1977. 140 p., ISBN 978-9-197-02280-4
Uppländske spelmän under 4 århundraden, Uppsala: Upplands grafiska, 1980. 336 p., ISBN 978-9-197-02281-1
Lars-Erik Larsson, interview door Sixten Nordström, in: Konsertnytt, nr 1, 1983/1984

Bibliografie bewerken

Anders Olof Lundegård: Background and Emergance of the Swedisch Saxophone Concerto Lars-Erik Larsson, Op.14, Dissertation Doctor of Musical Arts, Northwestern University, Evanston (Illinois), December 1995.
Göran Bergendal: Lars-Erik Larsson, in: Musiken in Sverige, iv: Konstmusik, folkmusik, populärmusik 1920–1990, ed. L. Jonsson, Stockholm, 1994. pp. 385–393
Wolfgang Suppan, Armin Suppan: Das Neue Lexikon des Blasmusikwesens, 4. Auflage, Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Schulz GmbH, 1994, ISBN 3-923058-07-1
Stig Jacobsson, Hans-Gunnar Peterson: Swedish Composers of the 20th Century, Stockholm: Svensk musik, 1988.
Stig Jacobsson: Lars-Erik Larsson, Stockholm, Sweden: Swedish Music Information Center, 1987. 24 p., ISBN 978-9-185-47035-8
Sven G. Winquist: Musik i svenska ljudfilmer 1950-1959, Stockholm: Svensk Musik, 1985, 194 p.
Olof Hojer: Lars-Erik Larsson och pianot. Om tonsättarens syn pa tolkningen av hans musik i allmanhet och av hans "sju sma fugor med preludier i gammal stil" Op. 58 i synnerhet, in: Musikrevy. 34 (1979), pp. 230-235.
Göran Bergendahl: Nya stycken av Lars-Erik Larsson, Nutida Musik, 1970/1971.

Externe links bewerken

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Internetpagina van het Lars-Erik Larsson-gymnasiet

[1] Internetpagina van het Lars-Erik Larsson-gymnasiet

[1]