Wikipedia

Landdag van Nedersaksen

parlement van Nedersaksen, Duitsland

De Landdag van Nedersaksen (Duits: Niedersächsischer Landtag) is het parlement van de Duitse deelstaat Nedersaksen. Het parlement heeft minimaal 135 leden, maar kan door Überhangmandate meer leden tellen. De Landdag vergadert in het Leineschloss te Hannover.

Landdag van Nedersaksen
Niedersächsischer Landtag
Wetgevend orgaan van Vlag van de Duitse deelstaat Nedersaksen Nedersaksen
Het parlementsgebouw (Leineschloss) in Hannover
Algemene informatie
Opgericht in 1947
Aantal leden 146
Ontmoetingsplaats Hannover
Huidige legislatuur
Voorzitter Hanna Naber (SPD)
Portaal  Portaalicoon   Politiek

Geschiedenis bewerken

De huidige deelstaat Nedersaksen werd op 1 november 1946 gesticht door de toenmalige Britse militaire regering, die het gebied na de Tweede Wereldoorlog controleerde. De deelstaat kwam voort uit een samenvoeging van het Land Hannover en de vrijstaten Braunschweig, Oldenburg en Schaumburg-Lippe. De respectievelijke Landdagen van deze gebieden, die eerder door de Britse militairen waren ingesteld en benoemd, werden verenigd in de nieuw opgerichte Landdag van Nedersaksen. Op 9 december 1946 trad een voorlopig (eveneens door de Britten samengesteld) parlement aan. Hinrich Wilhelm Kopf (SPD) werd benoemd als eerste minister-president.

De eerste verkiezingen voor het deelstaatparlement van Nedersaksen vonden plaats op 20 april 1947. Hieruit vloeide, onder leiding van Kopf, een regering voort bestaande uit vrijwel alle vertegenwoordigde partijen (SPD, CDU, FDP, DP, KPD en DZP). In 1948 verlieten de FDP, de DP en de KPD de regering en in 1950 de CDU. In 1951 vonden nieuwe verkiezingen plaats. Kopf bleef minister-president tot 1955 en bekleedde de functie nogmaals van 1959 tot 1961.

De SPD bleef tot 1974 de grootste partij van Nedersaksen. Daarna verschoof de macht langzaam maar zeker naar de CDU: Ernst Albrecht was namens die partij veertien jaar lang minister-president (1976-1990). Tijdens de jaren negentig werd Nedersaksen weer gedomineerd door de SPD, waarbij Gerhard Schröder tussen 1990 en 1998 drie kabinetten leidde. Door de jaren heen heeft ook de FDP regelmatig geregeerd, zowel met SPD als met CDU.

Bij de meest recente Landdagverkiezingen in Nedersaksen (gehouden op 9 oktober 2022) werd de SPD met 57 zetels de grootste partij, gevolgd door de CDU met 47 zetels. Bündnis 90/Die Grünen en Alternative für Deutschland boekten beide een forse winst, terwijl de FDP voor het eerst sinds 1998 de kiesdrempel niet haalde. Minister-president Stephan Weil (SPD) vormde een coalitieregering van SPD en Bündnis 90/Die Grünen.

Parlementsgebouw bewerken

 
De nieuwe vergaderzaal van de Landdag (2018)

De Landdag van Nedersaksen zetelt sinds 1962 in het Leineschloss, in de oude binnenstad van Hannover. Voordien (in de periode 1947-1962) was het parlement gehuisvest in een zijvleugel van het raadhuis van Hannover, maar deze ruimte was erg krap en bood niet genoeg plaats aan alle fracties, commissies en pers. Gekozen werd daarom voor een verhuizing naar het Leineschloss, een classicistisch paleiscomplex dat tot 1866 als residentie voor de koningen van Hannover diende. Het gebouw, dat tijdens de Tweede Wereldoorlog werd verwoest, had vanaf 1957 uitgebreide bouw- en renovatiewerkzaamheden ondergaan onder leiding van Dieter Oesterlen. In 1962 waren deze herstellingen afgerond en was het complex beschikbaar voor het parlement.

Vanaf 2000 ontstonden plannen om de plenaire zaal van het Leineschloss te moderniseren en uit te breiden. Uiteindelijk werd in 2010 door de leden van de Landdag beslist om het zaalgebouw te slopen en op dezelfde plaats nieuwbouw te realiseren. Dit besluit leidde tot publieke verontwaardiging en werd, vanwege een waarschijnlijke overschrijding van de budgetten, ten slotte geschrapt. Eind 2014 werd alsnog begonnen met een grootschalige renovatie, die in oktober 2017 werd voltooid. Onder meer de betonnen buitenmuren werden hierbij voor 1 miljoen euro gesaneerd.

Kiesrecht bewerken

De grondwet van Nedersaksen, die aanvankelijk in 1951 werd ingesteld, bepaalt onder meer dat de Landdag ten minste 135 leden kent en in principe voor vijf jaar wordt gekozen. Nedersaksen heeft een kiessysteem waarbij de kiezers twee stemmen hebben: met de eerste stem wordt de kandidaat voor het kiesdistrict gekozen, de tweede stemmen bepalen de uiteindelijke verhouding in het parlement. Om tot die verhouding te komen kan het aantal van 135 zetels middels Überhangmandate worden uitgebreid. Sinds de meest recente verkiezingen in 2022 telt het parlement 146 afgevaardigden.

Er geldt een kiesdrempel van 5%.

Verkiezingsuitslagen 1947–heden bewerken

Zetelverdeling 2022
    
De 146 zetels zijn als volgt verdeeld:

In dit overzicht worden de percentages en (in het vet) de zetelverdelingen weergegeven zoals die bij de parlementsverkiezingen werden bepaald. De beige gekleurde vakken duiden de partijen aan die na de betreffende verkiezingen vertegenwoordigd waren in de regering van Nedersaksen.

Jaar SPD CDU FDP DP KPD DZP GB-BHE Overige Zeteltotaal
1947 43,4%
(65)		 19,9%
(30)		 8,8%
(13)		 17,9%
(27)		 5,6%
(8)		 4,1%
(6)		 0,3%
(0)		 149
1951 33,7%
(64)		 23,7%
(35) [1]		 8,3%
(12)		 23,7%
(35) [1]		 1,8%
(2)		 3,3%
(4)		 14,9%
(21)		 14,3%
(20) [2]		 158
1955 35,2%
(59)		 26,6%
(43)		 7,9%
(12)		 12,4%
(19)		 1,3%
(2)		 1,1%
(1)		 11%
(17)		 4,5%
(6) [3]		 159
1959 39,5%
(65)		 30,8%
(51)		 5,2%
(8)		 12,4%
(20)		 8,3%
(13)		 3,8%
(0)		 157
1963 44,9%
(73)		 37,7%
(62)		 8,8%
(14)		 8,6%
(0)		 149
1967 43,1%
(66)		 41,7%
(63)		 6,9%
(10)		 8,3%
(10) [4]		 149
1970 46,3%
(75)		 45,7%
(74)		 4,4%
(0)		 3,6%
(0)		 149
1974 43,1%
(67)		 48,8%
(77)		 7,0%
(11)		 1,1%
(0)		 155
Jaar SPD CDU FDP Grüne Die Linke AfD Overige Zeteltotaal
1978 42,2%
(72)		 48,7%
(83)		 4,2%
(0)		 3,9%
(0)		 1,1%
(0)		 155
1982 36,5%
(63)		 50,7%
(87)		 5,9%
(10)		 6,5%
(11)		 0,4%
(0)		 171
1986 42,1%
(66)		 44,3%
(69)		 6,0%
(9)		 7,1%
(11)		 0,5%
(0)		 155
1990 44,2%
(71)		 42,0%
(67)		 6,0%
(9)		 5,5%
(8)		 2,3%
(0)		 155
1994 44,3%
(81)		 36,4%
(67)		 4,4%
(0)		 7,4%
(13)		 7,5%
(0)		 161
1998 47,9%
(83)		 35,9%
(62)		 4,9%
(0)		 7,0%
(12)		 4,3%
(0)		 157
2003 33,4%
(63)		 48,3%
(91)		 8,1%
(15)		 7,6%
(14)		 2,6%
(0)		 183
2008 30,3%
(48)		 42,5%
(68)		 8,2%
(13)		 8,0%
(12)		 7,1%
(11)		 3,9%
(0)		 152
2013 32,6%
(49)		 36,0%
(54)		 9,9%
(14)		 13,7%
(20)		 3,1%
(0)		 4,7%
(0)		 137
2017 36,9%
(55)		 33,6%
(50)		 7,5%
(11)		 8,7%
(12)		 4,6%
(0)		 6,2%
(9)		 2,5%
(0)		 137
2022 33,4%
(57)		 28,1%
(47)		 4,7%
(0 )		 14,5%,
(24)		 2,7%
(0)		 10,9%
(18)		 5,7%
(0)		 146

Parlementsvoorzitters bewerken

Voorzitters van de Landdag van Nedersaksen
Persoon Periode Partij
Karl Olfers 1946–1955 SPD
Werner Hofmeister 1955–1957 CDU / DP [1]
Paul Oskar Schuster 1957–1959 CDU / DP [1]
Karl Olfers 1959–1963 SPD
Richard Lehners 1963–1967 SPD
Wilhelm Baumgarten 1967–1974 SPD
Heinz Müller 1974–1982 CDU
Bruno Brandes 1982–1985 CDU
Edzard Blanke 1985–1990 CDU
Horst Milde 1990–1998 SPD
Rolf Wernstedt 1998–2003 SPD
Jürgen Gansäuer 2003–2008 CDU
Hermann Dinkla 2008–2013 CDU
Bernd Busemann 2013–2017 CDU
Gabriele Andretta 2017–2022 SPD
Hanna Naber sinds 2022 SPD

Zie ook bewerken

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Landdag_van_Nedersaksen&oldid=67423339"