Lambert Jacobsz
Lambert Jacobsz (Amsterdam ca 1598 - Leeuwarden 27 juni 1636) was een Nederlands kunstschilder van historiestukken, voorganger bij de doopsgezinden in Leeuwarden, ondernemer en kunsthandelaar.
Leven bewerken
Hij was de zoon van een lakenkoper op de Nieuwendijk en de vader van de in Leiden werkzame schilder Abraham van den Tempel. Hij wordt vermeld als leerling van Peter Paul Rubens in een catalogus van Hoet, 1752, maar de precieze periode van zijn eventuele werkzaamheid in het Rubensatelier is niet bekend. Hij behoorde tot de voor-Rembrandtse schildersgroep (oa. Pieter Lastman, Jan Pynas en Claes Cornelisz. Moeyaert maakten ook deel uit van deze groep). Bij zijn huwelijk in 1620 maakte Vondel een lofdicht. In tegenstelling tot wat vaker wordt beweerd heeft hij niet een reis naar Italië ondernomen. In het gedicht dat Vondel wijdde aan het huwelijk van Lambert Jacobsz. met Aecht Anthonisdr. wordt dat met zoveel woorden gezegd:
"Aen den BRUIDEGOM LAMBRECHT JACOBSZ. Met sijn BRVIDT, AECHTJEN ANTHONIS.
Vereenigt Anno 1620. den 28 van Hoymaendt.
De Schilder-kunst die praelt met duysend oude stucken,
Die aen den Tyber als Goddin wordt aengebeen
Van aller Geesten puyck, dat vuyrig derwaerts heen
Zich spoed om met doo stof het leven uyt te drucken:
Dees, hoe aenlockend, kost de sinnen niet verrucken,
Van onse Schilder-geest, die in 't gemoed bestreen
geen doode verw vernoegde, albast noch marmorsteen,
Om een ontloken bloem in 't Nederland te plucken.
Na veel raedslagens hy 't geheimenis dus vraegt:
waer mach myn eega zyn? hoe noemt me dese Maegt?
Aecht glamde ' Heyligdom: dies om nu uyt te kiesen
van duysend Aechten een, keerde onse Bruygom t'huys
En socht sijn troost, sijn helft, sijn Bruyt met druk en kruys,
En in midsomer vond sijn Aecht in 't Hof der Vriesen."[1] [2]
In 1621 verhuisde hij naar Leeuwarden. Jacobsz. werd de leermeester van Jacob Backer en Govert Flinck. Jacobsz hertrouwde met een dochter van de Hoornse geschiedschrijver Theodorus Velius.
Werk bewerken
- De apostel Paulus, 1629, Leeuwarden, Fries Museum
- De vier westerse kerkvaders: Ambrosius, Augustinus, Gregorius, Hiëronymus van Stridon, Leeuwarden, Fries Museum
- Het bezoek van de drie engelen aan Abraham, 1628, Leeuwarden, Fries Museum
- Het bezoek van de drie engelen aan Abraham, Emden, Ostfriesisches Landesmuseum Emden
- De berisping van de ongehoorzame profeet, ca. 1631, Lund, Universiteit van Lund
- Jozef door zijn broers verkocht, 1631, particuliere collectie
- Christus en de Samaritaanse bij de bron, 1635, Johannesburg, Johannesburg Art Gallery
- De ontmoeting van Jacob en Esau, Leiden, Prentenkabinet van de Universiteitsbibliotheek Leiden
- De barmhartige Samaritaan, Amsterdam, Rijksprentenkabinet
- De rust op de vlucht naar Egypte, 1624, Leeuwarden, Princessehof
- Ontmoeting tussen de ongehoorzame profeet en de man van God, Amsterdam, Rembrandthuis (bruikleen van het Rijksmuseum)
Bibliografie bewerken
- s.n. 1978: A checklist of painters c1200-1976 represented in the Witt Library, Courtauld Institute of Art, London.
- BAKKER, P. 2008: ‘Lexicon van schilders in Friesland (1590-1700)’, in: Gezicht op Leeuwarden. Schilders in Friesland en de markt voor schilderijen in de Gouden Eeuw, Amsterdam, (proefschrift Universiteit van Amsterdam), pp. 177–248; pp. 210–211.
- MEIJ-TOLSMA, Marijke van der 1996, Dictionary of Art, vol. 16, 833
- MEIJ-TOLSMA, M. van der 1989, 'Lambert Jacobsz. (ca. 1598-1636). Kunstschilder en doopsgezind leraar te Leeuwarden', in: Doopsgezinde Bijdragen (nieuwe reeks) 15, 79-96.
- MEIJ-TOLSMA, Marijke van der 1988, 'Lambert Jacobsz. (ca. 1598-1636). Een Amsterdams historieschilder te Leeuwarden', in: De zeventiende eeuw, 4-2, 29-54.
- HOET, G. 1752: Catalogus of naamlyst van schilderyen met derzelver pryzen zedert een langen reeks van jaaren … zoo in Holland als op andere plaatzen in het openbaar verkogt: benevens een verzameling van lysten van verscheyden nog in wezen zynde cabinetten, Den Haag.
- HOLLSTEIN, F.W.A. (e.a.) 1953: Dutch & flemish etchings, engravings and woodcuts ca. 1450-1700. Deel 9, Amsterdam p. 176.
- STRAAT, H.L. 1925: ‘Lambert Jacobsz : schilder’, in : De Vrije Fries, Leeuwarden, pp. 54–94.
- THIEME, U., BECKER, F. 1925: Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler : von der Antike bis zur Gegenwart. Deel 18, Leipzig, p. 259.
- VAN DEN WILIGEN, A., DE KINKELDER M. 1993/1998: Dictionary of Dutch and Flemish Landscape and Marine painters working in oils, active before 1725, s.l.
- WASSENBERGH, A. 1936: Herdenkingstentoonstelling Lambert Jacobsz., [tentoonstellingscatalogus], Leeuwarden.
- WIJNMAN, H.F. 1930: 'Nieuwe gegevens omtrent den schilder Lambert Jacobsz.', in: Oud Holland nr. 47, p. 145-157.
- WIJNMAN, H.F. 1934: 'Nieuwe gegevens omtrent den schilder Lambert Jacobsz.', in: Oud Holland nr. 51, Amsterdam, p. 241-255.
| Bronnen, noten en/of referenties |
