Kuttanacaiman

geslacht uit de onderfamilie kaaimannen

Kuttanacaiman[1][2] is een monotypisch geslacht van uitgestorven kaaimannen, vertegenwoordigd door de typesoort Kuttanacaiman iquitosensis. Kuttanacaiman leefde in wat nu het Amazonebekken is tijdens het Midden-Mioceen, ongeveer 13 miljoen jaar geleden.

Kuttanacaiman
Status: Uitgestorven
Fossiel voorkomen: Midden-Mioceen
Kuttanacaiman
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Crocodilia
Familie:Alligatoridae
Onderfamilie:Caimaninae
Geslacht
Kuttanacaiman
Salas-Gismondi et al., 2015
Typesoort
Kuttanacaiman iquitosensis
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Naamgeving

bewerken

De soort Kuttanacaiman iquitosensis werd in 2015 benoemd door Salas-Gismondi e.a.[3] De geslachtsnaam komt van het Quechua-woord kuttana, wat 'vermalende of verpletterende machine' betekent, en de soortaanduiding eert de inheemse volkeren van Iquitos.

Het holotype is MUSM 1490, een bijna volledige schedel met onderkaken. Verschillende losse beenderen van schedels en onderkaken zijn toegewezen. De fossielen stammen uit de Pebas-formatie bij Iquitos, Peru.

Beschrijving

bewerken

Kuttanacaiman iquitosensis wordt gekenmerkt door een korte, ronde snuit en stompe tanden aan de achterkant van zijn kaken die waarschijnlijk waren aangepast aan het pletten van zoetwatertweekleppigen. De geschatte totale lichaamslengte is 171,2-189,1 centimeter.

Habitat

bewerken

Kuttanacaiman leefde in de Amazone in een tijd voordat het stroomgebied van de Amazone was ontstaan; daarvoor in de plaats was er een enorm wetland, het Pebas Mega-Wetland-systeem genaamd, met een oppervlakte van ongeveer een miljoen vierkante kilometer in een stroomgebied ten oosten van de zich nog steeds vormende Andes, die op dat moment een snelle stijging doormaakten in bepaalde delen. Kuttanacaiman bestond naast zes andere krokodillensoorten, waaronder twee andere kaaimansoorten met plettende tanden: Gnatusuchus pebasensis en Caiman wannlangstoni. Schelpen die behoren tot het tweekleppige geslacht Pachydon vormen dikke fossiele bedden in de Pebas-formatie en kunnen een voedselbron zijn geweest voor Kuttanacaiman en andere kaaimannen in moerassen.

Fylogenie

bewerken

Een in 2015 gepubliceerde fylogenetische analyse geeft aan dat Kuttanacaiman een van de meest basale leden van de clade Caimaninae is. Andere basale caimaninen zoals Gnatusuchus en Globidentosuchus hebben ook plettende tanden, wat suggereert dat dit type gebit voorouderlijk was voor de clade. Latere kaaimannen, waaronder de meeste levende soorten in het geslacht Caiman, hebben meer algemene gebitten, maar sommige soorten zoals Caiman wannlangstoni en Caiman latirostris lijken opnieuw plettende gebitten te hebben ontwikkeld. Hieronder is een cladogram dat dit evolutionaire patroon laat zien, met kaaimannensoorten vetgedrukt:

Globidonta

Alligatorinae





Albertochampsa



Brachychampsa



Stangerochampsa



Caimaninae (kaaimannen)

Gnatusuchus pebasensis




Globidentosuchus brachyrostris




Eocaiman cavernensis




Kuttanacaiman iquitosensis





Purussaurus spp.



Mourasuchus spp.






Tsoabichi greenriverensis



Necrosuchus ionensis



Paleosuchus spp.



Jacarea

Centenariosuchus gilmorei





Caiman crocodilus



Caiman yacare




Caiman brevirostris



Caiman latirostris



Caiman wannlangstoni



La Venta caiman



Melanosuchus fisheri



Melanosuchus niger