Koninklijke Noorse luchtmacht

De Koninklijke Noorse luchtmacht (Noors: Luftforsvaret) is de in 1944 gevormde luchtmacht van Noorwegen. Ze telt zo'n 1430 personeelsleden, inclusief burgers, 600 dienstplichtigen en kan in oorlogstijd zo'n 5500 man mobiliseren.

Koninklijke Noorse luchtmacht
Luftforsvaret
Het roundel van de Noorse luchtmacht.
Land Vlag van Noorwegen Noorwegen
Onderdeel van Noorse strijdkrachten
Oprichting 10 november 1944
Leiding
Commandant Majoor-Generaal Stein Erik Nodeland
Slagkracht
Troepensterkte* ~1430
Aantal vliegtuigen* 86
Aantal helikopters* 50
(*) Gegevens voor 2010

Geschiedenis bewerken

Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog bewerken

 
De controletoren van luchtmachtbasis Rygge, aug 1983.

Op initiatief van de Koninklijke Noorse marine kocht Noorwegen in 1912 haar eerste vliegtuig, de HNoMS Start. Het toestel werd in Duitsland gekocht en betaald van publieke giften en een aanzienlijke bijdrage van koning Haakon VII. Tot de Tweede Wereldoorlog waren de meeste vliegtuigen van het leger van lokale makelij, hetzij in licentie gebouwd, zoals de Fokker C.V-bommenwerper. Toen die oorlog in de jaren 1930 in de lucht hing werden moderne Britse en Duitse vliegtuigen aangeschaft. In de maanden voordat Noorwegen door nazi-Duitsland werd bezet bestelde het een aanzienlijk aantal toestellen in de Verenigde Staten, maar degene die reeds geassembleerd waren ten tijde van de invasie hadden nog geen bewapening gekregen. Deze werden door de nazi's aan het Duitsgezinde Finland verkocht. Andere Noorse toestellen vluchtten over de Finse grens en werden ingezet door de Finse luchtmacht. Nog te leveren vliegtuigen werden naar de Noorse regering in ballingschap in Groot-Brittannië gestuurd. De luchtmacht was in die periode verdeeld over de luchtdienst van de landmacht en de marine.

Na WOII bewerken

 
Embleem met het motto "Voor koning, volk en vaderland".

In november 1944 werden de luchtdiensten van het leger en de marine samengevoegd als de Noorse luchtmacht. Die vloog tot in de jaren 1950 onder meer met de Britse Supermarine Spitfire. In 1947 werd de radar geïntroduceerd en een jaar later met de De Havilland Vampire de eerste straaljagers. In 1949 stond Noorwegen mee aan de wieg van de NAVO en kreeg alzo militaire steun van de VS. Daarmee kon de luchtmacht tijdens de Koude Oorlog uitbreiden. Noorwegen was buiten Turkije ook het enige NAVO-land dat een landgrens had met de Sovjet-Unie. Daarlangs onderschepte Noorse gevechtsvliegtuigen jaarlijks gemiddeld 5 à 600 USSR-toestellen. In 1955 ontving Noorwegen met de Bell 47D haar eerste helikopters. In 1959, ten slotte, werd de afdeling luchtafweergeschut geïntegreerd met de luchtmacht. Eind jaren 1970 koos Noorwegen in samenwerking met België, Nederland en Denemarken de F-16 als nieuw gevechtsvliegtuig.

Na de Koude Oorlog bewerken

In 2002 vlogen Noorse F-16's samen met F-16's van de Deense- en de Nederlandse luchtmacht ter ondersteuning van de Oorlog in Afghanistan naar Kirgizië. Vier Noorse- en acht Nederlandse F-16 vormden in 2006 in Afghanistan een airwing. Noorwegen besloot ook haar verouderde Sea Kings te vervangen door nieuwe NHI NH90's alsook de F-16's door F-35 Lightning II's.

Luchtmachtbases bewerken

 
Een van voormalige F-86K Sabres van Noorwegen uit de jaren 1950, april 2009
 
Andenes/Andøya
Bodø
Bardufoss
Florø
Oslo/Gardermoen
Lakselv/Banak
Ørland
Moss/Rygge
Stavanger Sola
Andenes/Andøya
P-3 Orion
Bodø
F-16
Sea King
Bardufoss
NH90
Lynx
Bell 412
T-17 (vliegschool)
Florø
Sea King
Oslo/Gardermoen
C-130
Lakselv/Banak
Sea King
Ørland
F-16
Sea King
F-35[1]
Moss/Rygge
Sea King
Bell 412
Falcon 20C-5/ECM
Stavanger Sola
Sea King

Inventaris bewerken

 
Een Noorse F-16 in Rome, 2004.
 
Een Noorse Sea King-reddingshelikopter, jun 2003.
Toestel Versie(s) # (or.) Rol Herkomst

Vliegtuigen bewerken

Canadair CF-5 CF-5A/B 0 (15)[2] Gevechtsvliegtuig
Bommenwerper
  Canada
  Verenigde Staten
Dassault Falcon 20 20ECM
20C-5
2
1
ECM
VIP
  Frankrijk
Lockheed C-130 Hercules C-130 J-30[3] 4 Transport   Verenigde Staten
Lockheed F-16 Fighting Falcon F-16AM
F-16BM
47
10 (72)
Gevechtsvliegtuig   Nederland
  Verenigde Staten[4]
Lockheed P-3 Orion P-3C UIP
P-3N
4
2
Zeeverkenning   Verenigde Staten
Saab Safari 16 Opleiding   Zweden

Helikopters bewerken

Bell 412 412SP 18 (19) Varia   Verenigde Staten[5]
NHI NH90 NH90 NFH 14[6] Varia   Europese Unie
Westland Lynx Lynx Mk.86 6 Kustwacht   Verenigd Koninkrijk
Westland Sea King Sea King Mk.43 12 SAR   Verenigd Koninkrijk
  Verenigde Staten[7]

Zie ook bewerken

Externe links bewerken

Zie de categorie Royal Norwegian Air Force van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.