Kobalt(II)sulfaat

Kobalt(II)sulfaat (CoSO₄) is een hygroscopisch kobaltzout van zwavelzuur. De stof komt voor als rode kubische kristallen, die goed oplosbaar zijn in water. Kobalt(II)sulfaat komt ook voor als monohydraat, hexahydraat en heptahydraat. Dit laatste is niet rood maar eerder paars van kleur.

Kobalt(II)sulfaat
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van kobalt(II)sulfaat
Kobalt(II)sulfaat-kristallen
Algemeen
Molecuulformule	CoSO4
IUPAC-naam	kobalt(II)sulfaat
Molmassa	154,9958 g/mol
SMILES	[O-]S(=O)(=O)[O-].[Co+2]
InChI	1S/Co.H2O4S/c;1-5(2,3)4/h;(H2,1,2,3,4)/q+2;/p-2
CAS-nummer	10124-43-3
EG-nummer	233-334-2
PubChem	24965
Wikidata	Q411214
Beschrijving	Rode kristallen
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Gevaar
H-zinnen	H302 - H317 - H334 - H341 - H350 - H360F - H410
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P201 - P261 - P273 - P280 - P308+P313 - P501
Carcinogeen	mogelijk (IARC-klasse 2B)
Hygroscopisch?	ja
EG-Index-nummer	027-005-00-0
LD50 (ratten)	(oraal) 424 mg/kg
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vast
Kleur	rood
Dichtheid	3,71 g/cm³
Smeltpunt	735 °C
Oplosbaarheid in water	383 g/L
Goed oplosbaar in	water, methanol
Matig oplosbaar in	ethanol
Geometrie en kristalstructuur
Kristalstructuur	kubisch
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Natuurlijk voorkomen

Kobalt(II)sulfaat is een natuurlijk voorkomende verbinding. Een aantal hydraten komt voor als mineralen:

• biebieriet: CoSO₄ · 7H₂O
• moorhouseiet: (Co,Ni,Mn)SO₄ · 6H₂O
• aplowiet: (Co,Mn,Ni)SO₄ · 4H₂O
• kobaltkieseriet: CoSO₄ · H₂O

Synthese

Kobalt(II)sulfaat kan bereid worden door reactie van kobalt, kobalt(II)oxide, kobalt(II)hydroxide of kobalt(II)carbonaat en zwavelzuur:

${\ce {Co + H2SO4 -> CoSO4 + H2}}$

${\ce {CoO + H2SO4 -> CoSO4 + H2O}}$

${\ce {Co(OH)2 + H2SO4 -> CoSO4 + 2 H2O}}$

${\ce {CoCO3 + H2SO4 -> CoSO4 + H2O + CO2}}$

Toepassingen

Kobalt(II)sulfaat wordt gebruikt als kleurstof voor porselein en glas, bij de synthese van andere kobaltverbindingen en als additief bij bodemmeststoffen en diervoeder.

Wanneer ammoniak wordt toegevoegd aan een oplossing van kobalt(II)sulfaat, dan slaat het paarse dubbelzout ammoniumkobalt(II)sulfaat (als hexahydraat) neer. Het is hierin vergelijkbaar met de overeenkomstige ijzerverbinding waarmee ammoniumsulfaat Mohrs zout vormt.

Toxicologie en veiligheid

Kobalt(II)sulfaat is toxisch en mogelijk ook carcinogeen voor de mens. Het is door het IARC ondergebracht in klasse 2B.

Externe links

• (en) MSDS van kobalt(II)sulfaat (monohydraat)
• (en) MSDS van kobalt(II)sulfaat (heptahydraat)

Bronnen, noten en/of referenties