Kamp Conrad
Kamp Conrad nabij Rouveen (Nederlandse provincie Overijssel) bij het Conradkanaal was een werkkamp dat aanvankelijk bedoeld was om werkloze mannen in de ruilverkaveling aan het werk te zetten.
| Kamp Conrad | ||
|---|---|---|
  | ||
| Ingebruikname | 1929 | |
| Gesloten | zestiger jaren | |
| Locatie | Rouveen | |
| Verantwoordelijk land | Nazi-Duitsland Nederland | |
| Coördinaten | 52° 38′ NB, 06° 11′ OL | |
| Beheerder | Wv RvdW | |
Werkverschaffing bewerken
In 1929 werden aan de westzijde van het Conradkanaal twee barakken gebouwd in het kader van de werkverschaffing. Nadat het kamp in 1939 onder de Rijksdienst voor de Werkverruiming was komen te vallen, werden de barakken in 1940 naar de oostzijde van het kanaal verplaatst. Van 1929 tot en met april 1942 hebben werklozen die bij de ruilverkaveling werden ingezet onderdak in dit kamp gevonden. Het kamp werd geleid door een kok/beheerder. Deze kreeg assistentie van een kok en een huishoudelijke hulp.
Indeling kamp bewerken
De vroegere locatie van het kamp is nu gelegen bij de Klaas Kloosterweg West. Het kamp bestond uit vier woonbarakken, elk met acht kamers met zes slaapplaatsen, een barak met daarin de beheerderswoning, kantoor en keuken. Verder een kantine, enkele toiletten, een magazijn en waslokalen. In totaal konden er dus 192 werklozen in het kamp verblijven.
Joodse periode bewerken
Vanaf 25 april 1942 gebruikte de Duitse bezetter het kamp als tijdelijke buffer voor Westerbork en moesten de werklozen plaats maken voor Joodse mannen. Joden, voornamelijk uit Amsterdam, maar ook uit Staphorst en Meppel, werden verplicht tewerkgesteld en zo gelijktijdig geïsoleerd van hun familie. In kamp De Conrad hebben in totaal 340 Joodse mannen gewoond. Zij moesten bij Staphorst een weg, de Afschuttingsweg en een ernaast gelegen sloot, aanleggen. Deze weg wordt nu in de omgeving nog de Jodenweg genoemd en de sloot de Jodensloot. Op 3 oktober 1942 (Jom Kipoer) werden de mannen gedeporteerd naar Westerbork. Van daaruit werden zij naar Oost-Europese vernietigingskampen gestuurd. Slechts vier van hen hebben de oorlog overleefd.
Latere oorlogsperiode bewerken
Na oktober 1942 kreeg kamp Conrad verschillende bestemmingen. Eerst kwamen er werklozen uit Rotterdam te wonen. Later evacués uit Zierikzee. Doortrekkende Duitse soldaten hebben het kamp een poos als kazerne gebruikt. In het laatste oorlogsjaar verbleven er evacués uit de kustprovincies, die moesten wijken voor de activiteiten rond de Atlantikwall.
Na de oorlog bewerken
Na de oorlog werd het kamp gebruikt als interneringskamp voor NSB'ers. Vervolgens werd er een landbouwschool in gevestigd. Tot slot hebben er in de jaren 1952 - 1960, 180 uit Indonesië op dienstbevel geëvacueerde Molukse KNIL-militairen met hun gezinnen gewoond. Ook is een van de barakken langere tijd gebruikt als kerk. In 2007 is de laatste barak van kamp Conrad afgebroken.
Herinnering bewerken
Begin 2011 werd er aan de Lommertstraat in Staphorst een vermeende vroegere barak van het kamp aangetroffen.[1] Eind augustus 2011 bleek de eerder ontdekte barak een directiekeet te zijn die is gebruikt door een aannemer bij de aanleg van de A28.[2] Op 24 september 2011 is op de locatie van het voormalige kamp een door de Terwoldse kunstenaar Ruud Schilder vervaardigde vier meter hoge gedenksteen voor de Molukkers onthuld.[3] Bij die gelegenheid is de door Geertjan Lassche gemaakte documentaire Vreemdelingen en Bijwoners[4] voor het eerst voor publiek vertoond in Rouveen. De film maakte veel herinneringen los in Rouveen. De maker van de documentaire werd in 2011 beloond met De Tegel. (Nederlandse prijs voor journalistiek)
Zie ook bewerken
Literatuur bewerken
- Jodenkampen - Van der Oord, Niek. 2003 Kok Kampen
- 't olde stapperst; mei 2005; 26e jaargang nr 2 deel 2; ISSN 1384-0770
- Dwangarbeid in Staphorst, Joodse werkkampen in Staphorst en Rouveen, Westhoff, G.J.; IJsselacademie Kampen, 2012
- Opvang en verblijf van Ambonezen in de gemeente Staphorst, H. Meesters, Wezep, 1993
Bronnen, noten en/of referenties
|