Johannes Petrus Hasebroek

Johannes Petrus Hasebroek (Leiden, 6 november 1812 – Amsterdam, 29 maart 1896) was een Nederlandse schrijver, dichter en predikant. Hij was ook bekend onder het pseudoniem Jonathan.

Biografie bewerken

Hasebroek was een typische 19de-eeuwse schrijver, die zowel boeken publiceerde als preekte, net als zijn twee vrienden Nicolaas Beets en Jan Jakob Lodewijk ten Kate. Met enkele anderen werden zij de dominee-dichters genoemd, tegen wier moralistische gedichten de Tachtigers protesteerden.

Hij werd geboren in Leiden als een van de negen kinderen van apotheker Johannes Hasebroek (1778 - 1857) en Maria Theresia Kleyn (1788? - 1865). De schrijfster Elisabeth Hasebroek was zijn oudste zuster. Hij bezocht in Leiden het Stedelijk Gymnasium en studeerde er theologie aan de Rijksuniversiteit. Zijn studie werd onderbroken door deelneming aan de Tiendaagse veldtocht in 1831 met de Vrijwillige Jagers der Leijdsche Hoogeschool. In oktober 1836 werd hij predikant in het 'witte kerkje' in Heiloo, in 1843 te Breda, in 1852 te Middelburg en uiteindelijk op 12 november 1851 te Amsterdam. In 1883 werd hij emeritus.

Werk bewerken

Eigen werk bewerken

Poezij. Haarlem, 1836
Waarheid en droomen, door Jonathan. Haarlem, 1840. (12e druk 1905, "Verbeterde druk" 1950)
De navolging van Christus van Thomas à Kempis (naar het Latijn). Amsterdam, 1844
Windekelken, gedichten. Amsterdam, 1859
Studiën en schetsen. Amsterdam, 1860
Op de bergen, 2 dln., Amsterdam, 1861
Nieuwe windekelken, gedichten, Amsterdam, 1864
De laatste kerkklokstoon. Eene stem uit Nederland bij het graf van Friedrich Strauss. Amsterdam, 1864
Uit den vreemde, Amsterdam, 1868
Dicht en ondicht, 2 dln., Amsterdam, 1874
Sneeuwklokjes, poëzy. Amst. 1878
Winterbloemen, poëzy. Amsterdam, 1879
Leer bidden. Amsterdam, 1881
Na vijftig jaren. Een dichterlijk klaverblad, ter herinnering aan 1830 en 1831. Amsterdam, 1881
Thomas-kalender. Spreuken voor elken dag des jaars uit Thomas a Kempis Imitatio Christi. Amsterdam, 1881
Een nieuwe kerk in een nieuwe buurt. Amsterdam, 1882
Gedachtenis. Laatste leerredenen. Amsterdam, 1884
De Alpenhorens. Een wekstem uit Davos. Amsterdam, 1885

Vertaald bewerken

Thomas a Kempis De navolging van Christus, Amst. 1885, en gaf nog: Vesper. Poëzie in den avond des levens, met portr., Amsterdam, 1887, Hesperiden. Nieuwe poëzy aan den avond des levens. Amsterdam, 1888
Novissima Verba. Twaalftal leerredenen ten afscheid. Amsterdam, 1889. In de Levensberichten van Lett. gaf hij dat van zijn vriend W.R. Veder.

Uitgegeven bewerken

Kerkklokstoonen van Fr. Strauss ; op nieuw uitg. en aanbevolen door Jonathan. 3 delen. Haarlem, 1842. (Diverse herdr., o.a. 6e dr., Haarlem, 1896)
De kompleete dichtwerken van Da Costa, Arnh. 1869-'72
Verder: leerredenen in bundels, theol. geschriften, vert., brochures en bijdragen in tijdschriften en jaarboekjes

Wetenswaardigheid bewerken

Het Rijksmuseum te Amsterdam heeft een borstbeeld van Hasebroek, van de hand van Johan Keller (1863-1944), een Haagse beeldhouwer.

Externe link bewerken

Biografieën, werken en teksten bij de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl)

Zie de categorie Johannes Petrus Hasebroek van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel is geheel of gedeeltelijk gebaseerd op een artikel uit het Biographisch woordenboek der Noord- en Zuidnederlandsche letterkunde van F. Jos. van den Branden en J.G. Frederiks uit 1888-1891, dat vanwege zijn ouderdom vrij is van auteursrechten.
Levensschets door M.A. Perk in Eigen Haard van 1882, aflevering 45.

Lees dit artikel online of download het als ePub uit de collectie van de Atlas Van Stolk.