Jacob Frederik Muller

Jacob Frederik Muller (1690 - 1718) staat bekend als de meest notoire Amsterdamse schurk aller tijden. Dat was hij niet, maar aldus is hij in de verhalen vanaf het einde van de negentiende eeuw geëtaleerd. Hij was afkomstig uit Koningsbergen en zoon van Catharina Muller en Jacob Balck. Hij werd door het Amsterdamse gerecht op 14 januari 1716 ter dood veroordeeld vanwege een zevental misdrijven: twee in Overijssel, een in het dorp Zevenhoven, een nabij Gouda en drie nabij Amsterdam, maar niet één in Amsterdam.

Jacob Frederik Muller
Jacob Frederik Muller, crayon-tekening, door een onbekende, in het archief van de stad Amsterdam
Algemene informatie
Bijnaam	Jaco, Sjako
Geboren	1690 Koningsbergen
Overleden	juli 1718
Beroep	Soldaat
Bekend van	Inbreker, Moordenaar

Muller appelleerde tegen dit vonnis bij het Hof van Holland, dat echter het schepenvonnis bekrachtigde. Hij speelde vervolgens zijn laatste troef uit en ging in hoger beroep bij de Hoge Raad, die hem opnieuw veroordeelde. Hij onderging zijn straf aan het eind van juli 1718, nadat de Staten te zijner ere op de 17de van die maand een plakkaat hadden uitgevaardigd, waarbij aan alle gerechten macht werd gegeven om "alle soorten van gauwdieven en moordenaars, die reeds straf voor hun misdaden hadden ondergaan, en als recidief daarvoor veroordeeld werden, dadelijk te executeren, zonder hun beroep voor een hogere rechter toe te staan". Muller werd geradbraakt.

In 1901 heeft Justus van Maurik jr. zich over hem ontfermd en hem in een gefantaseerd verhaal tal van kwaliteiten toebedacht. Van hem komt ook het (vermoedelijke) verzinsel van het Fort van Sjako aan de Amsterdamse Elandsgracht. Sindsdien hebben velen de verhalen over Jaco aangedikt.

Literatuur

• Conny Braam: Sjaco. Amsterdam, Bertram + De Leeuw Uitgevers, 2012. ISBN 9789461560902
• 1900. Eduard van Biema. "Jaco, een beruchte Amsterdammer". Eigen Haard. Bladzijde 460-464.
• De Horizon van Amsterdam van Justus van Maurik
• Toen ik nog jong was (1901) van Justus van Maurik
• Het Fort van Sjako van Karel Eykman met tekeningen van Peter Vos
• Sjakoo en de Kunstroofdag van Dick van den Heuvel.
• Het Fort van Sjako van Richard Meijer

De attributen die Sjakoo bij zijn inbraken gebruikte, waren bij zijn gevangenneming door de schout in beslag genomen

Bronnen, noten en/of referenties

Voetnoot

• Zie het proefschrift van Dr. Frans Thuijs: Op zoek naar de ware Jaco": Jacob Frederik Muller (1690-1718) zijn criminele wereld, zijn berechting en de mythe na zijn dood (Amsterdam 2007). In 2008 verscheen een handelseditie van de dissertatie onder de titel "De ware Jaco".

Externe links

• Elandsgracht.nl: Het Fort van Sjako
• De Jordaan tussen taal een beeld: de legende van het fort van Sjaco

Bronnen

• Spierenburg, Pieter (2008), Webrecensie "Frans Thuijs, De ware Jaco, Jacob Frederik Muller, alias Jaco (1690-1718), zijn criminele wereld, zijn berechting en zijn leven na de dood". Uitgeverij Verloren. ISBN 9789087040314. Geraadpleegd op 28-04-2017.
• Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek (NNBW). Huygens ING. Geraadpleegd op 28-04-2017.