Iolanda Balaș

atlete uit Roemenië

Iolanda Balaș ((hu) : Balázs Jolán) (Timișoara, 12 december 1936Boekarest, 11 maart 2016) was een Roemeense hoogspringster. Ze werd tweevoudig olympisch kampioene, driemaal Europees kampioene (tweemaal outdoor en eenmaal indoor), meervoudig Roemeens kampioene en verbeterde veertien maal het wereldrecord hoogspringen, waarbij ze het record van 1,75 m in 1956 in vijf jaar tijd op 1,91 bracht. Ze behoort tot de beste hoogspringsters aller tijden en domineerde tussen 1957 en 1967 het hoogspringen zodanig, dat zij 150 maal achter elkaar ongeslagen bleef,[1] wat eveneens een record is.[2]

Iolanda Balaș
Iolanda Balaș gebruikte de schaarsprong.
Volledige naam Iolanda Balaș
Geboortedatum 12 december 1936
Geboorteplaats Timișoara
Overlijdensdatum 11 maart 2016
Overlijdensplaats Boekarest
Nationaliteit Vlag van Roemenië Roemenië
Lengte 1,85 m
Gewicht 72 kg
Sportieve informatie
Discipline hoogspringen
Trainer/coach Luise Ernst-Lupsa, Ion Söter
Eerste titel World Student Games kampioene hoogspringen 1954
OS 1956, 1960, 1964
Extra Wereldrecordhoudster hoogspringen 1956, 1957, 1958-1971
Portaal  Portaalicoon   Atletiek

Biografie bewerken

Start atletiekloopbaan bewerken

Iolanda Balaș is geboren in Timișoara en heeft een Hongaarse moeder en een Roemeense vader. Ze had een lengte van 1,85 en vrij lange benen. Via voormalig hoogspringer Luise Ernst-Lupsa kwam ze in aanraking met de atletiek. Ze maakte haar debuut in 1949. Bij het hoogspringen bediende ze zich van de schaarsprong.

Op de Europese kampioenschappen van 1954 in Bern won ze een zilveren medaille. Met een beste poging van 1,65 eindigde ze achter de Britse Thelma Hopkins (goud; 1,67) en voor de Tsjecho-Slowaakse Olga Modrachová (brons; 1,63). Dat jaar won ze het hoogspringen tijdens de universiade.

Olympisch debuut bewerken

In 1956 maakte Balaș haar olympisch debuut op de Olympische Spelen van Melbourne. Hierbij behaalde ze een vijfde plaats in 1,67. Deze wedstrijd werd gewonnen door de Amerikaanse Mildred McDaniel, die negen centimeter hoger sprong en het wereldrecord verbeterde. Hierna verloor ze geen wedstrijden meer en was ze tien jaar lang ongeslagen bij nationale en internationale wedstrijden.

Overmacht bewerken

In haar sportcarrière won Iolanda Balaș bij verschillende grote internationale wedstrijden het hoogspringen met overmacht, waaronder op de Olympische Spelen van 1960 (met 14 cm voorsprong!) en 1964 (10 cm voorsprong), Europese kampioenschappen (1968, 1962) en de Europese indoorkampioenschappen (1966). Ze gaf te kennen, dat het goed voor haar prestaties zou zijn als ze meer tegenstand zou krijgen, want vaak zat er tussen haar en de eerstvolgende hoogspringster ten minste 10 cm verschil. Pas in juni 1967 moest ze voor de hoogste eer passen, doordat ze vanwege een blessure niet optimaal kon presteren. In datzelfde jaar zette ze ook een punt achter haar sportieve loopbaan. Ze zei dat haar benen niet meer wilden wat zij wilde. Haar laatste wereldrecord (1,91 - 16 juli 1967 - Sofia) hield tien jaar stand en werd pas in 1977 verbeterd tot 1,92 door de Oostenrijkse Ilona Gusenbauer.

Iolanda Balaș werd getraind door de Roemeen Ioan Soter (Hongaars: Sőtér János), ex-hoogspringer met een persoonlijk record van 2,05 m, met wie ze later trouwde. Hij was leraar lichamelijke opvoeding in Boekarest, zelf een succesvol hoogspringer (6e OS 1952, PR 2,055) en van 1988 tot 2005 president van de Roemeense atletiekfederatie.

In 2012 werd ze opgenomen in de IAAF Hall of Fame.

Titels bewerken

  • Olympisch kampioene hoogspringen - 1960, 1964
  • Europees kampioene hoogspringen - 1958, 1962
  • Europees indoorkampioene hoogspringen - 1966
  • Brits AAA-kampioene hoogspringen - 1962, 1963
  • Balkan kampioene hoogspringen - 1957, 1958, 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1964, 1965
  • Universiade kampioene hoogspringen - 1957, 1959, 1961
  • World Student Games kampioene hoogspringen - 1954, 1955, 1957, 1959, 1962
  • Roemeens kampioene hoogspringen - 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1966

Persoonlijke records bewerken

Onderdeel Prestatie Datum Plaats
hoogspringen 1,91 m 16 juli 1961 Sofia

Wereldrecords bewerken

Hoogte (m) Datum Plaats
1,75 14 juli 1956 Boekarest
1,76 13 oktober 1957 Boekarest
1,78 7 juni 1958 Boekarest
1,80 22 juni 1958 Cluj
1,81 31 juli 1958 Poiana Brașov
1,82 04 oktober 1958 Boekarest
1,83 18 oktober 1958 Boekarest
1,84 21 september 1959 Boekarest
1,85 6 juni 1960 Boekarest
1,86 10 juli 1960 Boekarest
1,87 15 april 1961 Boekarest
1,88 18 juni 1961 Warschau
1,90 8 juli 1961 Boedapest
1,91 16 juli 1961 Sofia

Palmares bewerken

hoogspringen bewerken

  • 1954:   World Student Games (onofficieel) - 1,61 m
  • 1954:   EK - 1,65 m
  • 1955:   World Student Games - 1,66 m
  • 1956: 5e OS - 1,67 m
  • 1957:   World Student Games - 1,66 m
  • 1957:   Universiade - 1,66 m
  • 1958:   EK - 1,77 m
  • 1959:   World Student Games - 1,75 m
  • 1959:   Universiade - 1,80 m
  • 1960:   OS - 1,85 m
  • 1961:   Universiade - 1,85 m
  • 1962:   World Student Games - 1,84 m
  • 1962:   Britse AAA-kamp. - 1,83 m
  • 1962:   EK - 1,83 m
  • 1963:   Britse AAA kamp. - 1,70 m
  • 1964:   OS - 1,90 m
  • 1966:   EK indoor - 1,76 m

Onderscheidingen bewerken

Zie de categorie Iolanda Balaș van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.