International Bank Account Number

Een International Bank Account Number (IBAN) wordt gebruikt om internationale transacties tussen rekeningen en banken gelegen in verschillende landen vlotter te laten verlopen.

Het IBAN telt maximaal 34 alfanumerieke tekens en heeft een vaste lengte per land. Het IBAN bestaat uit een landcode (twee letters), een controlegetal (twee cijfers) en een (voor bepaalde landen aangevuld) nationaal rekeningnummer.

In tegenstelling tot de BIC, die naar een bepaalde bank verwijst, verwijst het IBAN naar een individuele bankrekening.

Op 1 augustus 2014 is Nederland overgegaan op het IBAN-systeem voor binnenlandse betalingen. België was al in 2007 overgestapt. Alle bank- en girorekeningnummers zijn aangevuld met enkele letters en cijfers. Bij een bankopdracht is opgave van het volledige IBAN verplicht. Een uitzondering geldt voor sommige goede doelen, zoals giro 555 van de Samenwerkende Hulporganisaties, waarbij de opdrachtgever kan volstaan met het korte nummer, dat dan automatisch in IBAN wordt omgezet.

Regelgeving

Sinds 1 januari 2006 is bij wet geregeld dat het IBAN moet worden gebruikt bij grensoverschrijdend Europees betalingsverkeer in euro's. Terwijl 2006 nog een overgangsjaar was, is sinds 1 januari 2007 weglating van het IBAN bij binnenlandse transacties niet meer mogelijk; banken accepteren een opdracht voor betaling alleen nog als het IBAN is aangegeven.

Geografische spreiding van het systeem

Kaart van landen die IBAN gebruiken.

■ IBAN-structuur is gedefinieerd

■ IBAN-structuur is geregistreerd en is actief bij het SWIFT

■ Land neemt deel aan SEPA

■ Eurozone

Alle banken in Europa (behalve Rusland, Wit-Rusland en Oekraïne) gebruiken het IBAN-systeem. Ook in Israël, Tunesië, Mauritius, Turkije, Saoedi-Arabië en Libanon is dit Europese systeem overgenomen.

In Australië en Nieuw-Zeeland wordt het IBAN niet gebruikt maar worden een SWIFT-code en een BSB-nummer gebruikt.

Structuur

Samenstelling

Het IBAN bestaat uit de volgende combinatie alfanumerieke tekens:

1. een landcode bestaande uit twee letters volgens ISO 3166-1,
2. een controlegetal bestaande uit twee cijfers volgens ISO 7064,
3. een rekeningidentificatie bestaande uit maximaal 30 cijfers en letters

Omwille van leesbaarheid wordt het nummer conform ISO13616 in groepen van vier tekens geschreven, de laatste groep kan minder dan vier tekens bevatten (voorbeeld: DE05 1002 0500 0003 2873 00). Dit is in strijd met de klassieke indeling van Nederlandse bankrekeningnummers (2,2,2,3), die daardoor minder herkenbaar worden.

Controlegetal

Het controlegetal wordt verkregen als volgt:

Neem het bankrekeningnummer.	1234567
Bij een Nederlands nummer: Voeg voorloopnullen toe zodat het nummer tien cijfers lang is.	0001234567
Zet de bankcode ervoor.	INGB 0001234567
Zet de landcode erachter.	I N G B 0001234567 N L
Vervang elke letter door twee cijfers gebaseerd op de volgorde in het Latijns alfabet beginnend met A=10, B=11, ..., Y=34, Z=35.	18 23 16 11 0001234567 23 21
Voeg twee nullen toe.	18 23 16 11 0001234567 23 21 00
Deel het resulterende getal door 97 en neem de rest (mod 97).	78
Bereken 98 min deze rest.	20
Als het resultaat kleiner dan 10 is, wordt een voorloopnul toegevoegd.

Het IBAN zal dus NL20 INGB 0001 2345 67 zijn.

Valideren

Typisch (fictief) Brits bankafschrift met een IBAN

Een IBAN wordt gevalideerd door het om te zetten naar cijfers en dan de restwaarde te bepalen als het geheeltallig gedeeld wordt door 97. Die restwaarde moet gelijk zijn aan 1.

Het algoritme van IBAN is als volgt:

1. controleer of het controlegetal (op 3e en 4e positie) tussen 2 en 98 ligt
2. valideer de samenstelling
3. verplaats de eerste 4 karakters naar het einde
4. vervang elke letter door 2 cijfers, waarbij A = 10, B = 11, ..., Z = 35
5. bereken dan het getal modulo 97
6. als de restwaarde 1 is, dan klopt het nummer op basis van het controlecijfer en kan het IBAN valide zijn

Voorbeeld (fictieve Britse bank met bankcode WEST en filiaalcode 12-34-56, rekeningnummer 98765432 - zie rechts):

1. IBAN: GB82WEST12345698765432
2. Eerste vier karakters verplaatsen: WEST12345698765432GB82
3. Omzetten in cijfers: 3214282912345698765432161182
4. Restwaarde berekenen: 3214282912345698765432161182 mod 97 = 1

Landspecifieke regels

In de onderstaande lijst worden de volgende afkortingen gebruikt:

• kk = controlecijfers van hele IBAN
• B = bankcode
• T = rekeningtype
• S = bankfiliaalcode (soms al verwerkt in bankcode of rekeningnummer)
• K = controlecijfer (maakt reeds deel uit van het nationale rekeningnummer)
• R = bedoeld voor gebruik in de toekomst, is voorlopig standaard altijd '0'
• 9 = rekeningnummer, indien nodig aangevuld met voorloopnullen
• X = persoonlijk identificatienummer van de eigenaar (vergelijkbaar met het sofinummer in Nederland en het rijksregisternummer in België)
• D = munteenheid van de rekening, 3-letterige ISO 4217-code

Lijst met IBAN-structuur per land, tussen haakjes de lengte van het IBAN:

Land	Lengte	Formaat	Opmerkingen
Albanië	28	ALkk BBB SSSSK 9999 9999 9999 9999
Andorra	24	ADkk BBBB SSSS 9999 9999 9999
België	16	BEkk BBB9 9999 99KK	na BE alleen cijfers; de laatste 12 cijfers vormen het nationaal rekeningnummer
Bosnië en Herzegovina	20	BAkk BBBS SS99 9999 99KK
Bulgarije	22	BGkk BBBB SSSS 99CC CCCC CC	9 = numeriek rekeningnummer, C = alfanumeriek rekeningnummer
Cyprus	28	CYkk BBBS SSSS 9999 9999 9999 9999
Denemarken	18	DKkk BBBB 9999 9999 99
Duitsland	22	DEkk BBBB BBBB 9999 9999 99
Estland	20	EEkk BBSS 9999 9999 999K
Faeröer	18	FOkk 9999 9999 9999 99
Finland	18	FIkk BBBB BB99 9999 9K	B = bankcode, bankfiliaalcode en rekeningtype
Frankrijk	27	FRkk BBBB BSSS SS99 9999 9999 9KK
Georgië	22	GEkk BB99 9999 9999 9999 99
Gibraltar	23	GIkk BBBB 9999 9999 9999 999
Griekenland	27	GRkk BBBS SSS9 9999 9999 9999 999
Groenland	18	GLkk BBBB 9999 9999 99
Hongarije	28	HUkk BBBS SSSK 9999 9999 9999 999K
Ierland	22	IEkk BBBB SSSS SS99 9999 99
IJsland	26	ISkk BBBB TT99 9999 XXXX XXXX XX
Israël	23	ILkk BBB SSS 9999999999999
Italië	27	ITkk KBBB BBSS SSS9 9999 9999 999
Jordanië	30	JOkk BBBB 9999 9999 9999 9999 9999 99
Kroatië	21	HRkk BBBB BBB9 9999 9999 9
Letland	21	LVkk BBBB 9999 9999 9999 9
Libanon	28	LBkk BBBB 9999 9999 9999 9999 9999 99
Liechtenstein	21	LIkk BBBB B999 9999 9999 9
Litouwen	20	LTkk BBBB B999 9999 9999
Luxemburg	20	LUkk BBB9 9999 9999 9999
Malta	31	MTkk BBBB SSSS S999 9999 9999 9999 999
Mauritius	30	MUkk BBBB BBSS 9999 9999 9999 RRRD DD
Monaco	27	MCkk BBBB BSSS SS99 9999 9999 9KK
Montenegro	22	MEkk BBB9 9999 9999 9999 KK
Nederland	18	NLkk BBBB 9999 9999 99	BBBB in letters
Noord-Macedonië	19	MKkk BBB9 9999 9999 9KK
Noorwegen	15	NOkk BBBB 9999 99K
Oostenrijk	20	ATkk BBBB B999 9999 9999
Polen	28	PLkk BBBS SSSK 9999 9999 9999 9999'
Portugal	25	PTkk BBBB SSSS 9999 9999 999K K	Bij sommige banken is geen filiaalcode nodig en wordt bij SSSS '0000' ingevuld
Roemenië	24	ROkk BBBB 9999 9999 9999 9999
San Marino	27	SMkk KBBB BBSS SSSX XXXX XXXX XXX
Saoedi-Arabië	24	SAkk BB99 9999 9999 9999 9999
Servië	22	RSkk BBB9 9999 9999 9999 KK
Slowakije	24	SKkk BBBB SSSS SS99 9999 9999
Slovenië	19	SIkk BBSS S999 9999 9KK
Spanje	24	ESkk BBBB SSSS KK99 9999 9999
Tsjechië	24	CZkk BBBB SSSS SS99 9999 9999
Turkije	26	TRkk BBBB BR99 9999 9999 9999 99
Tunesië	24	TNkk BBBB B999 9999 9999 9999
Verenigd Koninkrijk	22	GBkk BBBB SSSS SS99 9999 99
Verenigde Arabische Emiraten	23	AEkk BBBB SSSS 9999 9999 999
Zweden	24	SEkk BBBB 9999 9999 9999 9999
Zwitserland	21	CHkk BBBB B999 9999 9999 9

Externe links

• (en) Valideren van een IBAN
• (en) Overzicht van SWIFT IBAN Registry
• (en) European Payments Council
• (en) Register of European Account Numbers (PDF)
• (nl) IBAN controleren