Wikipedia

Ingelmunster

gemeente in West-Vlaanderen, België

Ingelmunster is een plaats en gemeente in de Belgische provincie West-Vlaanderen. De gemeente telt ruim 11.000 inwoners. Ingelmunster wordt ook weleens de Brigandsgemeente genoemd, ter herinnering aan Brigandszondag (28 oktober 1798), toen hier de opstand van de Brigands tijdens de Boerenkrijg door de Fransen neergedrukt werd. Sinds 1979 is Ingelmunster gejumeleerd met het Duitse Hüllhorst in de deelstaat Noordrijn-Westfalen.

Ingelmunster
Gemeente in België Vlag van België
Ingelmunster (België)
Ingelmunster
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag West-Vlaanderen West-Vlaanderen
Arrondissement Roeselare
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere 		16,43 km² (2021)
59,7%
19,3%
21%
Coördinaten 50° 55' NB, 3° 15' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid 		11.454 (01/01/2023)
49,52%
50,48%
697,28 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder 		(01/01/2023)
18,86%
59,59%
21,55%
Buitenlanders 6,23% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester Kurt Windels
Bestuur De Brug/N-VA/Open VLD
Zetels
CD&V
sp.a
De Brug/N-VA/Open VLD
 21
5
3
13
Economie
Gemiddeld inkomen 19.889 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad 3,2% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
8770 		Deelgemeente
Ingelmunster
Zonenummer 051
NIS-code 36007
Politiezone Midow
Hulpverleningszone Midwest
Website www.ingelmunster.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Roeselare
in de provincie West-Vlaanderen
Portaal  Portaalicoon   België

Kernen bewerken

 
Ingelmunster, deelgemeenten en buurgemeenten. De gele gebieden zijn bebouwde kernen.

Bij de gemeentelijke fusies van 1977 is Ingelmunster niet samengesmolten met andere gemeenten; de gemeente heeft dus geen deelgemeenten. Tot de gemeente behoort wel nog het gehucht Krieke, dat in het zuiden van Ingelmunster ligt.

Ingelmunster zelf is ontstaan ten noorden van de Mandel, op de linkeroever. Het dorp ontwikkelde zich later ook ten zuiden uit. Het centrum bestaat nu uit duidelijk gescheiden delen ten noorden en ten zuiden van de Mandel, die elk een eigen parochie vormen. De Mandel loopt grotendeels parallel met het kanaal Roeselare-Leie en vormt samen met het natuurreservaat Mandelhoek en de kasteeltuin, een natuurlijke splitsing van Ingelmunster in twee delen.

# Naam
I Ingelmunster
II Krieke

Ingelmunster grenst aan volgende dorpen en gemeenten:

Geschiedenis bewerken

 
Gedenkplaat Brigandslag van 1798
 
Sint-Amanduskerk naast het kasteel van Ingelmunster
 
Het kasteel van Ingelmunster
 
Het brigandbeeld voor het gemeentehuis
 
De Doornmolen

De rode draad doorheen de geschiedenis van Ingelmunster is het kasteel dat vandaag omgeven is door een park.

Robrecht I de Fries, graaf van Vlaanderen, liet omstreeks 1075 een versterkte burcht optrekken nabij de rivier de Mandel. Hij gebruikte daarvoor de ruïnes van een klooster dat door Engelse monniken, in navolging van (de latere heilige) Amandus, in de 7de eeuw gesticht was. De zeventiende-eeuwse historicus Anthonius Sanderus meende dat de naam 'Ingelmunster' van 'Anglo-monasterium' (Engels klooster) komt. Anderen denken dat de naam Ingelmunster van 'Angle-Monastère' komt. Deze laatste mening heeft trouwens steeds meer aanhangers. Een klooster 'op de hoek van de heerlijkheid' van Dendermonde. Klooster moet in deze context dan eerder begrepen worden als een klein kerkje, een kapelletje.

Ingelmunster nam een vrij centrale ligging in West-Vlaanderen in. Het was immers gelegen tussen de twee grote middeleeuwse steden Brugge en Kortrijk. Sommigen noemden Ingelmunster vanwege deze ligging zelfs 'de sleutel van Vlaanderen'. Deze benaming wordt geïllustreerd door het verblijf van Filips de Schone, koning van Frankrijk, in 1297. Vijf jaar voor de Guldensporenslag wilde Filips de stad Brugge straffen omdat deze weigerde belasting te betalen. De Bruggelingen vreesden dat hun stad zou verwoest worden, dus kwamen ze hem in Ingelmunster tegemoet om hun onderwerping te betonen.

In 1580 vond de 'slag van Ingelmunster' plaats. Franse hugenoten (onder leiding van François de La Noue) streden tegen de Spaanse bezetters van het kasteel. De la Noue dolf het onderspit en werd naar Alexander Farnese gebracht. (In 1878 werd trouwens een tapijt geweven dat deze 'slag van Ingelmunster, 1580' voorstelt.)

Door de vele oorlogen die Frankrijk uitvocht, stond het land op de rand van het bankroet. Daarom werd de beslissing genomen om kleine gebieden te verkopen, zo ook de heerlijkheid Ingelmunster. Otto von Plotho, een Duits kolonel, kocht in 1583 de heerlijkheid. Het kasteel - aanvankelijk wellicht een castrale motte - was in de Middeleeuwen eigendom geweest van de graven van Vlaanderen (onder meer families de Rhode en van Gistel). Van 1384 tot 1583 waren het kasteel en de omliggende gebieden in handen van achtereenvolgens Bourgondische, Duitse en Franse huizen. De familie de Plotho, en vooral dan Delphin (1657-1697), hadden een grote invloed op het dorp en de ganse heerlijkheid. Dat wordt onder andere duidelijk in de relatie kerk-kasteel.

Het kasteel werd in 1825 doorverkocht aan de familie Descantons de Montblanc die volgens sommige bronnen bastaarden van de familie de Plotho zouden zijn. Deze familie beschouwde het kasteel van Ingelmunster eerder als een buitenverblijf en was slechts in de zomermaanden in Vlaanderen. Het huidige gebouw (1736) is geen middeleeuwse versterkte burcht meer, maar een groot landhuis. De overige tijd van het jaar bevond de adellijke familie zich in Parijs.

In 1986 werd het kasteel aangekocht door de familie Van Honsebrouck, die sedert 1900 actief was in de brouwerijsector. In de jaren 1990 bracht deze familie er een brouwerijmuseum in onder. Op 17 september 2001 werd echter het kasteel en museum door een brand verwoest. Sedertdien is men voortdurend bezig om het kasteel zijn 'bourgeoisie'-stijl terug te geven.

De Franse piloot Roland Garros moest op 18 april 1915 na een raid op het station van Lendelede een noodlanding maken op de zuidflank van Hoog Wallegem in buurgemeente Hulste. Hij stak zijn vliegtuig, een Morane-Saulnier, in brand en verstopte zich op een boerderij op de grens van Hulste en Ingelmunster. Hij kon echter door de Duitsers gevat worden en werd naar een gevangenis in Duitsland overgebracht.

Bezienswaardigheden bewerken

  • Kasteel Ingelmunster en kasteelpark: zoals de geschiedenis van Ingelmunster aantoont, speelde het Ingelmunsterse kasteel een grote rol in de gemeente. Het kasteel zelf werd in 2001 binnenin grotendeels verwoest door een brand en is momenteel niet (meer) toegankelijk. Initiatieven zijn er om het oude museum nieuw leven in te blazen. Het park sluit aan bij het natuurreservaat "De Mandelhoek". Dit laat toe dwars door Ingelmunster te wandelen, onder andere langs het kanaal Roeselare-Leie, zonder de gemeente te zien. Het park is niet meer open voor publiek.
  • De Sint-Amanduskerk.
  • De Doornmolen: aan de Heirweg Zuid, vlak bij de grens met Lendelede, bevindt zich een stenen stellingmolen genaamd de Doornmolen, die functioneerde als koren- en oliemolen. Het rad en de inrichting verdween na een verwoestende brand in 1883; de lege molenromp die resteert doet tegenwoordig dienst als stal.[bron?]

Natuur en landschap bewerken

Ingelmunster ligt in Zandlemig Vlaanderen, ten noorden van de Mandel en het Kanaal Roeselare-Leie. De kerkdrempel ligt op ruim 17 meter hoogte. Het hoogste punt ligt op 38 meter hoogte, ten zuiden van het kanaal.

Demografische evolutie bewerken

Bron: Volkstellingen NIS - Opm:1831 t/m 1970=tellingen op 31 december; vanaf 1980= inwoneraantal per 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden
Jaar Aantal[1]
1992 10.494
1993 10.536
1994 10.541
1995 10.632
1996 10.711
1997 10.694
1998 10.700
1999 10.701
2000 10.651
2001 10.659
2002 10.646
2003 10.633
2004 10.609
2005 10.618
2006 10.617
2007 10.646
2008 10.617
2009 10.624
2010 10.641
2011 10.680
2012 10.728
2013 10.818
2014 10.789
2015 10.691
2016 10.792
2017 10.792
2018 10.928
2019 10.996
2020 11.131
2021 11.189
2022 11.294
2023 11.454
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030

Politiek bewerken

Structuur bewerken

Ingelmunster Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau   Europese Unie   België   Vlaanderen   West-Vlaanderen Roeselare Ingelmunster
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
Volksvertegenwoordigers		 Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring West-Vlaanderen Roeselare-Tielt Roeselare Izegem Ingelmunster
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

Burgemeesters bewerken

Ambtstermijn Naam Partij
1 1798-1812 Jan Vandenbulcke  
2 1812-1814 Ignaes Baeghe  
3 1814 Frans Verhaest  
4 1815-1819 Pieter Lodewijk Iserbyt  
5 1819-1830 Ivo Steverlynck  
6 1830-1848 Jacobus Coussens  
7 1848-1854 Antoine Pieter Desmet  
8 1854-1877 Jan Francis Carron  
9 1877-1882 Henri Masureel Katholieken
10 1882-1884 Jan Verhaest Katholiek-Liberaal
11 1884-1913 Gustave D'Hoore Katholieken
12 1913-1916 Remi Callens Katholieken
13 1916-1918 Henri Van Clooster Katholieken
14 1918-1932 Remi Callens Katholieken
15 1933-1946 Paul Schotte Katholieken
16 1941-1945 Remi Craeymeersch VNV
17 1947-1970 Camiel Verhamme CVP
18 1970-1991 Erik Vankeirsbilck CVP
19 1992-1995 Jean-Pierre De Clercq CVP
20 1995-2000 Georges Defreyne CVP
21 2000-2009 Jean-Pierre De Clercq CD&V
22 2010-2012 Yves Vercruysse CD&V
23 2013-2024 Kurt Windels De Brug/N-VA/Open Vld

2013-2018 bewerken

Burgemeester is Kurt Windels van de De Brug/N-VA/Open VLD. Hij leidt een coalitie van De Brug/N-VA/Open VLD en sp.a die samen een meerderheid hebben met 11 op 21 zetels.

2019-2024

Kurt Windels (De Brug/N-VA/Open Vld) bleef burgemeester. Zijn partij haalde 13 van de 21 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976 bewerken

Partij of kartel 10-10-1976[2] 10-10-1982[2] 9-10-1988[2] 9-10-1994[2] 8-10-2000[2] 8-10-2006[3] 14-10-2012[4] 14-10-2018
Stemmen / Zetels % 21 % 21 % 21 % 21 % 21 % 21 % 21 % 21
CVP1 / CD&V2 72,481 17 56,711 14 64,121 14 58,231 14 52,531 14 49,722 12 44,792 10 25,12 5
De Brug1 / De Brug-N-VA-Open VLDB - - - - 17,71 4 28,031 6 43,47B 10 55,6B 13
PVV1 / SPVVUA / VLD2 / De Brug-N-VA-Open VLDB - 12,781 2 35,88A 7 17,362 3 9,692 1 -
SP1 / SPVVUA / sp.a2 / sp.a-Groen3 / sp.a+4 17,191 3 16,821 3 15,951 3 11,951 2 10,072 1 11,743 1 16,54 3
VU1 / SPVVUA 10,33 1 13,68 2 8,45 1 - - - -
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 - - - - 6,191 0 12,182 2 - -
Anderen(*) - - - - 1,93 0 - - 2,8 0
Totaal stemmen 7239 7585 7636 7855 7937 7952 8067 8181
Opkomst % 96,6 95,05 94,49 95,43 95,08 95,3
Blanco en ongeldig % 3,08 5,1 4,92 4,96 4,93 4,49 4,95 4,7

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) 2000: VDP / 2018: VV&C

Evenementen bewerken

  • Labadoux, een jaarlijks folkfestival in het begin van mei aan de Wantebrug, georganiseerd door kunstcafé de Fagot.
  • Braderie met kermis, laatste weekend van september.
  • Kriekefeesten, eerste weekend van augustus.
  • Mennefeesten, tweede weekend van augustus.
  • Kontrabasfeesten (Jeugdhuis Kontrabas), weekend van de kermis eind september.
  • Beach Party, laatste zaterdag van april.
  • Kerstmarkt
  • Chirouge, eerste zaterdag van april.

Bedrijven en streekproducten bewerken

Sport bewerken

Hoewel Ingelmunster een vrij kleine gemeente is, heeft het toch een groot aantal sportclubs gehuisvest. Naast SV Ingelmunster, zijn ook de judoclub Kawaishi, tafeltennisclub Mandelhoek, gymclub De Salto's en trampolineclub De Trampo's ver buiten de gemeentegrenzen bekend.

Voetbal bewerken

Sporting West Ingelmunster-Harelbeke bewerken

Enkele jaren geleden fuseerde tweedeklasser KSV Ingelmunster met de voetbalploeg van Harelbeke. Eerst werd de naam van de fusieclub KSV Ingelmunster Zuid-West en in 2004 veranderde de naam naar Sporting West Ingelmunster-Harelbeke. Momenteel speelt de ploeg in het stadion van Harelbeke, in de vierde nationale klasse.

OMS Ingelmunster bewerken

Daar de binding met het Ingelmunsterse voetbal teloor ging, werd in 2003 beslist om een nieuwe voetbalploeg in 4de provinciale op te richten. OMS Ingelmunster werd toen boven de doopvont gehouden. OMS staat voor: Olympic Molen Sport. De naam herinnert aan de twee oorspronkelijke voetbalploegen die Ingelmunster rijk was, namelijk SV Olympic Ingelmunster en Molen Sport Ingelmunster, die in 1961 fuseerden tot KSV Ingelmunster. Na het oprichten van een nieuwe plaatselijke voetbalploeg keerden vele Ingelmunsternaars terug om wekelijks de nieuwe ploeg aan te moedigen. Dankzij de steun van vele lokale sponsors kon de ploeg terug groeien. En met resultaat: enkele jaren na zijn oprichting (2003) kwam OMS Ingelmunster tijdens het seizoen 2012-2013 uit in Vierde klasse. In 2016 hervormde de Belgische voetbalbond de voetbalcompetities op lager niveau. In 2017 werd OMS kampioen in Derde klasse amateurs. Begin 2017 besloot het bestuur van OMS Ingelmunster om te fuseren met KFC Izegem tot KFC Mandel United. In het seizoen 2017-2018 werden de thuiswedstrijden van de fusieclub in het stadion van Ingelmunster gespeeld. Ondertussen speelt de ploeg in het vernieuwde voetbalstadion in Izegem, omgedoopt tot de Skyline Arena.

SV Ingelmunster bewerken

Na de fusie van OMS Ingelmunster tot KFC Mandel United, was er nood aan een nieuwe lokale voetbalploeg in Ingelmunster. Eind 2018 werd SV Ingelmunster opgericht. De ploeg speelt ondertussen in 3e provinciale en brengt bij thuiswedstrijden de Ingelmunsterse voetballiefhebber terug naar het sportcentrum.

Devolder Ingelmunster bewerken

Na het verdwijnen van de voetbalploeg KSV Ingelmunster uit tweede klasse, zorgde de minivoetbalploeg Devolder Ingelmunster voor een groot succes. Na enkele jaren tweede nationale, promoveerde de ploeg in het seizoen 2006-2007 naar eerste klasse. Dit gebeurde via de eindronden, waar ze beter waren dan Ronse, Lovendegem en eersteklasser Kortrijk. Ondertussen speelt de ploeg terug in de lagere klassen.

Wielrennen bewerken

In 2008 zijn in Ingelmunster twee wielerclubs met beloften en elites zonder contract in competitie actief. Jaarlijks worden er een aantal wedstrijden georganiseerd in de Brigandsgemeente. Er zijn ook twee clubs voor wielertoerisme, WTC Mandelfietsers en Vriendenkring W.T.K.

Andere sporten bewerken

Verder worden nog veel andere sporten beoefend, vooral in het sportcomplex (onder meer judo, turnen, boksen, boogschieten, volleybal en tafeltennis). Eind 2006 werd het gemeentelijk sportcentrum voorzien van een nieuwe sporthal om de capaciteit voor de verschillende verenigingen nog te verhogen. Net buiten dit complex liggen 2 krachtbalvelden, waarop de lokale ploeg, WWR Ingelmunster krachtbal beoefent.

Het Mandescircuit moet binnenkort na een sanering plaatsmaken voor het milieu-en mobiliteitsopleidingspark, waar onder andere slipcursussen worden gegeven.

De aanwezigheid van het Kanaal Roeselare-Ooigem werkte het ontstaan van vier vissersverenigingen in de hand. Ook de vinkensport wordt in vier verenigingen beoefend.

In 2019 werd ook voor de eerste keer het BK Duimworstelen georganiseerd in Ingelmunster. Dit ging door in café Het Gravinnehof "den Bockor".

Bekende Ingelmunsternaren bewerken

Bibliografie en verdere literatuur bewerken

  • Tijdschriften Heemkundige Kring Den Hert, 1979-2011.
  • Schotte C. (i.s.m. Heemkundige Kring Den Hert), Heerlijkheid Ingelmunster, 1979.
  • Verscheure A. red., Ingelmunster na de Franse Revolutie, 2000.
  • Decroix L., Kortrijkse Buitenpoorters in Ingelmunster, 1998.
  • Demuynck G., Staten van Goed van de baronie Ingelmunster, 1986.
  • Goethals G., 100 jaar landelijke gilde Ingelmunster, 1994.

Zie ook bewerken

Nabijgelegen kernen bewerken

Meulebeke, Emelgem, Izegem, Oostrozebeke, Lendelede, Hulste

Externe links bewerken

Zie de categorie Ingelmunster van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ingelmunster&oldid=67434469"