Hydrodictyon

De groene algen van het geslacht Hydrodictyon (van gr. Hydor = water en gr. Diktyon = net) dragen de algemene naam waternetwerk vanwege hun ongebruikelijke groeivorm: de meeste cellen zijn aan hun uiteinden verbonden met twee buren; samen vormen ze een netachtige structuur van vijfhoeken en zeshoeken. De (vaak buisvormige) netten kunnen enkele decimeters groot worden, waarbij de individuele cellen tot wel 1 cm lang kunnen worden. Omdat elke mesh van het netwerk uit 3 tot 9 (meestal 6) cellen bestaat, zijn de meshes gemakkelijk te zien met het blote oog. Hun kleur is fris lichtgroen, wat veel bijdraagt aan het aansprekende exterieur. De vorming van de netwerken werd voor het eerst beschreven door Jean-Pierre Vaucher.

Voortplanting

Zoals bij de meeste groene algen, omvat de levenscyclus van Hydrodictyon een generatiewisseling: bij ongeslachtelijke voortplanting groeien nieuwe planten uit zoösporen. Deze kunnen ofwel samen groeien in de moedercel om een nieuwe, netvormige kolonie te vormen, die uiteindelijk onafhankelijk wordt wanneer de moedercel oplost, of zoösporen die in het water vrijkomen, kunnen uitgroeien tot dikwandige veelhoekige veelvlakken, die later bolvormige netten worden. Omdat elke cel in een kolonie in staat is om binnenin een dochterkolonie te ontwikkelen, kan Hydrodictyon zich zeer snel ongeslachtelijk voortplanten. Seksuele voortplanting vindt plaats via isogameten die, na samensmelting tot hypnozygoten, vier zoösporen vormen die kunnen uitgroeien tot nieuwe kolonies.

Voorkomen

Hydrodictyon komen voor in de gematigde en subtropische zones van Eurazië in stilstaande of langzaam stromende wateren met schoon water, die echter een zekere mate van eutrofiëring kunnen vertonen.

Hydrodictyon en de mens

In sommige landen zijn geïntroduceerde Hydrodictyon-soorten als invasieve soorten (neofyten) problematisch, zoals b.v. Hydrodictyon reticulatum in Nieuw-Zeeland. Sommige aquarianen gebruiken H. reticulatum als aquariumplant in aquaria met algenetende zoetwatergarnalen.

Soorten

Er zijn meer dan 40 soorten bekend:

• Hydrodictyon africanum Yamanouchi
• Hydrodictyon granulatum Biasoletto
• Hydrodictyon indicum
• Hydrodictyon majus Roth
• Hydrodictyon patenaeforme Pocock
• Hydrodictyon reticulatum (L.) Bory de Saint-Vincent
  • H. reticulatum var. nodosum Playfair
  • H. reticulatum var. minimum Playfair
  • H. reticulatum var. bernardii Playfair
• Hydrodictyon utriculatum Roth
• Hydrodictyon pentagonum Vaucher

Literatuur

• H. Carter-Lund: Fresh Water Algae. Biopress Ltd, Bristol 1995.
• B. Fott: Algenkunde. Fischer Verlag, Stuttgart 1971.
• Helmut Genaust: Etymologisches Wörterbuch der botanischen Pflanzennamen. 3., vollständig überarbeitete und erweiterte Auflage. Nikol, Hamburg 2005, ISBN 3-937872-16-7 (Nachdruck von 1996).
• Andre Pirson, Ursula Kaiser: Geschlechtliche Fortpflanzung der Grünalge Hydrodictyon reticulatum. Begleitveröffentlichung zum Film des IWF, Göttingen 1970.
• Andre Pirson, Ursula Kaiser: Ungeschlechtliche Fortpflanzung der Grünalge Hydrodictyon reticulatum. Begleitveröffentlichung zum Film des IWF, Göttingen 1970
• Strasburger: Lehrbuch der Botanik. Beliebige Auflage.
• Hydrodictyon ROTH (englisch) auf The SilicaSecchiDisk des Connecticut College
• Algaebase