Gundobad

politicus uit Oude Rome (-516)

Gundobad (-516) was koning van de Bourgonden (486-516), een Germaanse stam. Hij was een neef van Ricimer en tussen 472-474 magister militum van het Romeinse leger.

Gundobad
445 - 516
Standbeeld van Gundobad
Koning van de Bourgondiërs
Periode 486 - 516
Voorganger Gundomar
Opvolger Sigismund
Vader Gundioc
Moeder ?

Afkomst bewerken

Gundobad werd omstreeks 445 geboren als oudste zoon van koning Gundioc. Zijn voorgeslacht was door familiebanden verbonden met diverse machtige Germaanse koningshuizen, onder meer met die van de Sueven en de Visigoten.

 
 
 
Wallia
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
moeder
 
Rechila
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Rechiar
 
Ricimer
 
zuster
 
Gundioc
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Chilperic II
 
Godigisel
 
Gundobad
 
Gundomar
 
 
 
 

Hij groeide op in de omgeving van Savoye en nam op jonge leeftijd dienst in het Romeinse leger in Italië, waar zijn oom Ricimir als opperbevelhebber van het leger feitelijk de dienst uitmaakte.

Magister militum bewerken

Na de dood van Ricimer op 8 augustus 472 bemachtigde Gundobad diens hoge positie. Hij werd door keizer Olybrius benoemd tot magister militum van het Romeinse leger in het westen. Al spoedig trad hij in de voetsporen van Ricimer, door na de dood van keizer Olybrius op 3 maart 473 een stroman Glycerius als opvolger te benoemen. Als opperbevelhebber kreeg Gundobad te maken met de komst van een deel van de Ostrogoten onder aanvoering van Vidimir. Deze hadden Pannonië verlaten en waren op weg naar Italië. Gundobad hoefde tegen de Ostrogoten niet in actie te komen, samen met keizer Glycerius wist hij Vidmir ertoe te bewegen verder te trekken naar Gallië, naar hun stamverwanten de Visigoten.

De Oost-Romeinse keizer Leo I kon het niet accepteren dat Glycerius op de troon zat in het westen. Hij wees zijn verwant Julius Nepos aan als de nieuwe keizer. Vanuit Dalmatia, waar hij gouverneur was, voer Nepos met een machtig leger naar Italië. In juni 474 bereikte Nepos Ostia (de havenstad van Rome) en trok hij op naar Ravenna. Glycerius gaf zich onmiddellijk over en Gundobad werd door Nepos ontheven van zijn functie. Gundobad verliet daarop Italië en keerde terug naar zijn stamverwanten in Gallië.

Strijd om het koningschap bewerken

De vader van Gundobad, Gundioc, was in 473 gestorven en zijn grondgebied was verdeeld over zijn drie andere zonen, Godigisel (Genève), Chilperic II (Valence) en Gundomar (Vienne). Gundobad was het hier niet mee eens en keerde zich tegen zijn broers. Hij doodde Gundomar in 486 en versloeg Chilperic in 493.

Met hulp van de Franken slaagde Godigisel erin Gundobad te verslaan bij Dijon in 500. Deze vluchtte naar Avignon en keerde met hulp van de Visigoten het jaar daarop terug naar Bourgondië. Ditmaal werd Godigisel bij Vienne verslagen, gevangengenomen en in 501 door Gundobad gedood, waarmee Gundobad uiteindelijk alleenheerser werd van de Bourgonden.

Alleenheerser bewerken

Nadat Gundobad zijn macht in Bourgondië veilig had gesteld probeerde hij zijn invloed verder uit te breiden. Er waren meerdere kapers op de kust. Na het wegvallen van het Romeins gezag in Gallië probeerden ook de Franken, de Visigoten en de Ostrogoten daar hun grondgebied te vergroten. Gundobad zocht in eerste instantie bondgenoten tegen het verdere opdringen van de Franken onder Chlodovech of Clovis. Die bondgenoten vond hij bij de Ostrogoten en het Oost-Romeinse Rijk. Maar door intensieve diplomatie van bisschop Avitus van Vienne liet hij zich overhalen om de zijde van Clovis te kiezen. Hij verbrak zijn verbond met de Romeinen en Ostrogoten en sloot een nieuw verdrag met Clovis. Samen versloegen zij de Visigoten in de slag bij Vouillé (507). Door ingrijpen van de Ostrogotische koning Theodorik die de Visigoten te hulp kwam, raakten de Bourgonden een deel van hun grondgebied (de Provence ten zuiden van Durance) kwijt aan de Ostrogoten. Later werd dit aan de Bourgonden teruggegeven.

Na de dood van Clovis in 511 werd Gundobad de meest gezaghebbende speler op het politieke toneel. Hij stond bij de Oost-Romeinse keizer in hoog aanzien en ontving uit diens handen wederom de functie van magister militum, een functie die verworden was tot een eretitel nu het westelijk Romeinse leger feitelijk niet meer bestond.[1]

Overige bewerken

Tijdens het bewind van Gundobad werd het Bourgondisch recht op schrift gesteld. Gundobad werd opgevolgd door zijn zoon Sigismund.