Gian Paolo Borghetti

Frans journalist, dichter en politicus

Gian Paolo Borghetti (Corsicaans: Ghjuvan-Paulu Borghetti, Frans: Jean-Paul Borghetti, Talasani, 23 juni 1816 - Bastia, 4 november 1897) is een Corsicaans schrijver, dichter en politicus. Hij wordt beschreven als "een van de grootste Corsicaanse dichters die in het Italiaans schreef",[1] en "een van de meest briljante Corsicaanse intellectuelen van de negentiende eeuw".[2]

Gian Paolo Borghetti
Algemene informatie
Geboren Talasani, Corsica, Frankrijk, 23 juni 1816
Geboorteplaats Talasani
Overleden Bastia, Corsica, Frankrijk, 4 november 1897
Overlijdensplaats Bastia
Beroep Schrijver, dichter, politicus
Werk
Periode 19e eeuw
Genre Poëzie, essay, journalistiek
Stroming Romantiek
Lijst van Franstalige schrijvers
Portaal  Portaalicoon   Literatuur

Oorsprong en jeugd bewerken

Gian Paolo Borghetti werd geboren in Talasani, Corsica op 23 juni 1816[3] als lid van een van de meest illustere families van de regio Tavagna, waarvan de leden, die familiebanden hadden met Luiggi Giafferi, zich vooral hadden onderscheiden in de regeerperiode van koning Theodoor en in de tijd van Pasquale Paoli. Hij studeerde geneeskunde in Pisa tussen 1835 en 1839, en keerde na het behalen van zijn kwalificatie terug naar Corsica. In 1841 schreef hij zich in bij de Franse marine als scheepschirurg en in deze functie reisde hij door de Middellandse Zee en Atlantische Oceaan tot aan het begin van 1848.[4]

Politieke carrière bewerken

Bij de aankondiging van de Februarirevolutie nam hij ontslag en vestigde hij zich in Bastia, waar hij in de politiek ging. Borghetti was een groot bewonderaar van Lamartine, en sterk beïnvloed door diens boek Histoire des Girondins. In de eerste verkiezingen onder het algemeen kiesrecht (voor mannen) op 13 en 14 mei 1849 werd hij verkozen tot conseiller général van zijn geboortekanton Pero-Casevecchie.[5] Omdat hij niet iemand was die gemakkelijk bereid was compromissen te doen aan zijn eigen idealen werd hij al snel teleurgesteld toen hij zag dat politieke intriges en cliëntelisme zegevierden boven het algemeen belang. Hij liet zich vervangen als conseiller général door een van zijn vrienden, de vrederechter Octavien Renucci, die deze post tot het einde van het Tweede Franse Keizerrijk hield.[6] Na de staatsgreep van 2 december 1851 verliet hij het openbare leven.[3] Van 1849 tot 1870 bleef Borghetti in oppositie tegen het regime. In tegenstelling tot vele anderen in zijn positie werd hij niet in ballingschap gestuurd, maar was hij wel vaak het onderwerp van administratieve pesterijen. Na het instorten van het Tweede Franse Keizerrijk in 1870 vond Borghetti weer genade bij de autoriteiten en werd hij in Ajaccio benoemd tot stafchef van de nieuwe prefect Dumenicu Francescu Ceccaldi.[5]

Journalistiek bewerken

Na in 1848 te hebben bijgedragen aan het tijdschrift Progressive de la Corse (Bastia), richtte hij in het volgende jaar zijn eigen krant La Corsica op, die in het Italiaans werd geschreven om beter begrepen te worden door de bevolking. De krant oefende openlijk kritiek uit op de buitenlandse politiek van Louis Napoleon, met als resultaat dat de krant na slechts vijf nummers werd verboden.[1][4]

Later werd hij hoofdredacteur van Le Golo (1869), Bulletin Officiel de la Corse (1870-1871), La République (1871-1872), La Solidarité (1879-1885), en Colombo, en stichtte hij de tijdschriften Le Républicain de la Corse (1871), Le Démocrate de la Corse (1871), en La Concorde (1880).[3][7]

Poëzie bewerken

Terwijl gedurende zijn leven zijn professionele en politieke activiteiten vaak voorrang hadden op zijn literaire werk, is Gian Paolo Borghetti voornamelijk in herinnering gebleven als een van de grootste Corsicaanse in het Italiaans schrijvende dichters.[1]

Een groot deel van zijn poëzie is door zijn republikeinse overtuigingen geïnspireerd. In 1848 componeerde hij een canto lirico ter ere van Lamartine, van wie hij een groot bewonderaar was, en werd hij beloond met de persoonlijke dank van het hoofd van de voorlopige regering van de Tweede Republiek. In hetzelfde jaar prees hij de nieuwe Republiek in een gedicht van zes verzen, getiteld Alla Libertà, waarvan de eerste strofe voor de hand liggende analogieën presenteert met La Marseillaise, waarin hij spreekt over de bitter herwonnen vrijheid die binnenkort de andere volkeren van Europa zou bereiken, te beginnen met het buurland Italië.[5]

Nog een belangrijke inspiratiebron was de Risorgimento. In 1859 publiceerde hij A Vittorio Emanuele II, ter ere van Victor Emmanuel II, en een van zijn belangrijkste gedichten, de 1018 verzen tellende Giuseppe Garibaldi (episodio della guerra per l'Indipendenza italiana), voor het eerst gepubliceerd in 1927, droeg op een originele manier bij tot de totstandkoming van de mythe van Garibaldi.[2] Niet het minst op dit gebied was de compositie van een versie van Camicia rossa Garibaldina, waarvoor hij persoonlijk door Garibaldi zelf werd bedankt.[5]

In mei 1869, om de honderdste verjaardag van de Slag bij Ponte Novu te herdenken (waarin zijn grootvader had gevochten en ernstig gewond was geraakt), publiceerde hij, in verschillende afleveringen in het Bastiase weekblad Phare de la Corse, een groot poëtisch fresco bestaande uit veertien canti, genaamd Pasquale Paoli.[1]

Andere activiteiten bewerken

Van 1870 tot 1871 was Borghetti departementale archivaris van Corsica en hoofdredacteur van het Bulletin Officiel de la Corse, en van 1878 tot 1894 was hij directeur Volksgezondheid in Bastia.[3]

In december 1880 was hij ook mede-oprichter, en secretaris voor de volgende vijftien jaar, van La Societe des Sciences historiques et naturelles de la Corse.[3][8]

Politieke ideeën, filosofie en karakter bewerken

Gian Paolo Borghetti was een overtuigde republikein, en in gelijke mate geïnspireerd door de christelijke én humanistische tradities.[5] Zijn politieke ideeën zijn die van Giuseppe Mazzini: God en het Volk, de Mensheid en de Republiek.[2] In de eerste aflevering van La Corsica, de krant die hij in 1849 oprichtte, biedt hij zijn lezers een lange reflectie, getiteld La Repubblica e la Religione cristiana, waar hij alle overeenkomsten toont tussen de leringen van Christus en die die worden bepleit door de nieuwe Republiek.[5]

In politiek opzicht werd hij heen en weer geslingerd tussen Italië en Frankrijk. Enerzijds had hij de wens om het eiland een deel van Frankrijk te laten blijven, maar dan wel van een Frankrijk dat zich bekeert tot het federalisme. Anderzijds ondersteunde hij het idee van een Corsica met een eigen bestuur, als onderdeel van een hypothetische "Federale Republiek van Italië".[4] Na tijdens een groot deel van zijn leven het gebruik van de Italiaanse taal te hebben verdedigd en de vereniging van Corsica met Italië te hebben bepleit, toonde hij zich in 1870 een heftige verdediger van een Frans en Republikeins Corsica tegenover hen (Henri Rochefort en Georges Clemenceau, bijvoorbeeld) die na de Slag bij Sedan, Corsica aan Italië wilde afstaan.[2] Wat in het leven van Borghetti echter constant was, was zijn liefde voor Corsica en zijn niet minder sterke gehechtheid aan het idee van de democratie als de enige regeringsvorm die verenigbaar is met de moderne politieke ideeën van universaliteit, vrijheid en rechtvaardigheid.[5]

Zijn karakter is beschreven als zijnde "op hetzelfde moment impulsief en stijf, en vaak buitensporig, omdat zijn polemische stoten hard waren. Maar hij was oprecht en belangeloos, zelfs als zijn opinies extreem waren en hun expressie weinig geneigd om compromissen te sluiten."[9] Door zijn grote populariteit in het noorden van Corsica en zijn vele nuttige politieke connecties in het zuiden, had hij bij de verkiezingen van 1849 een carrière op nationaal niveau kunnen ambiëren in plaats van zich te beperken tot de positie van de conseiller général. Na die positie bereikt te hebben had hij er gemakkelijk voor zijn eigen vooruitgang gebruik van kunnen maken, in een samenleving die zoiets niet alleen accepteerde maar verwachtte van iemand in een openbaar ambt, maar in beide gevallen koos hij het algemeen belang boven persoonlijk gewin.[6]

Persoonlijk leven en laatste jaren bewerken

Hij kreeg drie zonen en vijf dochters bij zijn eerste vrouw Pauline Hyacinthe Salvatelli, die stierf in 1862. Hij trouwde Delphine Louise Ciavaldini in 1878, en had nog eens drie dochters en een zoon. Al zijn zonen en vier van zijn dochters stierven tijdens zijn leven.[10][11][12] In oktober 1868 verloor hij zijn tweede zoon Eugenio, die nauwelijks twintig jaar oud was,[11] en dit tragische verlies inspireerde zijn gedicht In morte di mio figlio Eugenio.[13]

In 1894 verloor Borghetti de positie als directeur van Volksgezondheid in Bastia die hij sinds 1878 had aangehouden, toen David Raynal, minister van Binnenlandse Zaken van de regering van Jean Casimir-Perier (die door de radicalen en socialisten président de la réaction werd genoemd), er zijn verbazing over uitsprak dat "de Gezondheidsdienst in Bastia was toevertrouwd aan een vijand van Frankrijk!". Voor Borghetti was dit het begin van een verschrikkelijke oude dag, die hij doorbracht aan de rand van de armoede. Hij stierf in Bastia op 4 november 1897 in volledige vergetelheid. Weinig mensen woonden zijn begrafenis bij, die gehouden werd in de kleine kapel Capannelle van Bastia.[5]

Bibliografie bewerken

Poëzie bewerken

Andere teksten bewerken

  • Étude sur la Corse in het tijdschrift L‘Aigle Corse (Ollagnier, Bastia), vanaf N°39 (15 février 1867)
  • Le Cinq Mai, étude historique sur Napoléon in het tijdschrift L‘Aigle Corse (Ollagnier, Bastia), vanaf 15 mei 1868
  • Borghetti, Gian Paolo (1870), La Corse et ses détracteurs. Ollagnier, Bastia, pp. 48.
  • Borghetti, Gian Paolo (1878), Le Bonapartisme dévoilé, ou Pages d’Histoire Contemporaine, Bastia, pp. 80.

Niet-gepubliceerde werken bewerken

  • Souvenirs ou Histoire de deux ans passés en Italie (1833-1835), roman.
  • Poésie varié anacréontique (1834-1837).
  • Amore, gloria e sventura (onderwerp uit de geschiedenis van Corsica).
  • Ubaldo, poema epico (onderwerp geïnspireerd door de geschiedenis van Aleria).
  • Sampiero Corso, poema eroico.
  • Inno di guerra dei corsi.
  • (Gedichten in het Italiaans: Le voce interne. Ore perdute. La Musa. Ode a l’amicizia).

Twee gedichten, een krantenartikel en extracten van La Corse et ses détracteurs zijn opgenomen in "Anthologie des écrivains corses" van Hyacinthe Yvia-Croce, Editions Cyrnos et Méditerranée, Ajaccio, 1987, deel 2, (pp. 68–76).

Literatuur en bronnen bewerken

Externe links bewerken

Bronnen, noten en/of referenties bewerken

  1. a b c d Gherardi, Geniu (2004), Esprit corse et Romantisme. Albiana, Ajaccio. ISBN 9782846980838.
  2. a b c d Vinciguerra, Marie-Jean (2010), Chroniques littéraires: la Corse à la croisée des XIXe et XXe siècles. Éditions Alain Piazzola, Ajaccio, 73–76. ISBN 9782915410808.
  3. a b c d e Yvia-Croce, Hyacinthe (1987), Anthologie des ecrivains corses. Editions Cyrnos et Méditerannée, Ajaccio.
  4. a b c Serpentini, Antoine Laurent (2006), Dictionnaire historique de la Corse. Albiana, Ajaccio. ISBN 9782846980685.
  5. a b c d e f g h Gherardi, Geniu (June 2009). L'avenir est en retard… Gian Paolo Borghetti de Tavagna (1816-1897). Études corses (68) (Albiana: Ajaccio)​.
  6. a b "Le Docteur Jean Paul Borghetti", Petit Bastiais, 29 & 30 mei 1958
  7. Caporossi, Ours-Jean (Orsu Ghjuvanni), Cronica di a Corsica, La chronique de la Corse. Geraadpleegd op 25 januari 2013.
  8. Société des Sciences historiques et naturelles de la Corse. Gearchiveerd op 16 juni 2013. Geraadpleegd op 25 januari 2013.
  9. "Chronique de la Vielle Corse - Figures en Veilleuse", Petit Bastiais, 2 april 1958
  10. Registre d'état civil de Bastia
  11. a b Registre d'état civil de Talasani
  12. Archives du Département de la Haute-Corse
  13. "In morte di mio figlio Eugenio", L'Aigle Corse, 5 januari 1869