Georges Perec
Georges Perec (7 maart 1936 - 3 maart 1982) was een Frans auteur.
Biografie bewerken
Perec was een zoon van Poolse Joden die naar Frankrijk waren uitgeweken. Zijn vader sneuvelde in 1940, zijn moeder werd gedeporteerd in 1943 en vergast. Hij groeide op bij een oom en tante.
Zijn romandebuut in 1965, Les Choses, Une histoire des années 60, beschrijft het ontstaan van de consumptiemaatschappij aan de hand van een eenvoudig verhaal over 'de dingen', statussymbolen die aan de ambities van de hoofdpersonen (een jong koppel) beantwoorden. Het was een sociologische roman die de Prix Renaudot kreeg.
In 1967 werd Perec lid van 'OuLiPo','Ouvroir de Littérature Potentielle' en werd daarvan, naast Raymond Queneau, de bezielende kracht. Ook Marcel Duchamp en Italo Calvino maakten deel uit van die club.
In 1969 verscheen La Disparition, een literaire thriller rondom de verdwijning van de letter 'e'. In het verhaal van ruim 300 pagina's komt die letter geen enkele maal voor. Na een Engelse vertaling in 1994, getiteld A Void, door Gilbert Adair een Duitse vertaling door Eugen Helmlé met als titel Anton Voyls Fortgang, een Spaanse El Secuestro waar de 'a' is weggelaten in de vertaling, als meest voorkomende letter in de Spaanse taal, een Zweedse vertaling Försvinna, een Italiaanse La scomparsa en een Turkse versie Kayboluş, verscheen ook een Nederlandse vertaling (van de hand van Guido van de Wiel) in april 2009 onder de titel 't Manco bij De Arbeiderspers. In 1972 keerde Perec die krachttoer om in Les Revenentes - daarin is de 'e' de enige gebruikte klinker.
In 1978 publiceerde hij zijn magnum opus La Vie mode d'emploi, romans. 'Romans' in het meervoud want het gaat om honderden verhalen die met elkaar verbonden worden door een gebouw met negen woonniveaus en een kelderniveau aan de Simon-Crubellierstraat nr 11 in Parijs. Op de lagere verdiepingen bevinden zich telkens twee woongelegenheden, hoger drie en de twee hoogste zijn opgesplitst per kamer (de vroegere dienstbodekamers). Daarin spelen alle verhalen zich af, niet als in een soapserie, integendeel, vaak in isolement of wederzijdse onverschilligheid. En toch overstijgen zij de context van het gebouw want elke bewoner leeft met zijn of haar herinneringen. Honderden verhalen, honderden stijlen, van kitsch tot luxe, van boodschappenlijst tot filosofische beschouwingen, van nonsens tot schaakproblemen. Dit boek werd bekroond met de 'Prix Medicis'.
In 2017 werd het grootste deel van Perecs werk uitgegeven in de prestigieuze Bibliothèque de la Pléiade.
Bibliografie bewerken
- Les Choses. Une histoire des années soixante, 1965, prix Renaudot, (De dingen. Een verhaal uit de jaren 60, vert. Dolf Verroen, 1967 en De dingen. Een verhaal uit de jaren zestig, vert. Edu Borger, 1990)
- Quel petit vélo à guidon chromé au fond de la cour ?, 1966 (Wat voor brommertje met verchroomd stuur achter op de binnenplaats?, vert. Leo van Maris, 1992)
- Un Homme qui dort, 1967 (Een slaper, vert. Alfred J. de Swarte, 1968 en Een man die slaapt, vert. Rokus Hofstede, 1996)
- Die Maschine, 1968 (De machine, vert. Jan H. Mysjkin, 2019)
- La Disparition (roman), 1969 ('t Manco, vert. Guido van de Wiel, 2009)
- Les Revenentes, 1972 (De wedergekeerden, vert. Guido van de Wiel, 2022)
- La Boutique obscure. 124 rêves, 1973 (De duistere winkel. 124 dromen, vert. Edu Borger, 2017)
- Espèces d'espaces, 1974 (Ruimten rondom, vert. Rokus Hofstede, 1998; herziene uitgave 2023)
- W ou le souvenir d'enfance, 1975 (W of de jeugdherinnering, vert. Edu Borger, 1991)
- Tentative d'épuisement d'un lieu parisien, 1975 (Poging tot uitputtende beschrijving van een plek in Parijs, vert. Kiki Coumans, 2017)
- Alphabets. Cent soixante-seize onzains hétérogrammatiques, 1976
- Je me souviens, 1978
- La Vie mode d'emploi. Romans, 1978, prix Médicis) (Het leven een gebruiksaanwijzing, vert. Edu Borger, 1996)
- Un Cabinet d'amateur. Histoire d'un tableau, 1979 (Een kunstkabinet, vert. Leo van Maris, 1991)
- La Clôture et autres poèmes, 1980
- Récits d'Ellis Island. Histoires d'errance et d'espoir, 1980
- Penser/Classer, 1985 (in Ik ben geboren, vert. Rokus Hofstede, 2003)
- « 53 jours », 1989 (‘53 dagen’, vert. Edu Borger, 2023)
- Je suis né, 1990 (in Ik ben geboren, vert. Rokus Hofstede, 2003)
- Cantatrix Sopranica L., 1991
- L. G., une aventure des années soixante, 1992
- Le Voyage d'hiver, 1993 (in Ik ben geboren, vert. Rokus Hofstede, 2003)
- L'Infra-ordinaire, 1996 (in Ik ben geboren, vert. Rokus Hofstede, 2003)
- Entretiens et conférences, 2003
- L'art et la manière d'aborder son chef de service pour lui demander une augmentation, 2008 (Tips en wenken voor wie zijn afdelingschef om opslag wil vragen, vert. Rokus Hofstede, 2011)
- Le Condottière, 2012 (De Condottiere, vert. Edu Borger, 2014)
- L'Attentat de Sarajevo, 2016 (De aanslag in Sarajevo, vert. Edu Borger, 2020)
Perec schreef ook theater en filmscenario's en maakte zelf films (Un Homme qui dort, 1974 en Les Lieux d'une fugue, 1976).
Externe links bewerken
- Hof/Haan, website van Perecs vertaler Rokus Hofstede, met tal van artikelen over de schrijver.
- Aforismen van Georges Perec