Wikipedia

Gebruiker:Karmakolle/Frisco

< Gebruiker:Karmakolle

Vóór de kolonisatie bewerken

slash & burn Europese slavenhandel had de ooit machtige inheemse koninkrijken ondermijnd arabo-swahili in oosten: eerste karavaanhandel slaven en ivoor, vanaf 1870 gewelddadige raids en sentri's in dorpen factorijen aan monding

Leopolds doel bewerken

cultuurstelsel van Java overplanten, op dwangarbeid draaiende plantages iedereen misleid, behalve Bismarck geen genie, maar een megalomaan met kortetermijndoelen en verouderde kennis Auguste Beernaerts 1895: afstand in gedachten, gered door rubberboom statistieken vervalst om winst te camoufleren en staatslening te behouden macht beperkt tot rivieroevers 1899: geweten speelt op alles verbrand

Verdragen van Stanley bewerken

the structural and financial weakness of the Congo Free State (CFS), a ‘failed state’ in its own right, contributed to the development of a warlord economy displaying the familiar characteristics of local militias parasitizing on their environment

centrale regering in Brussel en lokale in Boma (Vivi, Banana) Koloniaal Hof moest gemaakt worden voor Stokes

Economie bewerken

Draagkaravanen, spoorwegbouw, rubber, ivoor (olifantenjacht), vacante gronden, kroondomein, concessies, wilde rubber, rubberbelasting, geweren (voorladers, achterladers, geperfectioneerde, albini's, slaghoedjes)

The spiralling violence of the rubber regime shows an administration which was extremely disruptive despite, or because of, being weak.

Since his priorities were never in Africa, but in Belgium, Leopold was both reluctant to tie up long-term capital in the Congo and determined to obtain quick and sizeable returns. The loose network of posts backed up by mobile military columns was grossly inadequate for the routinized exercise of state power The state thus fragmented into a number of semi-autonomous plunder economies, with officials who were forced into a parasitic relation with their environment, scrambling for the food, labour and revenues they required. While Congolese societies were both dynamic and diverse, their largely subsistence based economies simply did not generate the surpluses required to support a strong state apparatus. The adoption and extension of the Afro-Arab ‘sentry system’, involving the stationing of armed state auxiliaries inside village communities While the state’s exactions did undermine African reproduction, there was no direct intervention in the vast field of subsistence production, no real separation of African cultivators from their land, no generalization of private property rights or capitalist transformation of agriculture.

For practical as well as ideological reasons wage labour was preferred over forced labour for most mining and construction work.

Ideologie bewerken

De Kongostaat dreef op een koloniale ideologie van racisme, kapitalisme en absolutisme.

Het racisme hield in dat de blanken zich op alle vlakken superieur achtten aan de zwarten. Ze maten zich een beschavingsmissie toe, waaraan de zwarten zich passief maar dankbaar moesten onderwerpen. In de roofstaat Kongo lag de klemtoon van de beschavingsmissie op het aan het werk krijgen van de "luie neger". Het debat in België tussen conservatieven en progressieven ging niet over de vraag of de blanken hun beschaving moesten opleggen, maar over de manier waarop dat moest gebeuren en of ze überhaupt te beschaven vielen (Picard geloofde van niet). The racism displayed by these Islamized ‘Wangwana’ towards the pagan ‘Washenzi’ resonated well with European racial conceptions

De Kongostaat was zodanig doordesemd van kapitalisme dat zelfs tijdgenoten zich al afvroegen of men niet beter gewoon kon spreken van een financiële onderneming (Cattier, Le Peuple). Iedereen werkte op procent.

Het absolutisme, een fenomeen uit de 17e eeuw, herleefde in Kongo omdat alle macht bij één man lag, Leopold, de soeverein van de Vrijstaat. Hij wikte en beschikte zonder enige constitutionele rem. Checks and balances waren niet aanwezig: hij had het laatste woord over alle decreten en benoemingen. Ondanks een zekere taakverdeling en de aanwezigheid van Van een rechtsstaat was geen sprake, want alle decreten geheime decreten, gestuurde processen, opzij schuiven van Van Eetvelde. De akten van Berlijn en Brussel rechtenloosheid, willekeur

Missionarissen bewerken

katholiek: in hun schulp, later op de bres, concentratiekampen

protestant: aanklagers (George Grenfell, Sjoström, Alice Seeley Harris

Verzet bewerken

De inlanders ondergingen h tetela, manongo, kasai 1895

Belgische betrokkenheid bewerken

personele unie, laatste land om Berlijn goed te keuren, financiering uit Antwerpen, steun van Beernaerts, detachering van militairen, verbelgisching van ambtenaren, leningen, overname

Genocide? bewerken

Systemische massamoord zonder intentie om uit te roeien

Verklaringen voor de ontaarding bewerken

afwezigheid van blanke vrouwen

Literatuur bewerken

Reisverslagen en kritieken bewerken

Zie ook: Wauters, A.J.: Bibliographie du Congo 1880-1895, Brussel: Administration du Mouvement Géographique, 1895

  • Bailey, Henry (Bula N'Zan): Travels and Adventures in the Congo Free State and its Big Game Shooting. London: Chapman & Hall, 1894
  • Bentley, William Holman: Pioneering on the Congo. 1900
  • Bourne, Henry Richard Fox: Civilisation in Congoland: A story of international wrong-doing. London: P.S King & Son, 1903, XVI+311 p.
  • Burrows, William Guy: The Land of the Pigmies. New York: Crowell, 1898
  • Burrows, William Guy: The Curse of Central Africa (waarin: Canisius, Edgar: A Campaign Amongst Cannibals: The Rubber Regime). London: Pearson, 1903
  • Canisius, Edgar: Rubber collecting in the Congo. 1885
  • De Deken, Constant: Twee jaren in Congoland. 1900
  • Doyle, Arthur Conan: 1859-1930. The Crime of the Congo. New York: Doubleday, Page & Company, c1909, 128 p.
  • Gide, André: Voyage au Congo: carnets de route. Paris: Gallimard, 1927
  • Möller, Peter August: Tre år i Kongo. Stockholm: P.A. Norstedt, 1887-1888
  • Morel, Edmund D.: King Leopold's rule in Africa. London: W. Heinemann, 1904, XXIV+466 p.
  • Morel, Edmund D.: Red rubber; the story of the rubber slave trade flourishing on the Congo in the year of grace 1906. London: T. Fisher Unwin, 1906
  • Morel, Edmund D.: The Congo slave state: a protest against the new African slavery; and an appeal to the public of Great Britain, of the United States, and of the continent of Europe. Liverpool: J. Richardson & Sons, 1903, 112 p.
  • Picard, Edmond: En Congolie. Brussel: Lacomblez, 1896 (2e druk)
  • Sheppard, William Henry: Presbyterian pioneers in Congo; introduction by S.H. Chester. Kentucky: Pentecostal Publishing Company, 1900
  • Stanley, Henry Morton: Through the Dark Continent. 1878
  • Stanley, Henry Morton: Zes jaren aan den Congo en de vestiging van den Congo Vrijstaat. 1886
  • Twain, Mark: King Leopold's soliloquy: a defense of his Congo rule. Mass.: P.R. Warren, 1905
  • Vauthier, René: Le Congo Belge. Notes et Impressions. 1900
  • La vérité sur la Civilisation au Congo par un Belge. La Fédération etc., Bruxelles: Lebègue, 1903

Romans en novellen bewerken

Belgisch Congo:

  • Jacques Bergeyck, Het onzekere hart, 1959
  • Jef Geeraerts, Ik ben maar een neger, 1962
  • Jan van den Weghe, En elke dag rees weer de zon, 1963
  • Jan van den Weghe, Offerhonden van stro, 1964
  • Jan van den Weghe, Kinderen van Kongo, 1965
  • Jef Geeraerts, Het verhaal van Matsombo, 1966
  • Paul Brondeel, Dagboek van een nacht, 1967
  • Jef Geeraerts, Gangreen 1. Black Venus, 1968
  • Mireille Cottenjé, Dagboek van Carla, 1968
  • Paul Brondeel, Ik, blanke kaffer, 1970
  • Jef Geeraerts, Gangreen 2. De goede moordenaar, 1972
  • Mireille Cottenjé, Lava, 1973
  • Henriëtte Claessens, Afscheid van Rumangabo, 1983

Toneel bewerken

Essays bewerken

  • {{aut|verloren paradijs
  • {{aut|morel tegen
  • {{aut|buelens
  • {{aut|hochschild
  • {{aut|Daniël Vangroenweghe
  • {{aut|Stengers
  • {{aut|Antipas, Pionniers méconnus du Congo Belge, 2007
  • {{aut|Edmond Boelaert, Témoignages africains, Annales Aequatoria, 1995
  • {{aut|Couttenier, Congo tentoongesteld,
  • {{aut|Denuit-Somerhausen, Les traités de Stanley
  • {{aut|Govaerts, De strop of de kogel? 2009
  • {{aut|Isaacman & Vansina, Initiatives et résistances, 1987
  • {{aut|Lauro, Coloniaux, ménagères et prostituées au Congo belge (1885-1930), 2005
  • {{aut|I van der Poel, Congo-Océan, 2006
  • {{aut|Aldwin Roes, Contested institutions and the limits to state power: early colonial natural resource extraction in the Congo, 1890-1914
  • {{aut|Samuel Henry Nelson, Colonialism in the Congo Basin, 1880-1940 (Athens: Center for International Studies. Africa series, 1994
  • {{aut|Vincent Viaene, 'King Leopold’s Imperialism and the Origins of the Belgian Colonial Party, 1860–1905', Journal of Modern History, 80 (2008), 741-90
  • {{aut|Jean Stengers, 'King Leopold's Imperialism' in Roger Owen and Bob Sutcliffe (eds.), Studies in the Theory of Imperialism (London: Longman, 1972), 248-76
  • {{aut|Jean Stengers, 'Léopold II et le Modèle Colonial Hollandais', Tijdschrift voor Geschiedenis, 1 (1977), 46-71
  • {{aut|Jean Stengers and Jan Vansina, 'King Leopold's Congo, 1886-1908' in Roland Oliver and G. N. Sanderson (eds.), The Cambridge History of Africa. Volume 6: from 1870 to 1905 (Cambridge: Cambridge University Press, 1985), 315-58
  • {{aut|Aldwin Roes, ‘Towards a History of Mass Violence in the Etat Indépendant du Congo, 1885-1908’, South African Historical Journal, 64, 4 (2010)
  • {{aut|Jean-Luc Vellut, 'La Violence Armée dans l'Etat Indépendant du Congo. Ténèbres et Clartés dans l'Histoire d'un Etat Conquérant', Cultures et Développement, 16, 3 (1984), 671-707
  • {{aut|Jean-Luc Vellut, 'Réflexions sur la Question de la Violence dans l’Histoire de l’Etat Indépendant du Congo' in P. M Mantuba-Ngoma (ed.), La Nouvelle Histoire du Congo: Mélanges Eurafricains Offerts à *{{aut|Frans Bontinck (Paris: L'Harmattan, 2004), 269-87
  • {{aut|Nancy Rose Hunt, A Colonial Lexicon of Birth Ritual, Medicalization, and Mobility in the Congo (Durham: Duke University Press, 1999
  • {{aut|Vansina, L'Afrique centrale vers 1875

Literatuur bewerken

  • Luc Renders, Koloniseren om te beschaven. Het Nederlandstalige Congoproza van 1596 tot 1960
  • Luc Renders en Jeroen Dewulf (eds.), The Congo in Flemish Prose on the Congo, 1870s-1990s

termen: chicotte, palavers, sentri's, Boela Matari, auxiliaires -> voor a-z views: vrijstaat 50, belco 150, leo 250, conkin 300

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gebruiker:Karmakolle/Frisco&oldid=67386784"