Gebruiker:Frankpubben/Kladblok
Op 1 januari 2015 is in Nederland de nieuwe Jeugdwet van kracht geworden. De aanleiding voor deze nieuwe jeugdwet was de constatering dat het jeugdstelsel belangrijke tekortkomingen had. (zie voor onderbouwing Memorie van Toelichting Stelselwijziging Jeugd]) Het doel van de wet is om het stelselwijziging te vereenvoudigen en efficiënter en effectiever te maken. Door de verantwoordelijkheid zoveel mogelijk bij de gemeente te leggen voor alle jeugdhulp en jeugdzorg hoopt de overheid betere en goedkopere jeugdzorg te kunnen organiseren. Dit moet mede gebeuren door de zogenoemde transformatie. Zorg en ondersteuning moet zoveel mogelijk in de leefwereld van families georganiseerd worden. De Eigen Kracht van familie en vrienden moet eerst gemobiliseerd worden, voordat duurdere professionale steun en zorg door de overheid geleverd wordt. Om hier een flinke impuls aan te geven is in de jeugdwet het Familiegroepsplan opgenomen als recht (en plicht) van families. Dit artikel beschrijft het Familiegroepsplan als onderdeel van de jeugdwet in Nederland.
Definitie
bewerkenFamiliegroepsplan is een plan dat is opgesteld door een persoon met haar/zijn familie, vrienden, kennissen, buren en evt. betrokken professionals, kortom mensen die belangrijk zijn in het leven van die persoon. Alle gemeenten in Nederland zijn verplicht om de hulpverleningsplannen (voor kinderen en jeugdigen) te baseren op het familiegroepsplan. Ouders kunnen overigens afzien van hun recht op dit familiegroepsplan.
Aanleiding
bewerkenTijdens de totstandkoming van de nieuwe jeugdwet zijn door de tweede kamerleden Ypma (PvdA) en Voordewind (CU) diverse initiatieven genomen om meer regie bij de burgers te krijgen. Door het formuleren van een amendement hebben zij het Familiegroepsplan in de jeugdwet laten opnemen. Tijdens de zomerperiode van 2014 (toen de wet al aangenomen was in het parlement) bleek dat de uitvoering van het Familiegroepsplan niet opgepakt was door de verantwoordelijke instanties. N.a.v. kamervragen is de VNG in actie gekomen en heeft haar modelverordening jeugdwet (elke gemeente heeft een verordening jeugdhulp) aangepast en is er een factsheet gemaakt inzake het familiegroepsplan
Inspiratie
bewerkenDit nieuwe recht is mede tot stand gekomen door de resultaten die in Nieuw-Zeeland geboekt zijn met de invoering van de Family Group Conference. Door de structurele ondersteuning van gezinnen middels een onafhankelijke Family Group Coördinator maken gezinnen en familiegroepen daar zelf plannen alvorens de kinderrechter een uitspraak mag doen. Het aantal uithuisplaatsingen en gedwongen ondertoezichtstellingen liet een spectaculaire daling zien. En in situaties waar kinderen niet meer thuis konden wonen bood de directe familie vaak goede oplossingen. Dus ook de pleegzorg kende daar, na invoering van de FGC, een daling. In Nederland is op inspiratie van de FGC in Nieuw-Zeeland in 2001 de stichting Eigen Kracht Centrale ontstaan. Met het familiegroepsplan wil de regering sturen op het mobiliseren van familie, vrienden en buren als er zorgen ziijn rondom de opvoeding. De nieuwe jeugdwet moet inspelen op het transformeren naar de participatiesamenleving. De wijze waarop het familiegroepsplan geimplementeerd gaat worden door de gemeenten zal daarbij een rol spelen.
Factsheet Familiegroepsplan
bewerkenEr is door de overheid een Factsheet gemaakt. Een overzicht van wat het Familiegroepsplan betekent, de eigenschappen, doel en verwachte resultaten.
De Factsheet is in december 2014 na een consultatieronde van het 1e concept vastgesteld. De VNG gaf in januari 2015 aan dat er nog (meer) aanpassingen gemaakt moeten worden. Enerzijds omdat er nog veel zaken ontwikkeld moeten worden, anderzijds omdat er ook ervaring opgedaan moet worden. Twee wensen zijn in elk geval dat er meer de nadruk gelegd moet worden op de Regie van de Burger en een handreiking komt met meer begrijpelijke taal.
Met een Familiegroepsplan krijgen ouders, gezinnen en hun vrienden, kennissen en familie de mogelijkheid om de regie te voeren die zij nodig hebben. Hoe gezinnen dit vorm geven, op welke manier ze plannen maken, is aan hun. Maar gemeenten moeten families hierin ondersteuning bieden. Op die manier kunnen gezinnen hun eigen plan maken voordat er professionele hulp ingezet wordt.
Gemeenten moeten rekening houden met de volgende factoren;
- de wensen van het gezin,
- op welke wijze zij het familiegroepsplan willen vormgeven,
- in hoeveel tijd en van wie ze ondersteuning nodig hebben,
- of er meer vertrouwen is in een onafhankelijke ondersteuning of juist in een bekende hulpverlener,
- of er een bekende of een vrijwilliger is waar de familie vertrouwen in heeft.
Bij complexere situaties is het wellicht verstandig om meer ervaring in te zetten ter ondersteuning van de familie.
Ondersteuningsmogelijkheden
bewerkenDe factsheet verwijst vervolgens naar een website met een hulpmiddel. Helaas is dit een instrument dat gericht is op hulpverleners en niet op families.
Ondersteuning onafhankelijke derde
bewerkenOnder leiding van een onafhankelijke derde wordt het gezin ondersteund me het maken van een eigen plan.
Ondersteuning professional
bewerkenOnder leiding van een hulpverlener van een jeugdzorginstelling of wijkteam wordt een plan gemaakt.
Invoering
bewerkenEr is in het hele wetstraject veel te doen geweest over de invoering van het Familiegroepsplan. Via diverse moties en amendementen is uiteindelijk de huidige Jeugdwet tot stand gekomen. En toen bleek de vertaling naar de uitvoering wederom wat haken en ogenop te leveren. In het 4e kwartaal van 2014 kwam er uiteindelijk helderheid. De VNG paste haar modelverordening Jeugdhulp aan. Hiermee geven zij gemeenten een voorbeeldmodel hoe de verordening geforumuleerd moet worden om te voldoen aan de wet. De verordening is de gemeentelijke wetgeving die de landelijke wetgeving vertaald. De gemeenteraad stelt deze verplichte verordening vast. Meestal op basis van de modelverordening van de VNG. indien u wilt weten of dit ook in uw gemeente goed in verordening is opgenomen kunt u dit zelf opzoeken. Bijvoorbeeld via google zoeken naar: verordening jeugdhulp (naam gemeente)
Het Amendement
bewerkenTweede Kamer der Staten-Generaal
Vergaderjaar 2013–2014
33 684 Regels over de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor preventie, ondersteuning, hulp en zorg aan jeugdigen en ouders bij opgroei- en opvoedingsproblemen, psychische problemen en stoornissen (Jeugdwet)
Nr. 83 AMENDEMENT VAN DE LEDEN VOORDEWIND EN YPMA TER VERVANGING VAN DAT GEDRUKT ONDER NR. 571
Ontvangen 15 oktober 2013
De ondergetekenden stellen het volgende amendement voor:
IIn artikel 1.1 wordt in de alfabetische rangschikking ingevoegd:
– familiegroepsplan: hulpverleningsplan of plan van aanpak opgesteld door de ouders, samen met bloedverwanten, aanverwanten of anderen die tot de sociale omgeving van de jeugdige behoren;
IIArtikel 2.1 wordt als volgt gewijzigd:
1. Aan het slot van onderdeel e wordt «, en» vervangen door een puntkomma.
2. Onder vervanging van de punt aan het slot van onderdeel f door «; en» wordt een onderdeel toegevoegd, luidende: g. het tot stand brengen en uitvoeren van familiegroepsplannen en het verlenen van hulp op basis van familiegroepsplannen, ter uitvoering van artikel 4.1.1a en indien sprake is van vroege signalering van opgroei- en opvoedingsproblemen, psychische problemen en stoornissen.
III Na artikel 4.1.1 wordt een artikel ingevoegd, luidende: 1Vervanging in verband met een wijziging in de toelichting
kst-33684-83 2
ISSN 0921 - 7371 ’s-Gravenhage 2013 Tweede Kamer, vergaderjaar 2013–2014, 33 684, nr. 83 1
Artikel 4.1.1.a Bij het uitvoeren van artikel 4.1.1 en indien sprake is van vroege signalering van opgroei- en opvoedingsproblemen, psychische problemen en stoornissen biedt de jeugdhulpaanbieder of de gecertificeerde instelling als eerste de mogelijkheid om, binnen een redelijke termijn, een familiegroepsplan op te stellen. Het voorgaande is niet van toepassing op de gecertificeerde instelling die jeugdreclassering uitvoert of die de voogdij uitoefent in het geval dat de ouders ontheven of ontzet zijn uit het ouderlijk gezag. Slechts indien de ouders aan de jeugdhulpaan-bieder of de gecertificeerde instelling te kennen hebben gegeven dat zij geen gebruik wensen te maken van de in de eerste zin bedoelde mogelijkheid, concrete bedreigingen in de ontwikkeling van het kind hiertoe aanleiding geven of de belangen van het kind anderszins geschaad worden, kan de jeugdhulpaanbieder of de gecertificeerde instelling hier vanaf zien.
IVArtikel 4.1.2 wordt als volgt gewijzigd: 1. In het tweede lid wordt de zinsnede «Het uitvoeren van artikel 4.1.1 omvat» vervangen door: Indien afgezien wordt van het opstellen van een familiegroepsplan omvat het uitvoeren van artikel 4.1.1. 2. In het vijfde lid wordt de zinsnede «welke jeugdhulpaanbieder of gecertificeerde instelling betrokken wordt» vervangen door: dat afgezien wordt van het opstellen van een familiegroepsplan.
VIn artikel 6.1.10 wordt na het eerste lid een lid ingevoegd, luidende: 1a. De kinderrechter biedt, alvorens een machtiging of een voorwaarde-lijke machtiging te verlenen en alvorens een vervallenverklaring als bedoeld in artikel 6.1.7 te doen, de mogelijkheid een familiegroepsplan op te stellen. Slechts indien de ouders aan de kinderrechter te kennen hebben gegeven dat zij geen gebruik wensen te maken van deze mogelijkheid, concrete bedreigingen in de ontwikkeling van het kind hiertoe aanleiding geven of de belangen van het kind anderszins geschaad worden, kan de kinderrechter hier vanaf zien.
Toelichting
bewerkenDit amendement beoogt ouders, familieleden en anderszins direct betrokkenen de mogelijkheid te geven om (ook in de preventieve fase) voor gedwongen of vrijwillige jeugdhulp mee te denken en te helpen aan een oplossing. Burgers zijn in veel gevallen zeer wel in staat verantwoor-delijkheid te nemen voor problemen in eigen familie- of vriendenkring. Sociale samenhang draagt daarnaast bij aan het welzijn van kinderen. Door vormen van hulp van betrokkenen en steun uit directe kring kan bovendien uithuisplaatsing worden afgewend en wordt netwerkpleegzorg bevorderd. Een familiegroepsplan kan bijvoorbeeld binnen de structuur van een wijkteam worden georganiseerd. Ook kan bijvoorbeeld een zogenaamde Eigen Kracht-conferentie plaatsvinden, waarbij het familie-en vriendennetwerk onder leiding van een onafhankelijk coördinator zelf een plan opstelt en uitvoert. Daarmee komt de regie bij de burger te liggen. Gebleken is dat de eigenaar van het probleem, samen met eigen mensen, ook de sleutel voor de oplossing in handen heeft. Daarbij kan de kennis en bijstand van jeugdzorgprofessionals worden ingeroepen.
Tweede Kamer, vergaderjaar 2013–2014, 33 684, nr. 83 2
Indien het een machtiging of een voorwaardelijke machtiging betreft biedt de kinderrechter de kans voor het opstellen van een familiegroepsplan. Indien er een familiegroepsplan wordt opgesteld geldt dit als hulpverleningsplan. In de Aanpassingswet zal worden voorzien in de mogelijkheid om bij de jeugdhulpaanbieder of de gecertificeerde instelling op een laagdrem-pelige wijze de beslissing van de jeugdhulpaanbieder of de gecertificeerde instelling te heroverwegen, ontleend aan de bezwaarprocedure in de Algemene wet bestuursrecht.
VoordewindYpma
Tweede Kamer, vergaderjaar 2013–2014, 33 684, nr. 83 3
Toezicht
bewerkenDe Inspectie Jeugdzorg heeft aangegeven dat ze gemeenten en instellingen zullen controleren op naleving van een goede uitvoering in het gebruik en ondersteuning van de familiegroepsplannen.
- Hulpverleners moeten werken aan de hand van door families gemaakte plannen.
- Instellingen moeten families in staat stellen om familiegroepsplannen te maken.
In het toetsingskader heeft de inspectie geformuleerd op welke wijze ze de gemeenten en instellingen gaat controleren. Het familiegroepsplan maakt onderdeel uit van dit toetsingskader.
| Bronnen |