Gebruiker:Chescargot/De Nieuwenburgt (backup)
Dit is een backupversie, aangemaakt in anticipatie van verwijdering van het oorspronkelijke artikel n.a.v. van deze nominatie in november 2023.
De Nieuwenburgt, voorheen bekend als Nooitgedacht, is sinds 2016 een biologische veehouderij met boerderijwinkel in het Nederlandse dorp Spankeren in de Gelderse gemeente Rheden.[1] De boerderij ligt in beschermd natuurgebied in de IJsselvallei en maakte vanaf begin 19e eeuw tot diep in de 20e eeuw deel uit van Landgoed De Geldersche Toren. Ze was, hoewel geen monument, in 2017 en 2021 opgenomen in de fietsroute van de Open Monumentendag.[2][3]
De Nieuwenburgt | ||||
---|---|---|---|---|
voorheen: Nooitgedacht | ||||
Locatie | ||||
Locatie | Kappersweg 5 | |||
Plaatsnaam | Spankeren | |||
Coördinaten | 52° 4′ NB, 6° 7′ OL | |||
Status en tijdlijn | ||||
Oorspr. functie | boerderij | |||
Huidig gebruik | boerderijwinkel | |||
Bouw gereed | ca. 1840 | |||
Verbouwing | ca. 1980 | |||
|
De Nieuwenburgt is gelegen aan de Kappersweg, een kleine anderhalve kilometer van het Natura 2000-gebied Rijntakken.[4]
Geschiedenis bewerken
Het gebied behoorde begin 19e eeuw nog tot de Marke van Dieren, Spankeren en Soeren,[5] markegrond dat bestond uit woeste land als heide, veen, schraal grasland, met plaatselijk hakhout en bomen.[1] Dit land werd geleidelijk aan verkocht en werden er ontginningsboerderijen gebouwd. Zo werd in de eerste helft van de 19e eeuw op het huidige adres Nooitgedagt gebouwd.[3][6] De naam werd reeds in 1832 op de kadastrale kaart vermeld[7] . Nooitgedagt maakte toen deel uit van het Landgoed De Geldersche Toren.[2]
Rond 1980 werd de boerderij ingrijpend verbouwd. Het is onbekend wat sinds deze verbouwing van het oorspronkelijke gebouw bewaard is gebleven. In 2015 vestigde familie Nieuwenburgt-Wezendonk zich in het pand en werd er een jaar later het biologisch melkveebedrijf De Nieuwenburgt begonnen.[8][9]
Biologische veeteelt bewerken
Het biologisch melkveebedrijf met moderne ligboxenstal houdt 65 jersey-koeien, 30 stuks jongvee en 60 stieren voor vleesproductie. Ze grazen op niet intensief beheerde gronden van Landgoed De Geldersche Toren en van Natuurmonumenten. Dit bevordert de instandhouding van de biodiversiteit aldaar. Er wordt in totaal 135 hectare land gepacht.[9] Verder zijn er schapen en 1,5 ha. boomgaard.
Vlees, melkproducten en agrarische producten van derden worden afgezet via een boerderijwinkel, een webshop en geleverd aan regionale zorginstellingen. In 2021 won De Nieuwenburgt hiermee de grote prijs van het Deltaplan Veehouderij[10]. De vakjury beoordeelde het als een inspirerend voorbeeld van het bouwen van een kleinschalig, extensief veehouderijbedrijf inclusief afzet op basis van goed netwerken in de directe omgeving.[11]
Belendende boerderijen bewerken
De boerderij wordt aan de Kappersweg omringd door meerdere adressen met een historische achtergrond[12][2][13]: Op nummer 1 staat een verbouwde boerderij waar niet meer geboerd wordt.[14] Op nummer 2 bevindt zich boerderij ‘Aschberg’, eigendom van landgoed ‘De Bockhorst’. Hier wordt nog steeds geboerd. Op nummer 3 staat een boerderij die evenals Nooitgedacht voorheen bij Landgoed De Geldersche Toren behoorde. Op nummer 4 was voorheen een boerderij genaamd ‘De Grindhoeve’, een verwijzing naar het grind dat in de ondergrond van het grootste deel van Spankeren te vinden is.[15] Op nummer 8 was voorheen een boerderij, 'Spankerense broek’, dat later ‘Dirkjeshoeve’ genoemd werd.[16] Op nummer 12 was voorheen een katerstede. Deze is afgebroken en daarvoor in plaats is nu een bosje.[17]
Bronnen, noten en/of referenties
|