Volmaaktheid wordt niet bereikt wanneer er niets meer kan worden toegevoegd, maar wanneer er niets meer kan worden weggenomen.
La perfection est atteinte, non pas lorsqu'il n'y a plus rien à ajouter, mais lorsqu'il n'y a plus rien à retirer.

Wikipedia — een kritische benadering

Ik heb een poging gedaan mijn mening over hoe Wikipedia verbeterd kan worden te integreren in dit essay: Wikipedia:Encyclopediciteit. Hopelijk draagt dit eraan bij de kern van het probleem waar Wikipedia (in mijn ogen) tegenaan loopt op te lossen: Wikipedia beoogt een encyclopedie te zijn, maar dreigt soms te verworden tot een vergaarbak van trivia, lijstjes en irrelevante artikelen.

bij
bij
Deze gebruiker is een bij.
Deze gebruiker is Agnosticus.
Deze gebruiker heeft veel kennis van de klassieke oudheid
Deze gebruiker is een liefhebber van wijn
Deze gebruiker streeft naar de levensbenadering van Spinoza
Deze gebruiker is dol op citaten van Oscar Wilde
Deze gebruiker is bereikbaar via e-mail

Taalvaardigheid

nl Deze gebruiker heeft het Nederlands als moedertaal.
en-5 This user is able to contribute with a professional level of English.
fr-3 Cette personne peut contribuer avec un niveau avancé de français.
de-3 Dieser Benutzer hat sehr gute Deutschkenntnisse.
it-1 Questo utente può contribuire con un italiano di livello semplice.
la-2 Hic usor media latinitate contribuere potest.
grc-2 Ὄδε ἐνκυκλοπαιδειουργὸς ̉ιδιοτος ἀρχαίως Ἑλληνιστὶ γράφειν οἷος τ' ἐστί.

Stellingen bewerken

Stelling 1 — De wetenschappelijke consensus wordt ondergesneeuwd
1.1 — Er gaat een onevenredige hoeveelheid tijd verloren aan het verdedigen van wat in de wetenschappelijke wereld als consensus wordt beschouwd
Robert McHenry beschreef de onderliggende mechanismen die (helaas) voor een gemiddelde kwaliteit van artikelen zorgen[1]:
1.2 — Niet iedereen die denkt verstand te hebben over een onderwerp, heeft dat ook
1.3 — Niet iedereen die denkt helder te kunnen schrijven, kan dat ook
1.4 — Degenen die overtuigd zijn van onjuiste feiten, zijn net zo overtuigd als degenen die overtuigd zijn van juiste feiten
1.5 — De artikelen op Wikipedia zullen zich hierdoor in de loop van de tijd ontwikkelen tot artikelen van een gemiddelde kwaliteit (artikelen met een slechte start zullen beter worden, maar artikelen met een superieure start slechter)
Mijn eigen stellingen die ik hieraan wil toevoegen:
1.6 — Smaken verschillen, maar het aantal artikelen over vluchtige trends of simpelweg banaliteiten is bedroevend
1.7 — Er is geen enkele verhouding tussen het belang van het onderwerp en de lengte van het artikel[2]
Stelling 2 — Afwijkingen van de wetenschappelijke consensus krijgen in verhouding te veel aandacht
2.1 — "Één dwaas kan meer vragen dan tien wijzen kunnen beantwoorden"
2.2 — Op Wikipedia kan een dwaas niet alleen vragen, maar zijn/haar dwaasheid ook incorporeren in de artikelen
Stelling 3 — Het is onacceptabel dat er inhoudelijk grote verschillen zijn tussen artikelen over hetzelfde onderwerp in verschillende talen op Wikipedia
3.1 — Vooral in artikelen op de Nederlandse Wikipedia staat geregeld allerlei slechts zijdelings relevante informatie, die overigens ook al in andere artikelen staat - en alleen daar encyclopedische waarde toevoegt
Stelling 4 — Het is onduidelijk wie uiteindelijk verantwoordelijk is voor de inhoud van Wikipedia
4.1 — Anoniem kunnen bijdragen heeft voordelen, maar kan "conflict of interest" in de hand werken[3]
4.2 — Uren hard werk, studie, het verzamelen van bronnen en pogingen een leesbaar overzicht van feiten te maken, kunnen met één druk op de knop van een toevallig passerende bezoeker ongedaan worden gemaakt[4]
4.3 — De meeste tijd op Wikipedia wordt besteed aan het verdedigen van feiten en/of het herstellen van pogingen feiten te verdoezelen of juist niet-feiten (bijvoorbeeld meningen) in artikelen te krijgen[5]
4.4 — Het aantal Wikipedianen dat daadwerkelijk bijdraagt, is een fractie van degenen die commentaar levert op bijdragen, ze ter discussie stellen, "verbeteren" (zie volgend punt inzake neutraliteit), etc.
Stelling 5 — "Neutraliteit" (NPOV) is het grootste dogma van Wikipedia
5.1 — Onder het mom van neutraliteit en objectiviteit worden feiten afgezwakt of termen die beledigend zouden kunnen zijn (onterecht) vermeden
5.2 — Feiten zijn soms onaangenaam voor betrokkenen, maar blijven feiten
Stelling 6 — "Vertrouwen komt te voet en gaat te paard"
6.1 — Ga uit van goede wil is en blijft het vertrekpunt, maar:
6.2 — Wikipedia is geen speelplaats of een virtueel trefpunt om "opgevoed" te worden
6.3 — Zie 1.2 t/m 1.4

Ik heb u een lange brief geschreven, want ik had geen tijd een korte te schrijven.
Je vous écris une longue lettre parce que je n'ai pas le temps d'en écrire une courte.

Kernprobleem bewerken

Mede-oprichter van Wikipedia Larry Sanger duidt gebrek aan respect voor expertise als kernprobleem van Wikipedia aan.[6] Het resultaat ervan is dat "bijna iedereen met veel expertise maar weinig geduld zal vermijden aan Wikipedia bij te dragen, want zij zullen - tenminste als ze bijdragen aan artikelen over min of meer controversiële onderwerpen - gedwongen worden hun bijdragen te verdedigen tegen aanvallen van niet-experts op overlegpagina's. Op zich is dit misschien niet zo erg. Maar als de expert de brutaliteit zou hebben om over het probleem te klagen bij de gemeenschap, zal hij (in het slechtste geval) uitgejoeld worden[7] of (in het beste geval) beleefd worden gevraagd "samen te werken" met personen die hebben bewezen zelf onredelijk te zijn."[8]

"[A]ls de deelnemers aan het project meer respect zouden hebben voor expertise, zou er veel minder geduld opgebracht hoeven worden voor degenen die het project willens en weten verstoren. ... Om deelname van experts aantrekkelijk te maken en houden, zou er weinig geduld moeten worden opgebracht voor degenen die de missie van Wikipedia niet snappen of delen of zelfs voor die pretentieuze middelmaten die niet in staat zijn constructief met anderen samen te werken en gaten in hun kennis te (h)erkennen (tezamen is dit waarschijnlijk de meest verstorende groep van alle). Een minder tolerante houding tegenover deze verstoringen zou het project beschaafder en gastvrijer maken en werkelijk open voor de grote meerderheid van intelligente, welwillende personen op internet. Zoals het er nu voor staat, zijn er veel minder echte experts betrokken bij het project (hoewel die er natuurlijk wel zijn) dan zou kunnen en moeten."

Schrijven is schrappen.

Mogelijkheden tot verbetering bewerken

  1. Respect voor expertise verankeren:
    1. In (of in aanvulling op) de Vijf zuilen moet respect voor expertise worden verankerd
    2. Oprichten van een toezichthoudend orgaan, bestaande uit erkende experts op elk wetenschappelijk gebied
    3. Het ontwikkelen van "spelregels" dat de kwaliteit van artikelen borgt (in feite het nader uitwerken van wat hierna volgt)
  2. De Engelstalige Wikipedia is leidend
    1. Alle inspanningen moeten erop worden gericht de inhoud van de artikelen op de Engelstalige Wikipedia op het benodigde niveau te krijgen (NB: dit is nu zeker niet het geval!)
    2. Artikelen op anderstalige Wikipedia's zijn vertalingen van het Engelstalige artikel
    3. Inhoudelijke discussie op de Engelstalige overlegpagina
    4. Alleen onderwerpen die "eigen" zijn aan een land c.q. taalgebied zouden ontwikkeld kunnen/ mogen worden in een andere taal en vertaald moeten kunnen worden naar het Engels
  3. Veilig stellen zinvolle bijdragen:
    1. Iedere gebruiker start met een B-status
    2. Na een vastgesteld aantal zinvolle bijdragen (bijvoorbeeld 10) krijgt een gebruiker de A-status
    3. Vandalisme of ander verstorend gedrag leidt tot terugplaatsen naar een B-status
    4. Bijdragen door niet-ingelogde gebruikers (IP-adres) of gebruikers met de B-status pas zichtbaar maken nadat deze door A-status gebruikers zijn gecontroleerd (dit geldt ook voor de overlegpagina's)
    5. Strenge en heldere richtlijnen om "trivia" te voorkomen
  4. Veilig stellen controversiële artikelen:
    1. Er dienen spelregels te worden opgesteld om te kunnen vaststellen wat controversiële artikelen zijn[9]
    2. Controversiële artikelen worden bewaakt door moderators (ieder controversieel artikel wordt aan één moderator toegwezen; bij afwezigheid zorgt de moderator voor vervanging)
    3. Wijzigingen in controversiële artikelen worden pas zichtbaar na controle door een moderator
  5. Veilig stellen prettige werkomgeving:
    1. Strenger optreden tegen verstorend gedrag
    2. Verstorend gedrag omvat ook het niet onderschrijven of begrijpen van de missie van Wikipedia
    3. Afschaffen van coaching op de inhoud, alleen coaching op de "techniek"

Blijken van waardering van mede-Wikipedianen bewerken