Europese Parlementsverkiezingen 2019 in België

Op zondag 26 mei 2019 vonden er in België Europese Parlementsverkiezingen plaats. Er werden door de Belgische kiesgerechtigden 21 parlementsleden gekozen: dat is evenveel als in 2014. Er werden 12 Nederlandstalige leden door het Nederlands kiescollege, 8 Franstalige leden door het Frans kiescollege en 1 Duitstalig lid door het Duitstalig kiescollege verkozen. In het arrondissement Brussel-Hoofdstad en zes faciliteitengemeenten hadden kiezers de keuze tussen het Nederlands en Frans kiescollege.

Europese Parlementsverkiezingen 2019
Datum 26 mei 2019
Land Vlag van België België
Te verdelen zetels 21
Opvolging verkiezingen
2014     2024
Portaal  Portaalicoon   Politiek
België

Samenvallende verkiezingen bewerken

Het koninklijk besluit van 15 juni 2018 legde de datum van de Europese Parlementsverkiezingen van 2019 in België vast, na een akkoord op Europees niveau.[1] In uitvoering van artikel 117 van de Grondwet, worden de regionale verkiezingen sinds 1999 automatisch op dezelfde dag gehouden. Dit geeft dus de Brusselse gewestverkiezingen 2019, Vlaamse verkiezingen 2019, Waalse verkiezingen 2019 en Duitstalige Gemeenschapsraadverkiezingen 2019. De herziening van artikel 118 van de Grondwet die deze parlementen de mogelijkheid kan geven een andere datum te kiezen (in het kader van constitutieve autonomie), is nog niet in werking getreden.

Krachtens artikel 65 van de Belgische Grondwet, na herziening van 6 januari 2014 ingevolgde de zesde staatshervorming, worden de federale Kamers sinds 2014 verkozen voor een periode van maximaal vijf jaar, tegenover vier jaar vroeger. Gezien de Kamers niet voortijdig werden ontbonden, zullen dus de Belgische federale verkiezingen in 2019 (net zoals, toen uitzonderlijk, in 2014) op dezelfde dag als de Europese en deelstaatverkiezingen gezamenlijk worden ingericht. De herziening van artikel 46 en 65 die steeds samenvallende federale en Europese verkiezingen vastlegt, is nog niet in werking getreden.

Kiesplicht en stemrecht bewerken

In België is er kiesplicht, dat wil zeggen dat iedereen vanaf 18 verplicht is om te gaan stemmen. In de praktijk wil dit zeggen dat iedereen zich dient te melden in het aangewezen kiesbureau, er is dus opkomstplicht. Nadien is de kiezer verplicht zich in het stemhokje te begeven en hier zijn stem uit te brengen. De kiezer kan desnoods blanco of ongeldig stemmen.

Belgen die in een andere EU-lidstaat wonen, hebben het recht om te stemmen op Belgische lijsten bij de verkiezingen voor het Europees Parlement. De wet van 17 november 2016 heeft dit recht uitgebreid tot Belgen die in een niet-EU-lidstaat wonen, wat al mogelijk was voor federale verkiezingen.

Aantal Belgische parlementsleden bewerken

De Europese Raad besloot op 29 juni 2018 over te gaan tot een verlaging van het aantal zetels in het Europees Parlement en de herverdeling ervan naar aanleiding van de Brexit, het besluit van het Verenigd Koninkrijk om de Europese Unie op 29 maart 2019 te verlaten. In de nieuwe samenstelling telt het Europees Parlement nog maar 705 leden in plaats van 751.[2] Van de 73 door de uittreding vrijkomende Britse zetels werden er 46 niet meer verdeeld en 27 aan andere lidstaten toegewezen, zodat het beginsel van degressieve evenredigheid beter werd weerspiegeld. In deze herverdeling werden aan België geen bijkomende zetels toegekend.

Kandidaten bewerken

De Europese Parlementsverkiezingen zijn in België sinds 2010 de enige waar een kandidaat stemmen kan ontvangen van kiezers van het volledige kiescollege. Sinds de afschaffing van de verkiezingen voor de Senaat, die een laatste maal plaatsvonden met de Belgische federale verkiezingen 2010 is de Europese lijst de enige die dezelfde is voor alle Nederlandstalige, of alle Franstalige kiezers. Voor de regionale en federale verkiezingen wordt gewerkt met provinciale kieskringen. Partijen overwegen daarom soms hun populaire politici te laten kandideren op de Europese lijst hoewel anderzijds overwegingen meespelen dat partijen en kandidaten niet overduidelijk kiesbedrog wensen te plegen door kandidaten naar voor te schuiven die overduidelijk niet effectief zouden gaan zetelen in het Europees Parlement. Dit probleem stelt zich minder voor partijen die federaal of in deelstaten regeringsverantwoordelijkheid kunnen en willen opnemen omdat het feit dat een parlementslid die zich laat vervangen voor het vervullen van een ambt als minister of staatssecretaris wel makkelijker aanvaard wordt. Anderzijds zijn diezelfde partijen minder geïnteresseerd in hun aantal volksvertegenwoordigers in het Europees Parlement dan in hun aantal in de Kamer van volksvertegenwoordigers omdat die aantallen een veel directere impact hebben op het gewicht van een partij en de mogelijkheden tot coalitievorming, wat dan weer pleit om populaire politici binnen een provinciale kieskring te laten kandideren voor de federale of deelstaatparlementen.

Marianne Thyssen, die in 2014 werd herkozen als parlementslid in het Europees Parlement en toenmalig lijsttrekker bij de Europese Parlementsverkiezingen van 2014 was voor de CD&V, en die vervolgens Europees commissaris in de Commissie-Juncker werd, kondigde in 2018 aan dat zij in 2019 de politiek zou verlaten.[3]

Lijsttrekkers bewerken

Hieronder staan de lijsttrekkers van de partijen:

Overzicht lijsttrekkers Europese verkiezingen 26 mei 2019
Europese fractie   Nederlands kiescollege   Frans kiescollege   Duitstalig kiescollege
Partij Lijsttrekker Partij Lijsttrekker Partij Lijsttrekker
ALDE Open Vld Guy Verhofstadt MR Olivier Chastel PFF-MR Yves Derwahl
ECH N-VA Geert Bourgeois[4]
ENV Vlaams Belang Gerolf Annemans[5]
EUL/NGL PVDA Line De Witte PTB Marc Botenga
EVP CD&V Kris Peeters[6] cdH Benoît Lutgen CSP Pascal Arimont[7]
Groenen/VEA Groen Petra De Sutter[8] Ecolo Philippe Lamberts[9] Ecolo Shqiprim Thaqi[10]
S&D sp.a Kathleen Van Brempt[11] PS Paul Magnette[12] SP Matthias Zimmermann
onbekend Volt Christophe Calis DéFI Benoît Cassart
PP Yasmine Dehaene
ProDG Lydia Klinkenberg
Vivant Alain Mertes

Kandidatenlijsten bewerken

Hieronder staan de kandidatenlijsten van de partijen. De verkozenen staan vetgedrukt.

Nederlandstalige kandidatenlijsten bewerken

Plaats Open Vld N-VA Vlaams Belang CD&V PVDA Groen sp.a
Effectieven
1 Guy Verhofstadt Geert Bourgeois Gerolf Annemans Kris Peeters Line De Witte Petra De Sutter Kathleen Van Brempt
2 Hilde Vautmans Assita Kanko Patsy Vatlet Cindy Franssen Rik Vermeersch Bart Staes Jan Cornillie
3 Alicja Gescinska Johan Van Overtveldt Filip De Man Peter Van Kemseke Janneke Ronse Omar Ba Oona Wyns
4 Lard Vanobbergen Mark Demesmaeker Sofie Van Parys-Bruyninckx Jan de Keyser Peter Vits Catherine Verfaillie Kenan Akyil
5 Hans Maes Caroline De Meerleer Paul Meeus Brigitte Balfoort Naomi Stocker Paola Travella Nora Mouallali
6 Sofie Vandeweerd Elisabeth Alteköster Femke D'Hondt Brigitte Mouligneau Farid Darmach Rik Jellema Edwin Korver
7 Adam Bouzi Ralph Packet Reddy De Mey Amina Lutamba Ndoy Lieve Peeters Matti Vandemaele Pritty Kaur
8 Remy Esquiliche Esquinas Liana Mrktchyan Gil Jeurissen Bekir Kablan Feride Karki Leyla Caliskan Stef Grosjean
9 Stephanie Anseeuw André Gantman Frederik Roose Trees Van Eykeren Johan Tackx Herlinde Vanhooydonck Jurgen Vanlerberghe
10 Philippe Nys Annemie Charlier Sandra De Schuyter Jean de Béthune Iman Bed Madhkour Dirk Vansintjan Pia Desmet
11 Lieve Wierinck Luk Lemmens Hilde De Lobel Ivo Belet Luk Vandenhoeck Els Gossé Monica De Coninck
12 Lynn Wesenbeek Frieda Brepoels Philip Claeys Marianne Thyssen Jef Mampuys Michel Bauwens Dirk Van der Maelen
Opvolgers
1 Eva De Bleeker Jeroen Overmeer Tom Vandendriessche Tom Vandenkendelaere Aurélie Decoene Sara Matthieu Tine Soens
2 Vincent Stuer Katrien Uyttersprot Veerle De Gussem Liesbeth Maris Tim Joye Thomas Jans Hannes De Geest
3 Evi Robert Matthias Storme Dimitri Hoegaerts Jan De Volder Dennis Lauwers Wim Borremans Kaoutar Oulichki
4 Bert Schelfhout Anne Caelen Nadia Van Beughem Charis Kamoen Julie Steendam Violet Oloibiri Maxim Vandekerckhove
5 Koen Anciaux Zeger Debyser Philip Verbloesem Liesbeth Claesen Toon Danhieux Jordy Sabels Yana Giovanis
6 Piet Vandermersch Luba Minarikova Rik Beckers Marc Van de Vijver Marleen Pollet Jorge Luyts Karina Marte Pereyra
7 Neelie Kroes Marc Descheemaecker Lutgarde Dewinter-Verboven Karel Tobback Tony Fonteyne Magda Aelvoet Bert Anciaux

Franstalige kandidatenlijsten bewerken

Plaats Ecolo cdH MR PP DéFI PTB PS
Effectieven
1 Philippe Lamberts Benoît Lutgen Olivier Chastel Yasmine Dehaene-Modrikamen Benoît Cassart Marc Botenga Paul Magnette
2 Saskia Bricmont Brigitte Aubert-Verhelle Frederique Ries Claude Agostini Caroline Persoons Sophie Lecron Marie Arena
3 Olivier De Schutter Mounir Laarissi Nicolas Barnier Catena Guiele Jean-Claude Javaux Michel Boisdequin Hassan Bousetta
4 Malika Hamza Andréa Kalubi Christine Gonay Francis Cole Véronique Lederman-Bucquet Farah Jacquet Coline Maxence
5 Arthur Lambert Isabelle Sénépart Denis Collard Joanna Zalenska Paul Cartuyvels Danaé Michaux Maimone Olga Zrihen
6 Esther Bollendorff Franco Mencaccini Laura Hidalgo Edmond Albert Yaëlle Peti Mehdi Salhi Amet Gjanaj
7 Romain Gaudron Ghislaine Bosly-Vanhalewyn Maxime Degey Anne-Marie Bombaerts Margarita Nikolova Yasmina Messaoudi Christelle Mathieu
8 Stéphanie Lepczynski François-Xavier Blanpain Charlotte Deborsu Ciro Maddolini Olivier Maingain David Pestieau Jérémy Bricq
Opvolgers
1 Nicole Dewandre Cédric Du Monceau Valérie Glatigny Carlos Vandeponseele Michele Amedeo Michaël Verbauwhede Marc Tarabella
2 Dominique Perrin Savine Moucheron Christophe Dister Virginia Millan de Silva Marie Esteves de Sousa Rosa Terranova Laurence Anciaux
3 Cécilia Torres Pierre Erler Jean-Jacques Flahaux Yves Cantineau Christophe T'Sas Jean-Philippe Cavyn Pierre Hardy
4 Luc De Brabandere Juliette Schumacher Géraldine Desille Maria Malillos Carrera Florence Masson Elisa Muñoz Gomez Cassandra Luongo
5 Evelyne Huytebroeck Raymond Langendries Jean-Claude Jadot Modesto Chao Fernandes Enio Cucuraghi Monique Forget Haridi Niyonzima
6 Patrick Dupriez Marie-Dominique Simonet Françoise Bertieaux Jeannine Collette Martine Payfa Luis Casillas y Gomez Nermin Cetin

Duitstalige kandidatenlijsten bewerken

Plaats Vivant Ecolo ProDG CSP PFF-MR SP
Effectieven
1 Alain Mertes Shqiprim Thaqi Lydia Klinkenberg Pascal Arimont Yves Derwahl Matthias Zimmermann
Opvolgers
1 Michael Balter Martin Hendges Andreas Lejeune Patricia Creutz-Vilvoye Shayne Piront Karl-Heinz Lambertz
2 Elena Peters Sabine Donath Elke Comoth Daniel Franzen Alexander Miesen Céline Kever
3 Andreas Meyer Uli Deller Alain Kever Stefan Veithen Gregor Freches Olaf Bodem
4 Diana Stiel Franziska Franzen Lara Lentzen Shirin Tjandra Evelyn Jadin Ilona Wetzels-Beckers
5 Sabine Jacobs Christophe Voss Lieselotte Blanken Marion Dhur Christoph Gentges Monika Isańska
6 Marco Hoffmann Christine Baumann Arnemann Markus Hendrich Luc Frank Anne Meessen Guido Breuer

Uitslag bewerken

Zetelverdeling Belgische Europarlementsleden 2019
3
3
2
2
2
1
1
1
2
2
1
1
De 21 zetels zijn als volgt verdeeld:
Uitslag per taalgemeenschap bewerken
Uitslagen in België 2019 2014 verschil
Partij Europese fractie Zetels Stemmen % Zetels % Zetels
Nederlandstalig
N-VA ECH 3 954.048 22,44 4 26,7 -1
VB ENV 3 811.169 19,08 1 6,8 +2
Open Vld ALDE 2 678.051 15,95 3 20,4 -1
CD&V EVP 2 617.651 14,53 2 20,0 =
Groen Groenen/VEA 1 525.908 12,37 1 10,6 =
sp.a S&D 1 434.002 10,21 1 13,2 =
PVDA EUL/NGL 0 210.391 4,95 0 2,4 -
Volt 0 20.385 0,48 - - -
Franstalig
PS S&D 2 651.157 26,69 3 29,2 -1
Ecolo Groenen/VEA 2 485.655 19,91 1 11,7 +1
MR ALDE 2 470.654 19,29 3 27,1 -1
PTB EUL/NGL 1 355.883 14,59 0 5,5 +1
cdH EVP 1 218.078 8,94 1 11,4 =
DéFI 0 144.555 5,92 0 3,4 -
Parti Populaire 0 113.793 4,66 0 6,0 -
Duitstalig
CSP EVP 1 14.274 34,94 1 30,4 -
Ecolo Groenen/VEA 0 6.675 16,37 0 16,6 -
ProDG 0 5.360 13,14 0 13,2
PFF ALDE 0 4.684 11,49 0 16,0 -
SP S&D 0 4.655 11,42 0 15,1 -
Vivant 0 4.550 11,16 0 8,6
DierAnimal 0 606 1,49 - - -
Uitslag per Europese fractie bewerken
Stemmen
Renew Europe
  
17,13%
S&D
  
16,19%
Groenen
  
15,12%
ECH
  
14,17%
EVP
  
12,62%
ID
  
12,05%
GUE/NGL
  
8,42%
Overige
  
4,30%
Uitslagen in België Stemmen Zetels
Europese fractie Partijen NL FR DE Totaal NL FR DE Totaal
per fractie
ALDE VLD / MR / PFF 678.051 470.654 4.684 1.153.389 2 2 0 4
S&D sp.a / PS / SP 434.002 651.157 4.655 1.089.814 1 2 0 3
Groenen Groen / Ecolo 525.908 485.655 6.675 1.018.238 1 2 0 3
ECH N-VA 954.048 0 0 954.048 3 0 0 3
EVP CD&V / cdh / CSP 617.651 218.078 14.274 850.003 2 1 1 4
ID VB 811.169 811.169 3 0 0 3
GUE/NGL PVDA/PTB 210.391 355.883 566.274 0 1 0 1
Overige 230.776 258.348 10.516 289.249 0 0 0 0

Verkozenen bewerken