Elfriede Jelinek
Elfriede Jelinek (Mürzzuschlag, Stiermarken, 20 oktober 1946) is een gerenommeerd Oostenrijks schrijfster. Ze woont in Wenen en München. In 2004 werd haar de Nobelprijs voor Literatuur toegekend, en blijkens het juryrapport was dit "voor haar muzikale stroom van stemmen en tegenstemmen in romans en toneelstukken, die met een buitengewoon taalbewuste gedrevenheid de absurditeit blootleggen van de clichés van de samenleving en hun onderwerpende kracht".[2]
 Elfriede Jelinek
| ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Elfriede Jelinek (2004)
| ||||
| Algemene informatie | ||||
| Geboren | 20 oktober 1946 | |||
| Geboorteplaats | Mürzzuschlag[1] | |||
| Land | Oostenrijk | |||
| Werk | ||||
| Jaren actief | 1970-heden | |||
| Genre | Feminisme Sociale kritiek | |||
| Dbnl-profiel | ||||
| (en) IMDb-profiel | ||||
| Website | ||||
| ||||
Biografie bewerken
Jelinek werd geboren in Mürzzuschlag, een kleine stad in de Oostenrijkse deelstaat Stiermarken. Jelinek schrijft voornamelijk romans en toneelstukken. Zij wordt gerekend tot de belangrijkste moderne Oostenrijkse schrijvers.
Jelinek klaagt in haar werk, net als bijvoorbeeld Thomas Bernhard, mistoestanden in de Oostenrijkse maatschappij aan, zowel in het openbare en politieke leven als in de privésfeer, "achter de gordijntjes". Daarbij wendt zij een sarcastische, provocerende stijl aan die door haar tegenstanders als nestbevuiling betiteld wordt. Haar teksten krijgen het etiket godslasterend, vulgair en haatdragend te zijn. Tegelijkertijd wordt ze geroemd als een begaafde taalkunstenares. Esthetisch zorgvuldig geformuleerde zinnen contrasteren vaak met de meest obscene thematiek.
Haar oeuvre bewerken
Romans bewerken
- Bukolit, luisterboek, Wenen 1979 (ontstaan in 1968)
- wir sind lockvögel baby!, Rowohlt 1970
- Michael. Ein Jugendbuch für die Infantilgesellschaft, 1972
- Die Liebhaberinnen, 1975
- Die Ausgesperrten, 1980
- Die Klavierspielerin, 1983
- Oh Wildnis, oh Schutz vor ihr, 1985
- Lust, 1989
- Wolken. Heim., essay, Steidl Verlag, Göttingen
- vertaald als Wolken.Thuis. door Antoine Verbij, Van Lennep, Amsterdam, ISBN 90 6012 866 4
- Die Kinder der Toten, 1995
- ISBN 3-498-03328-X
- pocketeditie: ISBN 3-499-22161-6
- Franse uitgave 2005/06 vertaald door Olivier Le Lay; André Gideprijs
- Gier, Reinbek 2000
- Neid 2008, gepubliceerd op de site van Jelinek
Toneelstukken bewerken
- Was geschah, nachdem Nora ihren Mann verlassen hatte oder Stützen der Gesellschaften 1977
- Clara S. 1981
- Krankheit oder Moderne Frauen 1987
- Burgtheater 1985
- Präsident Abendwind 1987
- Wolken.Heim. 1988
- Totenauberg 1991
- Raststätte 1994
- Stecken, Stab und Stangl 1996
- Ein Sportstück 1998
- er nicht als er 1998
- Das Lebewohl 2000
- In den Alpen 2002
- Das Werk 2003
- Prinzessinnendramen (Der Tod und das Mädchen I – V)
- Bambiland 2003
- Babel 2005
- Ulrike Maria Stuart 2006
- Über Tiere 2006
- Rechnitz (Der Würgeengel) 2008
- Die Kontrakte des Kaufmanns. Eine Wirtschaftskomödie 2009
Onderscheidingen bewerken
- 1969 Preis des Lyrikwettbewerbs van de Österreichischen Hochschülerschaft
- 1969 Preise der 20. Österreichischen Jugendkulturwoche Innsbruck für Lyrik und Prosa voor Aus einem Illustriertenroman,
- 1972/1973 Österreichisches Staatsstipendium für Literatur
- 1978 Roswitha-Preis van de stad Bad Gandersheim
- 1979 Drehbuchförderung des Bundesministers des Innern voor het draaiboek Die Ausgesperrten
- 1983 Würdigungspreis für Literatur des Bundesministeriums für Unterricht und Kunst (Oostenrijk)
- 1986 Heinrich-Böll-Preis van de stad Keulen
- 1987 Literaturpreis des Landes Steiermark
- 1989 Preis der Stadt Wien (Literatuur)
- 1994 Walter-Hasenclever-Literatur-Preis van de stad Aken
- 1994 Peter-Weiss-Preis van de stad Bochum
- 1996 Bremer Literaturpreis voor de roman Die Kinder der Toten
- 1998 Georg-Büchner-Preis
- 2000 Manuskripte-Preis van de deelstaat Stiermarken
- 2002 Theaterpreis Berlin van de Stiftung Preußische Seehandlung
- 2002 Mülheimer Dramatikerpreis voor Macht Nichts
- 2002 Heinrich-Heine-Preis van de stad Düsseldorf
- 2003 Else-Lasker-Schüler-Dramatikerpreis (Kaiserslautern) voor haar gehele dramatische werk
- 2004 Lessing-Preis für Kritik
- 2004 Mülheimer Dramatikerpreis voor Das Werk
- 2004 Stig Dagerman-Preis van het Stig Dagermangesellschaft uit (Zweden)
- 2004 Hörspielpreis der Kriegsblinden
- 2004 Franz-Kafka-Literaturpreis van de stad Praag
- 2004 Nobelprijs voor Literatuur (Stockholm/Zweden)
- 2006 André-Gide-Preis voor de Franse vertaling van Die Kinder der Toten door Olivier Le Lay: Enfants des Morts
- 2007 Dramatikerin des Jahres, verkozen door een onafhankelijke jury van Duitstalige critici in het tijdschrift Theater heute
Externe links bewerken
Bronnen, noten en/of referenties
|
